Interpretacja Let the sunshine in - Hair

Piosenka „Let the sunshine in” z musicalu „Hair” to ikoniczny utwór, będący nie tylko finałowym akordem scenicznego arcydzieła, ale i prawdziwym hymnem pokolenia dzieci-kwiatów. Musical „Hair”, którego premiera off-off-Broadway odbyła się 17 października 1967 roku, a na Broadwayu 29 kwietnia 1968 roku, powstał w burzliwych latach 60. XX wieku. Autorami libretta byli James Rado i Gerome Ragni, a muzykę skomponował Galt MacDermot. Dzieło to stało się wyrazem sprzeciwu wobec wojny w Wietnamie, konserwatywnych wartości i hipokryzji społeczeństwa, jednocześnie celebrując wolność, miłość i poszukiwanie duchowości. „Let the sunshine in” to kulminacja tych emocji i pragnień, pełna symboliki i głębokiego przesłania.

Początkowe wersy utworu malują obraz społeczeństwa pogrążonego w apatii i alienacji: „We starve, look at one another, short of breath / Walking proudly in our winter coats / Wearing smells from laboratories”. Obrazy te sugerują duchowe wygłodzenie i brak autentycznych relacji międzyludzkich, pomimo fasady dumy i pozornego bezpieczeństwa, symbolizowanego przez „zimowe płaszcze”. „Zapachy z laboratoriów” mogą oznaczać sztuczność, chemiczne dodatki w jedzeniu, zanieczyszczenie środowiska, ale i chemiczne środki zmieniające świadomość, które były częścią ówczesnej kontrkultury. Świat jawi się jako „a dying nation of moving paper fantasy” – umierający naród oparty na pozorach, biurokracji i nietrwałych, materialnych iluzjach. Bohaterowie „listening for the new told lies” – z rezygnacją, a może z cynizmem, wsłuchują się w kolejne kłamstwa serwowane przez władzę i media, co było charakterystyczne dla pokolenia, które straciło zaufanie do establishmentu w obliczu wojny w Wietnamie.

W tym ponurym krajobrazie pojawia się jednak iskra nadziei i wewnętrznego potencjału: „Somewhere, inside something there is a rush of / Greatness, who knows what stands in front of / Our lives, I fashion my future on films in space”. To moment introspekcji, wiary w drzemiącą w człowieku wielkość i pragnienie tworzenia własnej przyszłości, wykraczającej poza ziemskie ograniczenia, „na filmach w kosmosie”. Wyrażenie to odzwierciedla hippisowskie dążenie do poszerzania świadomości i ucieczki od przyziemnej rzeczywistości. „Silence tells me secretly / Everything” podkreśla znaczenie wewnętrznego głosu, intuicji i poszukiwania prawdy w ciszy, z dala od zgiełku i manipulacji.

Fragmenty tekstu, w których pojawia się „Manchester, England, England / Across the Atlantic Sea / And I'm a genius, genius / I believe in God / And I believe that God believes in Claude / That's me, that's me, that's me”, stanowią charakterystyczne wynurzenia Claude’a Bukowskiego, centralnej postaci musicalu. Claude to młody człowiek z prowincji, który przybywa do Nowego Jorku, staje przed dylematem powołania do wojska i ostatecznie ulega poborowi na wojnę w Wietnamie. Te słowa ukazują jego wewnętrzny konflikt – megalomanię (czuje się „geniuszem”), duchowość i zarazem ogromne zagubienie oraz poszukiwanie swojego miejsca i celu w świecie. Jest to portret jednostki miotającej się między aspiracjami a brutalną rzeczywistością, a w kontekście musicalu, Claude jest nazywany „emocjonalnym i moralnym centrum” spektaklu.

Powracające motywy „głodu”, „zimowych płaszczy” i „zaparcia tchu” po raz kolejny wzmacniają obraz społecznego i egzystencjalnego niedostatku. Następnie tekst wprowadza metaforykę psychodelicznej kontrkultury: „Singing our space songs on a spider web sitar”. Sitar to instrument kojarzony z muzyką indyjską i duchowością Wschodu, popularny wśród hippisów, a „pajęcza sieć” dodaje temu obrazowi efemeryczności i ulotności, symbolizując kruche, lecz piękne wizje alternatywnego świata. Linia „Life is around you and in you / Except for Timothy Leary, dearie” jest intrygująca. Timothy Leary był psychologiem i ikoną kontrkultury, promującym eksperymentowanie z substancjami psychodelicznymi, zwłaszcza LSD, i znany był z hasła „Turn on, tune in, drop out”. Ironia w tym wersie może sugerować, że choć Leary był symbolem poszukiwania rozszerzonej świadomości, prawdziwe „życie” i duchowość są dostępne bez sztucznych stymulantów, lub że nawet dla kogoś tak zanurzonego w psychodelicznych poszukiwaniach, istnieje bariera do pełnego zrozumienia esencji życia. Według innych interpretacji, może to być też żartobliwy pstryczek w nos dla tych, którzy zbyt dosłownie podążali za jego naukami, zapominając o autentycznym kontakcie z rzeczywistością.

Ostatecznie, powtarzające się jak mantra wezwanie „Let the sunshine, let the sunshine in / The sunshine in” jest sercem i duszą utworu. To wołanie o światło w wielu wymiarach – o duchowe przebudzenie, o koniec ciemności wojny, nienawiści i ignorancji. „Słońce” symbolizuje nadzieję, pokój, miłość, prawdę, zrozumienie, akceptację i radość życia. W kontekście musicalu „Hair”, który kończy się tragiczną wiadomością o śmierci Claude’a w Wietnamie, to przesłanie nabiera jeszcze większej mocy i patosu, stając się uniwersalną modlitwą o lepsze jutro i wezwaniem do zmiany perspektywy. Kompozycja, początkowo wydana przez grupę The 5th Dimension jako medley „Aquarius/Let the Sunshine In”, spędziła sześć tygodni na szczycie listy Billboard Hot 100 w 1969 roku, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych hymnów tamtych czasów. James Rado, Gerome Ragni i Galt MacDermot stworzyli utwór, który wykracza poza ramy sceny, stając się ponadczasowym apelem o otwartość, tolerancję i wewnętrzne oświecenie, zachęcając ludzi do wpuszczenia do swojego życia tego wszystkiego, co jasne i pozytywne, w przeciwieństwie do otaczającego ich mroku. Musical „Hair” i jego finałowa piosenka dawały i nadal dają „pozwolenie” widzom na bycie wolnym i dostrzeżenie, jak wiele radości może przynieść życie.