Interpretacja Senntuntschi - Uraha.

Utwór „Senntuntschi” autorstwa Uraha. to mroczna, folklorystyczna opowieść, która czerpie garściami z alpejskich legend, szczególnie z historii o tytułowej kukle ożywionej przez samotnego pasterza. Piosenka, utrzymana w dialekcie bawarskim lub tyrolskim, stanowi nawiązanie do tradycyjnych podań z regionów alpejskich, gdzie opowieści o ożywionych lalkach czy postaciach zyskujących świadomość są częścią bogatej mitologii.

Na początku utworu poznajemy postać Sennnera – pasterza, który z utęsknieniem spogląda na piękno alpejskiej łąki (Oima), lecz jego radość mąci samotność. „So schee is auf da Oima, da Summer, die Bliah und de Koima. Grod d'Weiberleit san herom rar, mei Bettstod de bleibt ma do laar” – śpiewa Senner, podkreślając brak kobiecego towarzystwa i puste łóżko. To poczucie osamotnienia staje się motorem jego działań. W odpowiedzi na tę pustkę, Senner tworzy Senntuntschi. Wykorzystuje do tego nóż i drewno, a włosy z miotły (Bäsn de Haar) stają się jej ozdobą. Nadaje jej „as scheenste Gsicht” i „an groaßn Mund der lacht”, co sugeruje, że tworzy ją na swoje wyidealizowane podobieństwo – radosną i posłuszną towarzyszkę.

Dalsze wersy ukazują, jak Senner przedmiotowo traktuje swoje dzieło. Rozkazuje Senntuntschi, by „dua auf deinee Aug'n”, doglądała porządku i jedzenia, a na koniec, by „legst di na zu mir ins Bett”. To jasno pokazuje jego oczekiwania: Senntuntschi ma być zarówno służącą, jak i zaspokoić jego potrzeby emocjonalne i fizyczne, nie jako równa sobie, lecz jako posłuszny obiekt. W alpejskiej legendzie Senntuntschi często przedstawiana jest jako kukła zrobiona przez pasterzy, którzy spędzali długie miesiące w izolacji na halach. Kukła ta, ożywiona przez magię lub silne pragnienie, miała towarzyszyć im w pracy i łagodzić samotność, czasem przyjmując również role kochanki.

Z biegiem czasu, w miarę jak lato dobiega końca, narasta w Senntuntschi niepokój i świadomość własnego położenia. „So gäht da Summa umma. Und i bin dem Senndra sei Knecht. Ob ned bei soviel Kummer Si der Zauber ned rächt” – zastanawia się kukła. Czuje się sługą („Knecht”), a pytanie, czy „magia” nie jest już „w porządku” wobec narastającego cierpienia („Kummera”), sygnalizuje, że jej początkowa bezmyślność ustępuje miejsca refleksji i, być może, rosnącemu żalowi. To jest kluczowy moment, w którym stworzona istota zaczyna przejawiać własną wolę i uczucia.

Punktem kulminacyjnym jest moment, gdy Senner, widząc jesienne znaki w naturze („Scho farm si d'Buachan und d'Larcha”), postanawia porzucić Senntuntschi. „Und jetz gähds ans Toi-owee-geeh. Do dua i mei Tuntschi neama bracha, pfiade, i dank da recht schee” – mówi Senner, z zimną obojętnością deklarując, że już jej nie potrzebuje i dziękując jej w ironicznym tonie. W tym momencie następuje dramatyczne odwrócenie ról. Głos Senntuntschi, początkowo w nawiasach, staje się coraz bardziej dominujący, przeplatając się z reakcjami Sennnera.

Senntuntschi, nie akceptując porzucenia, rzuca wyzwanie: „Bleib do, bei mir, koa Hast” (Zostań tu, ze mną, bez pośpiechu). Wers „I bin jetz dro mitm Spass” (Teraz moja kolej na zabawę) jest złowieszczym sygnałem, że role się odwróciły. Reakcja Sennnera – „(Tuntschi wos schaugst a so)” (Tuntschi, czemu tak patrzysz?), a następnie „(Mir gfriert as Bluat)” (Krew mi w żyłach zamarza) – ukazuje jego rosnący strach i zrozumienie, że jego twór wymknął się spod kontroli. Horror osiąga apogeum, gdy Senner uświadamia sobie konsekwencje swoich działań: „(I hob ma an Duife k'hoid)” (Przywołałem sobie diabła). To ironiczny komentarz do jego wcześniejszej samouwielbienia jako „braver Mo” (dobrego człowieka).

Ostatnie wersy to krwawa zemsta Senntuntschi: „Jetz kimmt der Lohn fia an schlechtn Mo. Du Grattler, i ziag da d'Haut o”. Kukła, która doświadczyła przedmiotowego traktowania i porzucenia, wymierza karę za „złego człowieka”, grożąc zdarciem skóry. Powtórzenie „Dei scheene Haut” (Twoja piękna skóra) w zakończeniu jest szczególnie makabryczne, symbolizując odwrócenie aktu tworzenia i odebranie oprawcy jego zewnętrznej formy, tak jak on sam pozbawił ją podmiotowości. Piosenka Uraha. doskonale oddaje grozę i symbolikę tej alpejskiej legendy, przekształcając ją w uniwersalną opowieść o konsekwencjach egoizmu, przedmiotowego traktowania i zemsty skrzywdzonych.