Interpretacja Woman in Chains (Tears for Fears cover) - Arena

„Woman in Chains” w interpretacji brytyjskiego zespołu Arena to potężne, emocjonalne odzwierciedlenie utworu pierwotnie wydanego przez Tears for Fears w 1989 roku na ich albumie „The Seeds of Love”. Arena, znana z neoprogresywnego rocka, włączyła swoją wersję do repertuaru, jednak nie ma powszechnie dostępnych informacji wskazujących na jej wydanie na którymkolwiek z ich albumów studyjnych, takich jak „The Visitor” z 1998 roku, który jest albumem koncepcyjnym. Brak utworu "Woman in Chains" na oficjalnych listach utworów albumu "The Visitor" sugeruje, że ich wykonanie może być bardziej związane z występami na żywo lub nieoficjalnymi nagraniami.

Piosenka jest głęboką medytacją nad opresją i uwięzieniem, nie tylko fizycznym, ale przede wszystkim psychicznym i społecznym. Otwierające wersy – „You better love loving and you better behave / You better love loving and you better behave” – natychmiast wprowadzają słuchacza w świat narzuconych norm i oczekiwań. To cichy, ale stanowczy nakaz dostosowania się do patriarchalnych ról, którymi społeczeństwo często krępuje kobiety. Powtarzalność tych fraz podkreśla ich wszechobecność i nieuchronność w życiu wielu kobiet.

Roland Orzabal, główny autor tekstu dla Tears for Fears, w wywiadzie z „Melody Maker” wyjaśnił, że inspiracją do powstania utworu było czytanie literatury feministycznej i odkrycie społeczeństw matriarchalnych, które były mniej agresywne i bardziej zrównoważone. Co więcej, jak przyznał w wywiadzie dla „Louder” w 2021 roku, piosenka była również bardzo osobista i dotyczyła jego matki, która doświadczyła przemocy domowej ze strony ojca Orzabala, gdy była striptizerką. „Kiedy śpiewam 'Woman in Chains', śpiewam o ucisku kobiet na całym świecie, ale śpiewam też o stłumieniu kobiecej animy we mnie samym, i śpiewam też o mojej matce. Na końcu, kiedy śpiewam 'Free her', mówię też 'Free me'” – wyjaśnił Orzabal w wywiadzie dla „Washington Post”. To wielowymiarowe przesłanie – od globalnego ucisku, przez wewnętrzne stłumienie aspektów kobiecych w mężczyźnie, po osobiste doświadczenia przemocy – nadaje utworowi niezwykłą głębię.

Wersy takie jak „Calls her man the great white hope / Says she's fine, she'll always cope” malują obraz kobiety, która wmawia sobie i otoczeniu, że panuje nad sytuacją, pokładając nadzieję w mężczyźnie, który okazuje się być jej oprawcą. Termin „great white hope” pierwotnie odnosił się do białego boksera, który miał pokonać czarnoskórego mistrza, co w kontekście piosenki, śpiewanej w oryginale przez Oletę Adams (czarnoskórą wokalistkę), nabiera dodatkowego, rasowego wymiaru, sugerując złożoność ucisku. Ta samozwańcza „zaradność” to często maska, pod którą kryje się głębokie cierpienie i rezygnacja.

Uczucie obserwatora, wyrażone w słowach „Well, I feel lying and waiting is a poor man's deal / And I feel hopelessly weighed down by your eyes of steel”, pokazuje bezsilność wobec niesprawiedliwości. „Oczy ze stali” to metafora bezduszności, chłodu emocjonalnego i nieugiętej dominacji, z jaką spotyka się uciśniona kobieta. Arena, jako zespół prog rockowy, często eksploruje mroczniejsze, bardziej introspekcyjne tematy, co sprawia, że ich interpretacja tego utworu mogła wydobyć z niego jeszcze większą intensywność i dramatyzm.

Zastraszające „Trades her soul as skin and bones / Sells the only thing she owns” to przerażające odzwierciedlenie, jak kobiety są zmuszane do poświęcenia swojej tożsamości, wartości, a nawet fizyczności, by przetrwać w opresyjnym świecie. Jest to metafora utraty godności i podmiotowości, sprowadzenia istnienia do czystej egzystencji, gdzie ciało staje się jedyną walutą, a dusza zostaje sprzedana. Ten obraz rezonuje z trudnymi realiami, z jakimi kobiety zmagały się w przeszłości i wciąż zmagają się, takimi jak nierówności w miejscu pracy czy brak kontroli nad własnym ciałem. Chociaż lata 80. i 90., czyli okres powstania oryginału i możliwego wykonania coveru przez Arenę, przyniosły pewne postępy w ruchu na rzecz praw kobiet, walka z patriarchatem i przemocą domową wciąż trwała i jest aktualna.

Pojęcie „Men of stone” odnosi się do mężczyzn, którzy są emocjonalnie niedostępni, twardzi, ugruntowani w patriarchalnych wzorcach, które uniemożliwiają empatię i zrozumienie. To symbol sztywności systemu, który nie tylko krzywdzi kobiety, ale, jak zauważył Orzabal, również zuboża samych mężczyzn, zmuszając ich do tłumienia swojej „żeńskiej animy”.

Głęboka analiza wewnętrznego bólu pojawia się w „Well, I feel deep in your heart there are wounds time can't heal / And I feel somebody somewhere is trying to breathe”. Te słowa podkreślają trwałość traumy i wewnętrzną walkę o przetrwanie i swobodę. Próba „oddychania” to pragnienie życia, odzyskania autonomii i głosu w świecie, który próbował je stłamsić. To echo nadziei na wyzwolenie, które jest tlącym się płomieniem nawet w najgłębszych łańcuchach.

Kulminacyjna frustracja i odrzucenie systemu manifestują się w „It's under my skin but out of my hands / I'll tear it apart, but I won't understand / I will not accept the greatness of man”. Ta część wyraża niezgodę na zaakceptowanie zastanego porządku, który promuje męską dominację, jednocześnie przyznając się do niemożności pełnego zrozumienia głębi problemu, który wrósł tak mocno w tkankę społeczeństwa. Jest to akt buntu przeciwko „wielkości człowieka” pojmowanej jako patriarchalna siła, która zniewala. Finalne, wielokrotne wezwanie „So free her” jest nie tylko błaganiem, ale i manifestem – gorącym apelem o uwolnienie kobiety, nie tylko z fizycznych i psychicznych kajdan, ale również z opresyjnych ról i oczekiwań społecznych, które przez wieki utrzymywały ją w stanie zniewolenia. To uniwersalny okrzyk na rzecz wolności, rezonujący z wieczną walką o równouprawnienie i godność.