Interpretacja Fourth Of July - Sufjan Stevens

"Fourth Of July" Sufjana Stevensa to przejmująca, introspektywna pieśń z albumu Carrie & Lowell z 2015 roku, będąca intymnym dialogiem z jego umierającą matką, Carrie. Utwór ten, choć na pierwszy rzut oka zdaje się być kołysanką ze względu na swoją delikatną melodię i szeptane wokale, tak naprawdę jest brutalnie szczerym zanurzeniem w tematykę straty, żalu i akceptacji śmiertelności. Sufjan napisał cały album po śmierci Carrie w 2012 roku na raka żołądka, co było dla niego próbą pogodzenia się z trudną relacją i poszukiwaniem pokoju.

Tekst piosenki jest zorganizowany jako wzajemna wymiana zdań między artystą a jego matką, leżącą na łożu śmierci w szpitalu. Wersy piosenki przedstawiają perspektywę Sufjana, podczas gdy refreny dają głos Carrie, która pociesza i jednocześnie konfrontuje syna z nieuniknioną prawdą. Stevens używa wielu czułych pseudonimów dla swojej matki – „my firefly” (mój świetlik), „my little hawk” (mój mały jastrząb), „my little dove” (moja mała gołębica), „my star in the sky” (moja gwiazda na niebie), „my dragonfly” (moja ważka), „my little loon” (mój mały nurek) oraz „my little Versailles” (mój mały Wersal). Te określenia podkreślają zarówno kruchość i ulotność jej życia, jak i skomplikowaną miłość, która ich łączyła, mimo lat rozłąki spowodowanej jej chorobami psychicznymi i uzależnieniami.

Otwierające wersy „The evil it spread like a fever ahead / It was night when you died, my firefly” od razu wprowadzają w ból utraty i poczucie bezradności. Pytanie „What could I have said to raise you from the dead? / Oh could I be the sky on the fourth of july?” ukazuje rozpaczliwą tęsknotę za odwróceniem biegu wydarzeń i pragnienie bycia „niebem” – pustym tłem dla jej jasnego, choć krótkiego, istnienia jak fajerwerki. Czwarty lipca, tradycyjnie symbolizujący święto i radość, staje się tutaj metaforą ulotnego piękna życia, które – niczym fajerwerki – wschodzi jasno, by zaraz zgasnąć.

W refrenie głos matki jest pragmatyczny, ale pełen troski: „Well you do enough talk / My little hawk, why do you cry? / Tell me what did you learn from the tillamook burn? / Or the fourth of july?”. „Tillamook Burn” odnosi się do serii niszczycielskich pożarów lasów w Oregonie w latach 1933-1951, gdzie Stevens spędził część dzieciństwa ze swoją matką i ojczymem. Symbolizuje to nie tylko ogromną destrukcję, ale także jest metaforą rozprzestrzeniającego się w jej ciele raka. Matka w tym kontekście pyta, co syn wyciągnął z tych katastrof – co nauczył się o ulotności piękna i nieuchronności końca. Powtarzane, lodowato spokojne stwierdzenie „We're all gonna die” nie jest nihilistyczne, lecz stanowi surową akceptację podstawowej prawdy o ludzkiej egzystencji. W wersjach koncertowych Stevens dodaje czasami „But I'm still alive” (Ale wciąż żyję), co nadaje refrenowi wymiar buntu i wezwania do czerpania z życia.

W dalszych zwrotkach Stevens kontynuuje ten wzruszający dialog. Wspomnienie „Sitting at the bed with the halo at your head / Was it all a disguise, like junior high” odnosi się do próby zrozumienia matki, która w dzieciństwie była postacią złożoną i często nieobecną, balansującą między świętością a trudną rzeczywistością choroby. Przyznaje się również do własnego żalu i poczucia winy: „And I'm sorry I left, but it was for the best / Though it never felt right”, co odzwierciedla trudną historię ich relacji i bolesną decyzję o dystansowaniu się, która nigdy nie przyniosła pełnego spokoju. Ostatnie wersy, opisujące prośbę szpitala o odlanie ciała przed pogrzebem, są brutalnie fizyczne i emocjonalne, podkreślając niezręczność śmierci. Stevens z chrześcijańską wrażliwością, która przenika jego twórczość, splata motywy osobiste z uniwersalnymi pytaniami o życie pozagrobowe, miłość i przebaczenie, starając się znaleźć sens w obliczu ostatecznego rozstania. "Fourth Of July" to intymne świadectwo procesu żałoby, ukazujące Stevensa, który poprzez sztukę, delikatną muzykę i szczere słowa, przepracowuje ból i ostatecznie akceptuje nieuniknione.