Interpretacja L'estate sta finendo - Righeira

„L'estate sta finendo”, ikoniczny utwór włoskiego duetu Righeira, to znacznie więcej niż tylko chwytliwy italo disco, który podbił listy przebojów lat 80. To piosenka nasycona głęboką melancholią, która zręcznie maskuje się pod fasadą lekkiej, tanecznej melodii, stając się uniwersalną metaforą przemijania – zarówno lata, jak i młodzieńczego, beztroskiego okresu życia. Utwór, wydany w maju 1985 roku jako singiel niealbumowy, w sierpniu tego samego roku przez dwa tygodnie królował na szczytach włoskich list przebojów, a także zdobył nagrodę Festivalbar 1985 jako najczęściej odtwarzana piosenka lata we Włoszech. Ten sukces był szczególnie ważny dla Righeiry, czyli Stefano Righiego (Johnson Righeira) i Stefano Roty (Michael Righeira), udowadniając, że nie są jedynie „cudami jednego przeboju” po wcześniejszych hitach takich jak „Vamos a la playa” i „No tengo dinero”.

Sercem utworu jest przejmujące stwierdzenie „L'estate sta finendo e un anno se ne va / Sto diventando grande lo sai che non mi va” (Lato się kończy i rok mija / Dorastam, wiesz, że mi się to nie podoba). Te słowa wyrażają powszechne poczucie oporu wobec dorosłości i upływającego czasu. Johnson Righeira, współautor tekstu (wraz z Michaelem Righeirą i Carmelo La Biondą), ujawnił w wywiadach, że napisał piosenkę jako dwudziestolatek, będąc osobą melancholijną i pełną obaw. Co ciekawe, historia miłosna opisana w tekście była całkowicie zmyślona, ponieważ, jak sam przyznał, „nie battevo chiodo” (nic mi się wtedy nie kleiło). Jego inspiracją do napisania piosenki było obserwowanie mew w Turynie pod koniec lata, widok, który uznał za bardzo sugestywny i włączył do tekstu.

Obraz opustoszałej plaży, gdzie „di ombrelloni non ce ne sono piu” (nie ma już parasoli), oraz mew wracających do miasta, to silne wizualne metafory końca beztroskiego sezonu i narastającej samotności. Kontrastujące z tym wspomnienie intensywnej, acz utraconej miłości, zawarte jest w wersach „La - languidi - bri - brividi / Come il ghiaccio bruciano quando sto con te / Ba-ba-baciami siamo due satelliti in orbita sul mar”. To oksymoroniczne porównanie dreszczy, które „palą jak lód”, doskonale oddaje skomplikowane i sprzeczne emocje związane z minionym uczuciem [tekst]. Warto zaznaczyć, że ta kluczowa, zmysłowa część nie była obecna w pierwotnej, „proto-wersji” piosenki z 1980 roku.

Warstwa muzyczna „L'estate sta finendo” to typowe dla lat 80. elektroniczne brzmienie italo disco, wzbogacone o syntezowane orkiestracje i wyróżniające się solo saksofonowe autorstwa Claudio Pascoliego, inspirowane „Baker Street” Gerry’ego Rafferty’ego. Ta taneczna, pozornie radosna melodia tworzy fascynujący kontrapunkt dla melancholijnego i nostalgicznego tekstu, co jest charakterystycznym zabiegiem dla twórczości Righeiry. Ciekawostką jest, że do aranżacji utworu i napisania wstępu przyczynił się Sergio Conforti, lepiej znany jako Rocco Tanica z zespołu Elio e le Storie Tese. Na stronie B singla znalazła się akustyczna, jazzowa wersja utworu, zatytułowana „Prima dell'estate”, która jeszcze mocniej uwypuklała dorosłą melancholię utworu.

Utwór Righeiry jest często porównywany do finałowych scen włoskich filmów „Sapore di mare” i „Sapore di mare 2 – Un anno dopo”, które również poruszały temat żalu po utraconej młodości i zdradzonych marzeniach. Johnson Righeira nadal utożsamia się z lękiem przed dorastaniem, nawet po latach od napisania piosenki. „L'estate sta finendo” stała się tak głęboko zakorzeniona w włoskiej kulturze, że fraza „Lato się kończy” jest często wypowiadana z dodaniem „jak śpiewali Righeira”. Jej wpływ wykracza poza Włochy – melodia została zaadaptowana na liczne przyśpiewki piłkarskie, znane jako „Un giorno all'improvviso” we Włoszech, a także stała się podstawą dla popularnego hymnu „Allez Allez Allez” śpiewanego przez fanów Liverpoolu i innych europejskich klubów. W kontekście 40-lecia wydania utworu, Johnson Righeira ma wystąpić z piosenką na scenie Festiwalu Sanremo 2025 wraz z duetem Coma_Cose, wykonując wersję łączącą oryginalną i wolniejszą wersję z B-side'u singla. Na tę okazję twórczo zmienili nawet jeden z wersów na „Sanremo sta finendo” (Sanremo się kończy), co tylko podkreśla ponadczasowy i adaptacyjny charakter utworu.