Interpretacja Home On The Range (Cherokee Version) - Tori Amos

"Home On The Range (Cherokee Version)" Tori Amos to utwór niezwykły, który w przewrotny sposób bierze na warsztat klasyczną amerykańską pieśń, by obnażyć ciemne strony historii Stanów Zjednoczonych. Piosenka, wydana jako B-side do singla "God" w 1994 roku (a także później znalazła się na drugiej płycie kompilacyjnej A Piano: The Collection), jest ostrym komentarzem do romantyzowanej wizji Dzikiego Zachodu i brutalnej rzeczywistości rdzennych Amerykanów. Tori Amos, której babcia ze strony matki miała w sobie krew Wschodnich Czirokezów i która sama została ukształtowana przez opowieści o życiu jej ludu przekazywane przez dziadka, wnosi do tej interpretacji głęboko osobisty wymiar. Jej związek z kulturą Czirokezów i historia ucieczki jej praprababci przed Szlakiem Łez w 1839 roku w Góry Smocze nadaje utworowi autentyczności i emocjonalnej wagi.

Pierwsze zwrotki piosenki, powtarzające oryginalny tekst "Oh give me a home where the buffalo roam, / Where the deer and the antelope play / Where seldom is heard a discouraging word / And the skies are not cloudy all day," malują idylliczny obraz amerykańskiej równiny, miejsca spokoju i harmonii. To sielankowa wizja, która stała się symbolem amerykańskiego marzenia o wolności i nieskażonej naturze. Jednak już w kolejnych linijkach Amos bezlitośnie dekonstruuje ten mit.

Wprowadzenie postaci "Jacksona" ("Well jackson made deals, a thief down to his heels, / Had a long trail of tears") jest bezpośrednim nawiązaniem do Andrew Jacksona, siódmego prezydenta USA, i jego Indian Removal Act z 1830 roku. Prawo to doprowadziło do przymusowego przesiedlenia około 60 000 rdzennych Amerykanów, w tym Czirokezów, z ich ziem ojczystych na południowym wschodzie USA do Terytorium Indiańskiego na zachód od rzeki Missisipi. Wydarzenie to, znane jako Szlakiem Łez (Trail of Tears), było aktem rasizmu i masowego cierpienia, podczas którego tysiące ludzi zmarło z powodu chorób, głodu i wyczerpania. Fraza "the smokies could hide cherokee bride, / Her brave was shot yesterday" zderza romantyczną wizję natury z brutalną rzeczywistością przemocy i utraty. Góry Smocze stają się schronieniem, ale też miejscem tragicznej straty, podkreślając brak bezpieczeństwa i ciągłe zagrożenie, z jakim borykali się rdzenni mieszkańcy.

Refren "Home, home on the range / Where the deer and the antelope play / Where seldom is heard a discouraging word / And the skies are not cloudy all day" po tych wstrząsających obrazach nabiera gorzkiej ironii. Pokazuje, że dla jednych "dom na prerii" był utopijnym marzeniem, podczas gdy dla innych stał się synonimem przymusowego wygnania i rozpaczy.

W dalszej części utworu Amos jeszcze bardziej pogłębia ten kontrast: "Mmm, we know it's not caroline / Your home is your home the range / May be fine for some but not in my eyes." "Caroline" może symbolizować fałszywą, cukierkową wizję Ameryki, która ignoruje cierpienie. Podkreśla to, że idealistyczna "preria" nie jest domem dla wszystkich, zwłaszcza dla Czirokezów, którzy zostali jej pozbawieni. "The smokies always hide / Cherokee bride but in her eyes / We know it's not caroline" sugeruje bolesną świadomość i utratę niewinności – świadomość, że idylliczny obraz jest kłamstwem.

Najbardziej prowokacyjnym i bezpośrednim momentem jest zwrotka "Yes, yes america / Hey, ah, america / Oh, who discovered your ass? / The white man came, this land is my land, / This is your land they sang." To dosadne pytanie kwestionuje całą narrację o "odkryciu" Ameryki, ujawniając ją jako kolonizację. Odniesienie do piosenki Woody'ego Guthrie "This Land Is Your Land" jest tutaj szczególnie mocne, gdyż Tori Amos przewrotnie odwraca jej przesłanie, by zdemaskować hipokryzję i zawłaszczenie ziemi. Ten fragment jest kluczowym wyrazem krytyki "grzechu pierworodnego Ameryki" i stałej, konsekwentnej postawy artystki wobec tematu rdzennych Amerykanów. Tori Amos, jako artystka, nie boi się poruszać ciemnych i bolesnych tematów, co jest cechą charakterystyczną jej twórczości, widoczną na przykład w albumie "To Venus and Back", który również zawierał głęboko osobiste i trudne teksty.

Końcowe powtórzenia refrenu, pozornie sielankowe, wybrzmiewają teraz jak tragiczny pogłos utraconego raju, stanowiąc świadectwo niezagojonych ran historycznych i pamięci o niesprawiedliwości. Utwór Tori Amos to nie tylko reinterpretacja piosenki, ale przede wszystkim polityczny i emocjonalny manifest, który zmusza słuchacza do zmierzenia się z niewygodną prawdą o fundamencie amerykańskiej tożsamości. Jest to pieśń o wykorzenieniu, brutalności kolonizacji i trwałości pamięci historycznej, która nie pozwala na zapomnienie o tych, którzy stracili swój prawdziwy dom.