Interpretacja Zabawa w świat - Tomasz Lewandowski

Piosenka „Zabawa w świat” autorstwa Tomasza Lewandowskiego, cenionego pieśniarza i twórcy związanego z nurtem piosenki turystycznej i poetyckiej, jest głęboką refleksją nad naturą ludzkiego doświadczenia i percepcji rzeczywistości. Tomasz Lewandowski, znany z występów na ogólnopolskich przeglądach piosenki turystycznej i poetyckiej, takich jak Yapa czy Bazuna, a także z jego obecności na scenie studenckiej i w krakowskiej Piwnicy pod Baranami, tworzy utwory o przenikliwym, często nostalgicznym, ale zawsze skłaniającym do namysłu charakterze. „Zabawa w świat” doskonale wpisuje się w ten nurt, oferując słuchaczowi liryczną podróż w głąb egzystencjalnych pytań.

Utwór rozpoczyna się od stwierdzenia, że „Ten nasz świat wciąż bawi się z nami, pisze już od tak wielu lat Księgę prawd, których nie znamy, szereg twierdzeń, przypadków i dat”. To sugestywne wprowadzenie kreśli obraz świata jako bytu aktywnego, niemal personifikowanego, który rządzi się własnymi, często niezrozumiałymi dla człowieka regułami. Jest to wizja rzeczywistości jako ogromnej, skomplikowanej narracji, pełnej zdarzeń i faktów, których ludzki umysł nie jest w stanie w pełni pojąć ani opanować. Stawia to człowieka w roli biernego odbiorcy, uczestnika tajemniczej „zabawy”.

Refren: „Każdy dzień już kiedyś się zdarzył, jak odbity z matrycy ślad, już nie znajdziesz nieznanej twarzy, wędrującej przez stary świat”, stanowi rdzeń pesymistycznej, początkowej tezy utworu. Mówi o poczuciu powtarzalności, braku oryginalności i wyczerpania wszelkich możliwości odkrycia. Idea, że każdy nowy dzień jest jedynie odbiciem czegoś, co już minęło, może prowadzić do znużenia i apatii. W świecie, w którym nie ma już „nieznanej twarzy” ani „wyspy bezludnej, przeoczonej przez statki we mgle”, człowiek może odczuwać brak celu i motywacji. Ta konstatacja, że wszystko zostało już odkryte i doświadczone, sprawia, że „przez to życie jakby trochę trudniej, przez to życie jakby mniej chciało się”. Jest to wyraz głębokiej deziluzji, poczucia, że zniknęła przestrzeń na przygodę, na nowe, nieznane doznania, co z kolei wpływa na utratę życiowego zapału.

Jednakże, piosenka nie pozostawia słuchacza w stanie beznadziei. Kolejna zwrotka przynosi istotny zwrot, wskazując drogę wyjścia z tego egzystencjalnego marazmu: „Musisz zacząć dostrzegać od nowa piękno, spokój minionych lat, uczyć prawdy, dostojne słowa: wiara, miłość, nadzieja, świat”. To przesłanie jest kluczowe. Sugeruje, że rozwiązaniem nie jest poszukiwanie zewnętrznej nowości, której już nie ma, ale zmiana wewnętrznej perspektywy. Chodzi o odkrycie na nowo wartości tkwiących w tym, co już istnieje, w przeszłości i w ponadczasowych ideałach. Wartości takie jak wiara, miłość i nadzieja, często bagatelizowane w pogoni za sensacją, stają się filarami nowej, świadomej egzystencji. Tomasz Lewandowski, jako artysta osadzony w tradycji piosenki poetyckiej, często skupia się na tych uniwersalnych wartościach, które nadają sens ludzkiemu życiu, niezależnie od zmieniających się okoliczności.

Ostatnia zwrotka umacnia tę pozytywną zmianę: „Księga prawd szeroko otwarta, stara mądrość inaczej brzmi, już podarta pechowa karta, już odeszły samotne dni”. Dzięki nowemu podejściu, „księga prawd” – symbol wcześniej niezrozumiałej i przytłaczającej rzeczywistości – staje się otwarta i dostępna. Stara mądrość nabiera nowego znaczenia, a pesymistyczne przeczucia i poczucie osamotnienia zostają odrzucone. To świadczy o przełamaniu wewnętrznego impasu, o odnalezieniu harmonii i sensu nie w nowości, lecz w głębszym zrozumieniu i docenieniu istniejącego świata i jego dziedzictwa.

W kontekście twórczości Tomasza Lewandowskiego, który często jest autorem muzyki do tekstów Mirosława Bochenka, choć bywa też autorem całości, „Zabawa w świat” jest przykładem jego zdolności do ujmowania złożonych filozoficznych tematów w prostej, melodyjnej formie piosenki. Choć bezpośrednich wywiadów czy ciekawostek dotyczących wyłącznie tego utworu nie odnaleziono, jego interpretacja wpisuje się w ogólny charakter jego twórczości – refleksyjnej, często melancholijnej, ale zawsze z nadzieją na odnalezienie piękna i sensu w życiu. Piosenka ta jest przypomnieniem, że nawet w obliczu poczucia, iż „wszystko już było”, prawdziwa wartość leży w naszej zdolności do ponownego, świadomego spojrzenia na świat i docenienia jego niezmiennych wartości.