Interpretacja W XXI wieku - Harcerski Chór im. M. Karłowicza

Piosenka "W XXI wieku" w wykonaniu Harcerskiego Chóru im. M. Karłowicza to utwór, który z niezwykłą nadzieją i dziecięcym optymizmem spogląda w przyszłość, w tytułowy XXI wiek. Powstała w 1972 roku, a jej tekst napisał Zbigniew Stawecki, natomiast muzykę skomponował Jerzy Niedźwiecki. Piosenka jest świadectwem ducha tamtych czasów, kiedy to harcerstwo, jako ruch wychowawczy, kładło silny nacisk na budowanie lepszego jutra, opartego na wartościach takich jak przyjaźń i pokój.

Utwór rozpoczyna się od kontrastu między "baśni przędziwem" snutym przez babunie a "historią prawdziwą, co dla nas niedługo się zdarzy". To wyraźne odcięcie się od przeszłości i jej romantyzowanych opowieści na rzecz wizji przyszłości, która ma być namacalna i realna. Narrator zaprasza słuchacza do wysłuchania tej opowieści z powagą, prosząc, by nie śmiać się ani przez chwilę i przyznając, że choć "może przesadza w niektórych szczegółach, lecz w gruncie się rzeczy nie myli". To pokorne, a zarazem pewne siebie stwierdzenie podkreśla wagę i szczerość prezentowanej wizji.

Centralnym przesłaniem piosenki jest głęboko zakorzeniona wiara w możliwość uproszczenia świata i wyeliminowania wrogości. Refren "W XXI wieku będziemy już dorośli, w XXI wieku musimy świat uprościć. Przyjaźni złoty orzech przytoczy się pod próg i świat zapomni może, co znaczy słowo wróg!" jest kwintesencją tej nadziei. Metafora "złotego orzecha przyjaźni" symbolizuje cenną, szlachetną wartość, która sama, niemal magicznie, znajdzie drogę do ludzkich serc i domów, zwiastując erę powszechnego pokoju. To wyobrażenie świata, w którym antagonizmy i konflikty staną się reliktem przeszłości, jest niezwykle silne i poruszające, zwłaszcza w kontekście utworu harcerskiego, który ma inspirować młode pokolenia.

Harcerski Chór im. M. Karłowicza, który oryginalnie wykonał tę pieśń, powstał w 1963 roku w Szkole Podstawowej nr 25 w Katowicach jako chór szkolny, a w 1967 roku cały zespół wstąpił do Związku Harcerstwa Polskiego, przyjmując nazwę Harcerski Chór Dziecięcy im. M. Karłowicza. Jego założycielem i kierownikiem artystycznym był Edward Sośnierz, który z pasją prowadził wychowanie harcerskie poprzez sztukę. Zespół ten był znany z licznych występów i reprezentowania Katowic i Śląska na wielu imprezach w całym kraju, a także poza jego granicami na Międzynarodowych Obozach Pokoju i Przyjaźni. W 1972 roku, w tym samym roku, w którym powstała piosenka, chór przeniósł swoją siedzibę do katowickiego Pałacu Młodzieży i przyjął obecną nazwę Harcerski Zespół Artystyczny "Słoneczni", rozszerzając swoją działalność o ruch sceniczny i taniec. Kontekst powstania piosenki w tym okresie dynamicznego rozwoju zespołu i jego zaangażowania w międzynarodową przyjaźń, zwłaszcza poprzez inicjatywy takie jak Klub Międzynarodowej Przyjaźni INTERCLUB, tylko potęguje jej idealistyczny wydźwięk.

Drugi refren rozwija wizję przyszłości, dodając do niej element nieuchronnego przemijania i ciągłości pokoleń. "W XXI wieku na pewno będzie ładnie, w XXI wieku postarzeć się wypadnie." Stwierdzenie to wprowadza nutę realizmu – upływ czasu jest nieunikniony, a z nim starość. Jednakże natychmiast pojawia się pocieszenie i nadzieja w postaci następnej generacji: "I znowu przyjdą młodzi i wrzucą drugi bieg. Posłuchaj – już nadchodzi XXI wiek!" Ten dynamiczny obraz "wrzucenia drugiego biegu" symbolizuje nową energię, świeże spojrzenie i kontynuację dążeń do budowania lepszego świata przez kolejne pokolenia. Jest to zapewnienie, że ideały przyjaźni i pokoju nie umrą wraz z dorastającym pokoleniem, ale zostaną podjęte i rozwijane przez tych, którzy dopiero wchodzą w dorosłość. Piosenka, mimo upływu lat od jej powstania, zachowuje swoją uniwersalną wymowę, przypominając o sile młodzieńczego idealizmu i nieprzerwanej potrzebie dążenia do świata wolnego od wrogości.