Interpretacja Dozwolone od lat 18 - Czerwone Gitary

"Dozwolone od lat 18" Czerwonych Gitar to jeden z tych utworów, który na stałe wpisał się w kanon polskiej muzyki rozrywkowej, stając się hymnem młodzieńczego buntu i tęsknoty za dorosłością. Piosenka, której muzykę skomponował Seweryn Krajewski, a słowa napisali Krzysztof Dzikowski i Kazimierz Winkler, ukazała się na trzeciej płycie zespołu zatytułowanej „Czerwone Gitary 3” w 1968 roku. Okres ten, końcówka lat 60., był czasem dynamicznych zmian społecznych i kulturowych, co doskonale odzwierciedla tekst utworu.

Głównym motywem piosenki jest konflikt między aspiracjami dorastającej młodzieży a restrykcjami narzucanymi przez świat dorosłych. Początkowe strofy, powtarzające frazę "Dozwolone od lat 18", wyliczają rzeczy, które dla młodych bohaterów są niedostępne: pójście do kina na film dla dorosłych czy swobodne wyrażanie uczuć, nazywając kogoś "chłopcem moim" czy "moją dziewczyną". To symboliczne bariery, które oddzielają beztroskie dzieciństwo od upragnionej, choć jeszcze nieosiągalnej, wolności dorosłego życia. Pytanie: "Czy mi wolno zakochać się w Tobie?" z gorzkim dopowiedzeniem "Czy ktoś głosem surowym nie powie: 'Dozwolone od lat 18'" doskonale oddaje frustrację i niepewność młodych ludzi, którzy pragną prawdziwej miłości, ale czują się ograniczani przez społeczne normy i zakazy. W tamtych czasach, jak zauważa jeden z artykułów, młodzież była "chroniona przed dekoltem Sophii Loren", a sceny, które dziś nikogo nie dziwią, były uznawane za "niepożądane emocje" mogące spowodować "spustoszenia w niewinnej duszyczce nastolatka".

Jednak piosenka ma też swoją jaśniejszą stronę, przedstawioną w drugiej części utworu, gdzie refren zmienia się na "Dozwolone do lat 18". Tutaj pojawia się lista aktywności, które są esencją dzieciństwa i młodości – beztroskie umawianie się z wiosną, śmianie się i głośne śpiewanie piosenek, zimowe bitwy na śnieżki czy mówienie "serwus" do swojej dziewczyny. Te obrazy kontrastują z "dorosłymi" zakazami, podkreślając urok i swobodę bycia młodym, kiedy świat jest pełen prostych radości i pozbawiony ciężaru odpowiedzialności. Ten "nowy refren" powtarzany przez wiatr symbolizuje lekkość i ulotność tych chwil.

"Dozwolone od lat 18" to nie tylko opowieść o tęsknocie za dorosłością, ale także o swoistej nostalgii za minionym dzieciństwem. Ostatnie strofy utworu, mówiące o uciekającym czasie i nieuchronnym wkroczeniu w dorosłość, niosą ze sobą przesłanie: "I niedługo przestanie Ci grozić 'Dozwolone od lat 18'". Jednakże, prawdziwa mądrość piosenki tkwi w jej zakończeniu: "Ale choćbyś przekroczył trzydziestkę / Gdy pewnego dnia kiepski masz nastrój / To rób wszystko, co tylko na świecie / Dozwolone do lat 18". Jest to cudowne przypomnienie, aby w dorosłym życiu nie zapominać o wewnętrznym dziecku, o beztrosce i spontaniczności, które towarzyszą młodości. Zachęca do pielęgnowania w sobie radości i prostoty, niezależnie od metryki.

"Czerwone Gitary" były w tamtym okresie prawdziwym fenomenem, nazywanym nawet "Beatlesami Wschodu". Ich przeboje, w tym "Dozwolone od lat 18", cieszyły się ogromną popularnością, a płyty sprzedawały się w rekordowych nakładach. Sam Seweryn Krajewski, główny kompozytor zespołu, ma na koncie dziesiątki hitów, które do dziś są nucone przez Polaków. Piosenka "Dozwolone od lat 18" jest często wymieniana wśród ich największych przebojów. Świadczy o tym, że tematyka utworu – dążenie do dorosłości i jednoczesne celebrowanie młodości – była i jest uniwersalna, rezonując z różnymi pokoleniami.

Utwór ten, z pozoru prosty, ukazuje złożoność ludzkich pragnień i etapów życia, pozostawiając słuchacza z refleksją nad upływem czasu i wartością zachowania młodzieńczego ducha. Jest to ponadczasowa opowieść o dorastaniu, o granicy między tym, co wolno, a czego nie, i o tym, że prawdziwa radość często tkwi w prostych rzeczach, niezależnie od wieku.