Interpretacja Green Green Grass of Home - Tom Jones

„Green, Green Grass of Home” to utwór, który w wykonaniu Toma Jonesa stał się ponadczasowym klasykiem, chociaż jego prawdziwe, zaskakujące znaczenie często umyka słuchaczom, którzy dają się porwać nostalgicznej melodii i wyobrażeniom o powrocie do domu. Piosenka, napisana przez amerykańskiego autora tekstów country Claude’a „Curly’ego” Putmana Jr. w 1964 roku, została spopularyzowana przez Toma Jonesa w 1966 roku, stając się jego drugim hitem numer jeden w Wielkiej Brytanii. Wersja Jonesa sprzedała się w ponad 1,25 miliona egzemplarzy w Wielkiej Brytanii do września 2017 roku i była numerem jeden przez siedem tygodni, w tym jako świąteczny numer jeden w 1966 roku.

Utwór rozpoczyna się idyllicznym obrazem, który maluje w wyobraźni słuchacza scenę powrotu do ukochanych stron. Narrator wysiada z pociągu w starym rodzinnym mieście, które wygląda tak samo. Witają go rodzice – mama i tata – a w oddali dostrzega biegnącą Mary, której „włosy złote, a usta jak wiśnie”. Wszystko wydaje się być na swoim miejscu: stary dom wciąż stoi, choć farba jest spękana i sucha, a w tle widnieje stary dąb, na którym kiedyś się bawił. Spacer z Mary po starej drodze, dotyk zielonej, zielonej trawy domu – to wszystko jawi się jako spełnienie najgłębszych tęsknoty za bezpieczeństwem, miłością i beztroską. Te pierwsze strofy nasycone są ciepłem, nostalgią i głębokim poczuciem przynależności, co sprawia, że wielu słuchaczy, zwłaszcza z Walii, mylnie wiąże je z krajobrazami ich ojczyzny, słuchając ikonicznej interpretacji Toma Jonesa. Sam Jones przyznał, że słowa te „korespondowały” z jego własnymi uczuciami, gdy wracał do rodzinnego Pontypridd.

Jednak sielankowy sen zostaje brutalnie przerwany. Następuje nagłe przebudzenie, a oczom narratora ukazują się „cztery szare ściany, które mnie otaczają”. W tym momencie staje się jasne, że cała wcześniejsza scena była jedynie projekcją wyobraźni, tylko snem. Okazuje się, że narrator jest w więzieniu, czeka go egzekucja. To właśnie ten zwrot akcji jest kluczowy dla zrozumienia utworu i nadaje mu głęboko tragiczny wymiar.

Dalsze wersy pogłębiają poczucie beznadziei i ostateczności. Narrator widzi strażnika i smutnego starego księdza, z którymi ramię w ramię będzie szedł o świcie. To jednoznaczny obraz skazańca prowadzonego na stracenie. Słowa „Znowu dotknę zielonej, zielonej trawy domu” w tym kontekście nabierają zupełnie nowego, przejmującego znaczenia. Nie jest to już powrót do życia w ramiona bliskich, lecz powrót do ziemi, pod jej powierzchnię. Ostatnie wersy potwierdzają to najsmutniejsze z możliwych zakończeń: „Tak, wszyscy przyjdą, by mnie zobaczyć w cieniu tego starego dębu, gdy złożą mnie pod zieloną, zieloną trawą domu”. To ostateczne pożegnanie, pochówek w miejscu, które było świadkiem jego dzieciństwa i radości.

Inspiracją dla Curly’ego Putmana Jr. do napisania tej piosenki był film noir Johna Hustona z 1950 roku zatytułowany Asphalt Jungle (Asfaltowa dżungla). Postać Dix Handley’a, rannego przestępcy, który umiera, próbując dotrzeć do swojej rodzinnej farmy w Kentucky, wpłynęła na stworzenie opisu rodzinnego miasta bohatera piosenki, z jego zieloną trawą, starym dębem i domem ze spękaną farbą. Putman, choć bez formalnego wykształcenia muzycznego, stworzył utwór, który sam uważał za swoje najlepsze dzieło, przyznając, że „prawie płakał” podczas jego pisania.

Przed Tomem Jonesem, piosenka została nagrana przez innych artystów country, w tym Johnny'ego Darrella, Portera Wagonera (którego wersja osiągnęła 4. miejsce na liście przebojów country w USA) i Jerry'ego Lee Lewisa. To właśnie wersja Jerry'ego Lee Lewisa z albumu Country Songs for City Folks (1965) zainspirowała Toma Jonesa do nagrania własnej interpretacji. Jones, choć do tej pory nie zagłębiał się w nurt country, poczuł głęboką więź z utworem. Jego wersja, zaaranżowana przez Lesa Reeda, nabrała bardziej popowego charakteru, co przyczyniło się do jej ogromnego, międzynarodowego sukcesu. Po Jonesie, piosenkę coverowali także inni giganci muzyki, tacy jak Elvis Presley, Johnny Cash, Dean Martin, Joan Baez czy Kenny Rogers.

„Green, Green Grass of Home” to masterpiece opowiadające o złudzeniach, tęsknocie za domem i ostatecznej konfrontacji z losem. Siła piosenki tkwi w jej zdolności do wzbudzania uniwersalnych emocji – każdy człowiek nosi w sobie obraz swojego „zielonego, zielonego domu”, miejsca bezpieczeństwa i miłości. Jednak to tragiczne, niespodziewane zakończenie sprawia, że utwór pozostaje w pamięci na długo, zmuszając do refleksji nad kruchością życia i znaczeniem wspomnień w obliczu nieuchronnego końca. Jak sam Tom Jones ujął, jest to opowieść o człowieku, który zostanie powieszony i wspomina najważniejsze chwile swojego życia. To poruszające świadectwo ludzkiej psychiki, która w obliczu kresu ucieka w najpiękniejsze wspomnienia, by znaleźć ukojenie w iluzji powrotu.