Interpretacja Zmartwychwstanie - Ewa Braun

Piosenka „Zmartwychwstanie” zespołu Ewa Braun to utwór, który w surrealistyczny, a zarazem mrocznie proroczy sposób mierzy się z konsekwencjami ludzkiej działalności i eksploatacji środowiska. Zespół Ewa Braun, będący ważną częścią polskiej sceny noise rocka i alternatywy, zawsze wyróżniał się eksperymentalnym brzmieniem oraz poetyckimi, często enigmatycznymi tekstami, które skłaniały do refleksji nad kondycją człowieka i otaczającego świata. „Zmartwychwstanie” idealnie wpisuje się w ten nurt, oferując słuchaczowi wizję, która jest jednocześnie groteskowa i głęboko niepokojąca.

Centralnym motywem utworu jest masowe zmartwychwstanie wszystkich zwierząt. Ta apokaliptyczna, wręcz biblijna wizja zostaje jednak natychmiast uziemiona w prozaicznej i brutalnej rzeczywistości. Zwierzęta mają powstać „z tego, co trawią żołądki / z tego co nosimy na nogach i grzbietach”. Jest to bezpośrednie odniesienie do ludzkiego konsumpcjonizmu i wykorzystywania zwierząt na skalę przemysłową – jako pożywienia, ubrań czy surowców. Tekst sugeruje, że to, co pochłaniają ludzkie żołądki i co służy jako element ubioru, nie znika bez śladu, lecz ma potencjał do powrotu i konfrontacji. To nic innego jak metafora karmicznej lub ekologicznej zapłaty za bezmyślną eksploatację.

Wizja zmartwychwstania nie jest tu przedstawiona jako cud, lecz jako narastający problem, z którym ludzkość nie potrafi sobie poradzić: „i trzeba będzie coś z nimi zrobić”. Proponowane „rozwiązania” są równie cyniczne, co niepraktyczne: „można jeszcze raz je zabić / ale jest za mało rzeźni” lub „można je gdzieś daleko wywieźć, ale / będzie ich dużo”. Te zdania podkreślają skalę problemu, jednocześnie obnażając ludzką arogancję i niezdolność do prawdziwego zmierzenia się z konsekwencjami własnych czynów. Zamiast refleksji nad przyczyną, pojawia się paniczna potrzeba utylizacji, co jest ostrą krytyką mechanistycznego i utylitarnego podejścia człowieka do natury. Brak wystarczającej liczby rzeźni to ironiczny komentarz na temat niemożności „przetworzenia” tak ogromnej liczby istot, które były wcześniej traktowane jedynie jako produkt.

Jedno ze źródeł trafnie zauważa, że „Zmartwychwstanie miażdżącym riffem i tekstem zmusza nas wykroczenia poza nasz codzienny, antropocentryczny, ciepły gnojek”. To kluczowa interpretacja. Piosenka Ewy Braun przebija się przez ludzki „ciepły gnojek” – stan komfortowej ignorancji i przekonania o własnej dominacji nad światem. Wymusza ona wyjście poza perspektywę, w której człowiek jest jedynym i nadrzędnym centrum wszechświata (antropocentryzm). Konfrontacja z „zmartwychwstałymi zwierzętami” jest tu symbolicznym wezwaniem do uznania podmiotowości innych istot i uświadomienia sobie, że natura, choć przez człowieka ujarzmiana, posiada własną moc i potrafi upomnieć się o swoje.

Dramatyzmu dodaje narastające poczucie pilności: „trzeba szybko znaleźć wyjście” oraz konkretne określenie czasu: „podobno mają zmartwychwstać pojutrze”. To niemal apokaliptyczne odliczanie wzmacnia wrażenie nieuchronności i bliskości kryzysu, który czeka ludzkość, jeśli nie zmieni swojego podejścia. Nie jest to odległa przyszłość, lecz niemal jutro, co sprawia, że utwór nabiera cech ostrzeżenia.

Brzmienie zespołu, charakteryzujące się hałasem i transowymi powtórzeniami, z pewnością potęguje uczucie dyskomfortu i chaosu, jakie towarzyszy tej wizji. „Zmartwychwstanie” staje się w ten sposób nie tylko tekstem, ale i całościowym doświadczeniem artystycznym, które nie pozwala na obojętność. To ponury hymn o odpowiedzialności i nieuchronnym rozliczeniu, który rezonuje z aktualnymi obawami o kryzys klimatyczny i etykę traktowania zwierząt, zmuszając do postawienia fundamentalnych pytań o relację człowieka z otaczającym go światem.