Interpretacja Useless - Depeche Mode

"Useless" Depeche Mode, utwór pochodzący z albumu Ultra z 1997 roku, jest głęboką refleksją nad frustracją i rozczarowaniem, które często towarzyszą skomplikowanym relacjom. Tekst piosenki, napisany przez Martina Gore'a, a zaśpiewany przez Dave'a Gahana, maluje obraz jednostki stojącej w obliczu beznadziejności, której rady i obecność wydają się być bezcelowe, a wysiłki zbywane z pogardą.

Pierwsze wersy, „Well it's about time / It's beginning to hurt / Time you made up your mind / Just what is it all worth”, od razu wprowadzają słuchacza w stan wyczekiwania i narastającego bólu. Jest to wezwanie do refleksji nad wartością relacji, która z biegiem czasu staje się źródłem cierpienia. Narrator czuje, że jego "useless advice" (bezużyteczne rady) i "hanging around" (bycie w pobliżu) są nieustannie niweczone przez drugą stronę, która "cutting down to size" (umniejsza jego wartość) i "bringing you down" (go dołuje). To powtarzające się frazy podkreślają cykliczność i patologiczny charakter interakcji, gdzie jedna osoba nieustannie podkopuje drugą.

Kolejne zwrotki wprowadzają element uciekającego czasu i wewnętrznego chaosu: „Watch the clock on the wall / Feel the slowing of time / Hear a voice in the hall / Echoing in my mind”. Spowalnianie czasu może symbolizować paraliż, w jakim znalazł się narrator, niezdolny do działania w obliczu narastającej frustracji. Głos w głowie, odbijający się echem, może być zarówno głosem wewnętrznego krytyka, jak i zinternalizowanym głosem drugiej osoby, która podsyca poczucie beznadziejności.

Piosenka konfrontuje również z „stupid ideals” drugiej osoby, która ma „head in the clouds” (głowę w chmurach), sugerując odrealnienie i brak pragmatyzmu. Narrator pragnie, aby druga strona „see how it feels / With your feet on the ground” (zobaczyła, jak to jest z nogami na ziemi), co jest prośbą o spojrzenie na rzeczywistość i dostrzeżenie konsekwencji swojego postępowania. To zestawienie idealizmu z bolesną rzeczywistością stanowi kluczowy element konfliktu.

Punktem kulminacyjnym tekstu jest moment, gdy narrator staje „the accused / With your fist in my face / Feeling tired and bruised / With the bitterest taste”. To obraz fizycznej lub emocjonalnej konfrontacji, w której narrator czuje się zmęczony, poturbowany i pełen goryczy. Jest to wyraz totalnego wyczerpania i przegranej w tej niezdrowej dynamice.

Utwór "Useless" został wydany jako czwarty i ostatni singiel z albumu Ultra 20 października 1997 roku, a w Stanach Zjednoczonych ukazał się jako podwójny singiel A-side wraz z "Home". Co ciekawe, magazyn Bong zacytował Martina Gore'a w 1998 roku, który określił "Useless" jako „jedną z najbardziej rockowych rzeczy, jakie kiedykolwiek zrobiliśmy” i porównał ją do "I Feel You", jednocześnie podkreślając, że Depeche Mode zawsze zachowa swoją tożsamość, niezależnie od eksperymentów z gatunkami. Rzeczywiście, w "Useless" słychać wyraźnie brudny, bluesowy riff gitarowy Martina Gore'a i porywające wokale Dave'a Gahana, co czyni ją jedną z najbardziej tradycyjnych rockowych piosenek w dorobku zespołu, wzbogaconą o gościnne występy basisty Douga Wimbisha oraz perkusistów Gota Yashikiego, Keitha Le Blanca i Danny'ego Cummingsa.

W kontekście Ultra, albumu nagrywanego w trudnym okresie osobistych problemów członków zespołu i kreatywnych różnic, a także po odejściu Alana Wildera, tekst "Useless" nabiera dodatkowych znaczeń. Niektórzy fani i interpretatorzy sugerują, że piosenka, której Martin Gore jest autorem, mogła być napisana z myślą o Dave'ie Gahanie i jego walce z uzależnieniem, z aluzją do gry słów „use-less” (używaj mniej). Gahan sam doświadczył trudności związanych z nałogiem, co sprawia, że jego interpretacja tekstów Gore'a, opisujących wstyd i poczucie bezwartościowości, jest szczególnie przejmująca. Inne teorie fanowskie, choć często żartobliwe, sugerują, że utwór może odnosić się do napięć między Alanem Wilderem a Andy'm Fletcherem lub do ogólnego rozczarowania sytuacją w zespole po odejściu Wildera. Tim DiGravina z AllMusic również zauważa, że animozje rzadko były tak wyraźnie przedstawiane w piosenkach Gore'a między bliskimi osobami, co skłania do zastanowienia, czy "Useless" nie jest przynajmniej częściowo skierowany do Alana Wildera, biorąc pod uwagę późniejsze wywiady sugerujące nadszarpnięte relacje.

Martin Gore napisał ten utwór w okresie rekonwalescencji po operacji, co pozwoliło mu wyrazić frustrację i beznadziejność, jakie odczuwał w tamtym czasie, nadając piosence osobisty, emocjonalny wymiar. Ostatecznie "Useless" pozostaje utworem wielowymiarowym, rezonującym z każdym, kto doświadczył poczucia bycia niedocenionym, zmarginalizowanym i zranionym w relacji, a jego rockowe brzmienie i melancholijny wydźwięk tylko potęgują to uniwersalne przesłanie.