Interpretacja Stairway to the stars - Blue Öyster Cult

Interpretacja utworu „Stairway to the Stars” autorstwa Blue Öyster Cult, będącego czwartym utworem z ich debiutanckiego albumu o tym samym tytule, wydanego w styczniu 1972 roku, prowadzi nas w głąb enigmatycznego i często cynicznego świata zespołu. To piosenka, która, jak wiele wczesnych dzieł BÖC, oscyluje między surowością hard rocka a psychodelicznymi naleciałościami, okultystyczną symboliką i językiem, który bywa zarówno dosłowny, jak i głęboko ironiczny. Tekst, napisany przez Alberta Boucharda, Donalda „Bucka Dharmę” Roesera i Richarda Meltzera, jest świadectwem ich unikalnego podejścia do liryki. Richard Meltzer, znany krytyk rockowy i współpracownik zespołu, miał duży wpływ na ich „mysterioso aesthetic”.

Początkowe wersy – „You can have my autograph / I think I’ll sign it love to you / But should I sign it just for you” – od razu wprowadzają element relacji między idolem a fanem, ale z nutą dystansu, a nawet zmęczenia lub obojętności. Artysta rozdaje autografy, symbol swojej sławy i uznania, ale kwestionuje szczerość czy sens indywidualnego przekazu miłości. Czy to naprawdę ma znaczenie dla niego, czy tylko dla adresata? W kontekście wczesnych lat 70., kiedy zespół zyskiwał status „underground”, te słowa mogą odzwierciedlać ambiwalentny stosunek do rosnącej popularności i nieuchronnego spłycenia osobistego kontaktu.

Refren „Stairway to the stars, I think I’ll write good health to you / Stairway to the stars, we got better things to do” jest osią utworu i najbardziej intrygującym jego elementem. „Stairway to the Stars” to tytuł popularnej piosenki z 1939 roku, skomponowanej przez Matty'ego Malnecka i Franka Signorellego, z tekstem Mitchella Parisha, która osiągnęła szczyty list przebojów m.in. w wykonaniu Glenna Millera. Użycie tego sentymentalnego, jazzowego tytułu przez Blue Öyster Cult, zespół o znacznie mroczniejszym i cięższym brzmieniu, jest prawdopodobnie celową ironią i odniesieniem do zupełnie innej epoki i estetyki. W kontraście do tej konwencjonalnej wizji wznoszenia się ku gwiazdom, narrator oferuje „dobre zdrowie” – pragmatyczne i przyziemne życzenie, a następnie stwierdza, że „mamy lepsze rzeczy do roboty”. To może być komentarz do fałszywych obietnic Hollywoodu czy ścieżki do sławy, sugerując, że prawdziwe cele są inne, być może bardziej mroczne, intelektualne, czy po prostu mniej ugrzecznione.

Druga zwrotka „You can drive my motorcar / It’s insured to thirty thou / Kill them all if you wish” wprowadza element szokujący i destrukcyjny. Według jednej z interpretacji, piosenka jest satyrą na wypalonego rockmana, tak zmęczonego blaskiem sceny, że pozwala groupie pożyczyć i rozbić swój (ubezpieczony) samochód w tłumie, byle tylko wzbudzić tanie dreszcze za pomocą masowego morderstwa. Wers „Mow 'em down now!”, pojawiający się w niektórych wersjach tekstu, wzmacnia ten brutalny obraz. Jest to cyniczne spojrzenie na pustkę i nihilistyczne skłonności, które mogą towarzyszyć rock'n'rollowemu stylowi życia. Oferowanie luksusowego samochodu („insured to thirty thou” – co w 1972 roku było znaczącą sumą) z tak swobodnym pozwoleniem na przemoc, podkreśla poczucie oderwania od moralności i konsekwencji. Basista Joe Bouchard wspominał w wywiadzie, że on i Buck Dharma uważali ten utwór, obok „Cities on Flame with Rock and Roll”, za te, które „motocyklowe gangi natychmiast polubiły”, co wskazuje na jego „undergroundową naturę” i niekonwencjonalny przekaz.

W trzeciej zwrotce powraca motyw autografu, ale tym razem w kontekście fizycznego urazu: „You can have my autograph / I think I’ll sign it good health to you / Upon the cast, your broken arm”. To przejście od ogólnego życzenia „dobrego zdrowia” do konkretnej kontuzji – złamanej ręki – jest uderzające. Znowu pojawia się paradoks: artysta, który wcześniej oferował miłość (lub jej pozory), teraz składa podpis na gipsie, z życzeniem szybkiego powrotu do zdrowia: „I hope you heal up real quick”. Może to symbolizować, że choć „gwiazdy” i ich świat są odległe i często pozbawione realnego uczucia, istnieje pewna minimalna forma troski czy współczucia, nawet jeśli jest ona powierzchowna i sprowadzona do formułki. Jest to też swoiste ubruttalnianie symbolu sławy – autograf zamiast na błyszczącym zdjęciu, pojawia się na zranionym ciele fana.

Cały utwór, z jego powtarzającym się wezwaniem „Stairway to the stars” i enigmatycznym zakończeniem „Come on, let’s get on outa here”, można interpretować jako komentarz do kultury celebrytów i ciemnej strony sławy. Blue Öyster Cult, będąc zespołem, którego menedżer Sandy Pearlman chciał, aby był „amerykańską odpowiedzią na Black Sabbath”, często eksplorował tematy nihilizmu, przemocy i psychologicznej złożoności. „Stairway to the Stars” jest tego doskonałym przykładem, łącząc rockową moc z liryczną dwuznacznością, pozostawiając słuchacza z poczuciem, że za fasadą rock'n'rollowego blichtru kryje się coś znacznie bardziej niepokojącego i cynicznego. Piosenka, która pierwotnie była „honky-tonkowym jamem” grupy Stalk-Forrest Group (wcześniejsza nazwa BÖC), została przekształcona w „gutturalny elektryczny riff” na debiutanckim albumie, z minimalnie zmienionymi „szalonymi, maniakalnymi tekstami”. To podkreśla intencjonalność mrocznego, drapieżnego tonu. Utwór ten, choć nie był singlem, stał się ważnym elementem ich koncertów, będąc często piosenką otwierającą występy w późnych latach 70.. Stanowi solidne wprowadzenie do „mysterioso aesthetic” Blue Öyster Cult.