Interpretacja Yankee Doodle - Dla Dzieci

Piosenka „Yankee Doodle”, choć dziś znana przede wszystkim jako radosna rymowanka dla dzieci, posiada niezwykle bogatą i złożoną historię, głęboko zakorzenioną w amerykańskim krajobrazie politycznym i kulturowym XVIII wieku. Tekst, który rozpatrujemy, jest jedną z wielu wersji tego utworu, który ewoluował na przestrzeni lat, początkowo jako narzędzie kpiny, by ostatecznie stać się hymnem dumy narodowej.

Początki „Yankee Doodle” sięgają około 1755 roku, kiedy to brytyjski chirurg wojskowy, Richard Shuckburgh, napisał jego wczesne wersy, aby drwić z amerykańskich żołnierzy kolonialnych służących u boku Brytyjczyków podczas wojny francusko-indiańskiej (części wojny siedmioletniej). Brytyjczycy postrzegali kolonistów jako nieokrzesanych, źle ubranych i niezorganizowanych „wieśniaków” (ang. country hicks). Termin „Yankee” odnosił się do Amerykanów lub mieszkańców Nowej Anglii, a „Doodle” oznaczał głupca, prostaka lub tchórza.

Pierwsza zwrotka opowiada o Yankee Doodle, który „pojechał do miasta, na kucyku”, a następnie „włożył piórko w kapelusz, i nazwał to makaronem”. To właśnie ten fragment jest kluczem do zrozumienia pierwotnego, drwiącego tonu. „Macaroni” w XVIII wieku to nie makaron, lecz określenie na ekstrawaganckich młodych mężczyzn, często arystokratów, którzy wracali z Grand Tour po Europie (głównie Włoszech i Francji) i przyjęli przesadnie modny, często kobiecujący styl ubioru, z wysoko upudrowanymi perukami, obcisłymi ubraniami i ozdobnymi dodatkami. Brytyjczycy, śpiewając, że Yankee Doodle myślał, że włożenie piórka w kapelusz uczyni go „macaroni”, wyśmiewali jego naiwność i brak prawdziwego wyczucia mody, sugerując, że był tak głupi, że nie rozumiał, co to znaczy być naprawdę stylowym. Dla Brytyjczyków oznaczało to niezdarną, nieudolną imitację wyższych sfer.

Refren: „Yankee Doodle, keep it up, Yankee Doodle dandy, Mind the music and the step, And with the girls be handy!” jest wezwaniem do kontynuowania tej "zabawy" i bycia "zaradnym" (handy), co można interpretować zarówno jako lekkie, żartobliwe upomnienie, jak i ironiczne zachęcenie do dalszego udawania bycia eleganckim, mimo braku faktycznego wyrafinowania.

Dalsze zwrotki piosenki, takie jak ta opisująca narratora i jego ojca udających się do obozu z Kapitanem Goodingiem, ukazują naiwne obserwacje chłopca z prowincji. Widzi on żołnierzy „gęstych jak hasty pudding” – hasty pudding to słodzona kasza lub owsianka, rodzaj gęstego, szybko gotowanego dania, popularnego w tamtych czasach. Porównanie to, choć na pierwszy rzut oka niewinne, mogło pierwotnie podkreślać liczebność i prymitywizm żołnierzy kolonialnych w oczach Brytyjczyków.

Pojawienie się Kapitana Washingtona na „sprawnym ogierze”, wydającego rozkazy „milionom” ludzi, z piórami w kapeluszu wyglądającymi „tak cholernie elegancko”, to kolejny element obserwacji. Prawdopodobnie odnosi się to do George'a Washingtona, który później stał się dowódcą Armii Kontynentalnej. Początkowo British używali tej postaci w celu kpin, lecz Amerykanie przekształcili to w hołd. Narrator z dziecięcą prostotą chce nawet piórko dla swojej Jemimy. Obserwacje narratora obejmują również „ogromną armatę, dużą jak kłoda klonowa” na „diabelnie małym wozie”, oraz hałas, jaki wytwarzała, „tylko naród głośniejszy” niż strzał z ojcowskiej broni. Te opisy podkreślają przepaść między prostym życiem wiejskim a ogromem i grozą wojennego ekwipunku.

Interesujące są również instrumenty muzyczne: „mała beczka, której głowy były ze skóry” (bęben) oraz „fujarki” i „skrzypce z łodyg kukurydzy”. Skrzypce z łodyg kukurydzy (ang. cornstalk fiddles) to prymitywne instrumenty strunowe, wykonywane z pędów kukurydzy, popularne w Ameryce Północnej w XVIII i XIX wieku, symbolizujące pomysłowość i zaradność wiejskich społeczności. Ich obecność w tekście dodatkowo podkreśla ludowy i nieformalny charakter wojska kolonialnego.

Z czasem, zwłaszcza po bitwach pod Lexington i Concord w 1775 roku, i ostatecznie po decydującej kapitulacji Brytyjczyków pod Yorktown w 1781 roku, Amerykanie zaadoptowali piosenkę „Yankee Doodle” jako własny hymn. Z pieśni szyderczej stała się ona pieśnią wyzwania i dumy narodowej. Amerykanie zaczęli śpiewać ją Brytyjczykom, odwracając pierwotną intencję i nadając jej patriotyczne znaczenie. Marquis de Lafayette, dowódca brygady lekkiej piechoty, rozkazał swoim muzykom zagrać „Yankee Doodle” podczas kapitulacji Brytyjczyków w Yorktown, aby ci spojrzeli na amerykańskich zwycięzców.

W tekście pojawia się również „Wuj Sam” (Uncle Sam), który „przyszedł, by wymienić trochę naleśników i cebuli na ciasto melasowe”. Chociaż postać Wujka Sama, symbolizująca rząd Stanów Zjednoczonych, jest ściśle związana z patriotyzmem, jej konkretne odniesienie w tej zwrotce, choć w kontekście handlu żywnością, może być kolejnym obrazem prostego, ludowego życia osadników. Postać Wujka Sama, którą znamy dzisiaj, wywodzi się od Samuela Wilsona, pakowacza mięsa z czasów wojny 1812 roku.

„Yankee Doodle” to piosenka, która pięknie ilustruje, jak narodowy charakter może wykrystalizować się z ironii i szyderstwa. To, co zaczęło się jako brytyjska kpina z „nieokrzesanych kolonistów”, Amerykanie z dumą przekształcili w symbol swojej tożsamości i niezależności. Wersja „Dla Dzieci”, często skrócona do zaledwie kilku zwrotek i refrenu, zachowuje radosny ton, ucząc dzieci o ważnym fragmencie historii Stanów Zjednoczonych, choć uproszczonym i pozbawionym pierwotnego, kąśliwego kontekstu. Utwór przeszedł długą, krętą i szaloną drogę, od pieśni szyderstwa, przez pieśń wojenną, po radosną melodię. Dziś jest hymnem stanu Connecticut.