Interpretacja Ramm 4 - Rammstein

Piosenka "Ramm 4" Rammsteina to fascynujące dzieło, które, choć pozostaje oficjalnie nieopublikowane w wersji studyjnej, stało się ikoną ich koncertów, szczególnie jako utwór otwierający trasy festiwalowe w latach 2016 i 2017. Jest to hołd złożony własnej twórczości zespołu, rodzaj autobiografii utkanej z fragmentów tekstów i tytułów poprzednich utworów. Taka koncepcja sprawia, że "Ramm 4" to meta-piosenka, która redefiniuje i rekontekstualizuje dorobek Rammstein, zapraszając słuchacza w podróż przez ich muzyczny wszechświat.

Tytuł "Ramm 4" sam w sobie jest przedmiotem spekulacji. Jedna z teorii sugeruje, że jest to czwarty utwór, w którym nazwa zespołu jest śpiewana w refrenie, po "Rammstein", "Wollt ihr das Bett in Flammen sehen?" i "Rammlied". Chociaż istnieje także "5/4", gdzie nazwa jest literowana za pomocą sampli, to "Ramm 4" wyraźnie wpisuje się w tradycję bezpośredniego odwoływania się do siebie. To nadaje piosence wymiar manifestu – ponownego ogłoszenia swojego istnienia i niezmiennej tożsamości.

Utwór rozpoczyna się od słów "Hier kommt die Sonne, das alte Leid", od razu nawiązując do ikonicznego hitu "Sonne" i "Das alte Leid" z debiutanckiego albumu Herzeleid. To otwarcie ustanawia ton, sygnalizując przybycie czegoś potężnego i znajomego, ale jednocześnie nacechowanego wiecznym cierpieniem. Kolejne wersy to istny kalejdoskop odniesień: "Mein Herz brennt, feuer frei, Asche zu Asche, Bestrafer sein" to bezpośrednie cytaty i aluzje do takich piosenek jak "Mein Herz brennt", "Feuer frei!", "Asche zu Asche" i "Bestrafe mich". Linia "Liebe ist für alle da, bück dich, Amerika" przywołuje tytuł albumu Liebe ist für alle da oraz prowokacyjne "Bück dich" i satyryczne "Amerika". "Ich tu' Dir weh, Stein um Stein, Gott weiß, ich will kein Engel sein" kontynuuje ten trend, odwołując się do "Ich tu dir weh", "Stein um Stein" i "Engel". Każdy z tych fragmentów, wyrwany z pierwotnego kontekstu, nabiera nowego znaczenia, tworząc narrację o brutalności, miłości, cierpieniu, grzechu i boskiej interwencji, będącą kwintesencją twórczości Rammstein.

Centralny refren "Auferstanden aus Ruinen, Glück für Menschen und Maschinen, Weiter, weiter fern und nah, Wir sind wieder da!" jest potężną deklaracją powrotu i odrodzenia. Szczególnie uderzające jest "Auferstanden aus Ruinen" ("Powstały z ruin"), które jest tytułem hymnu narodowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD). To historyczne odniesienie jest głęboko osadzone w tożsamości zespołu, którego członkowie pochodzą z dawnej NRD. W kontekście Rammstein, to "powstanie z ruin" może symbolizować zarówno ich własną drogę artystyczną, jak i szerszą refleksję nad historią i kondycją współczesnego społeczeństwa. Fraza "Glück für Menschen und Maschinen" (Szczęście dla ludzi i maszyn) dodaje industrialnego i dystopijnego smaku, sugerując harmonię (lub jej brak) między człowiekiem a technologią, co jest częstym motywem w ich twórczości. Okrzyk "Wir sind wieder da!" (Jesteśmy z powrotem!) jest triumfalnym oznajmieniem, wzmocnionym przez rytmiczne "Ja! Nein! RAMMSTEIN!".

Druga zwrotka równie gęsto przeplata odniesienia: "Weißes Fleisch in der Dunkelheit, Du riecht so gut, Herzeleid" to aluzje do "Weißes Fleisch", "Du riechst so gut" i albumu Herzeleid. Wersy "Wo bist du? Stirb nicht vor mir! Führe mich, links 2 3 4" nawiązują do "Wo bist du?", "Stirb nicht vor mir" i politycznie naładowanego "Links 2 3 4". Dalej pojawiają się "Du hast, Keine Lust, Zwei Seelen unter meiner Brust" – ikoniczne "Du hast", "Keine Lust" i rzadziej cytowane "Zwitter" (dwie dusze pod moją piersią). Całość kończy "Reise, Reise in mein Land, Bett in Flammen im Wasser verbrannt", które odnosi się do "Reise, Reise" oraz "Wollt ihr das Bett in Flammen sehen?" i "Feuer und Wasser". Ta wirtuozeria w łączeniu pozornie niezwiązanych fraz tworzy spójną narrację, która jest jednocześnie autoreferencyjna i eksplorująca uniwersalne tematy miłości, pożądania, śmierci i tożsamości.

Ostatnia sekcja, "Hallo, hallo, könnt Ihr uns hören? Wir wollen die Ruhe stören. Es beginnt - eine Melodie im Wind!", to bezpośrednie zaproszenie publiczności i zapowiedź kontynuacji. "My chcemy zakłócić spokój" to deklaracja artystycznej misji Rammstein – prowokowania, budzenia i niezgodzenia się na obojętność. To także odzwierciedlenie live występu, gdzie Till Lindemann często witał publiczność w ich języku ojczystym, zanim zespół kontynuował instrumentalną część utworu.

Mimo ogromnej popularności na koncertach, "Ramm 4" nigdy nie trafił na żaden album studyjny. Rammstein kilkukrotnie rozważał jego wydanie. Flake wspominał o tym w 2017 roku, a Paul Landers w wywiadach w 2019 i 2022 roku potwierdzał, że zespół nadal planuje jego publikację, być może jako singiel towarzyszący czteroczęściowemu filmowi dokumentalnemu o historii zespołu. Istnieją nawet plotki o studio wersji, która została wykorzystana w zwiastunach tras koncertowych. Fakt, że utwór, będący kompilacją ich największych osiągnięć lirycznych, pozostaje w sferze "unreleased", dodaje mu aury tajemniczości i ekskluzywności dla fanów, którzy mieli okazję usłyszeć go na żywo. Właśnie ta interakcja z fanami i unikalność koncertowych wykonań podkreślają, jak bardzo "Ramm 4" jest utworem o tożsamości zespołu, jego historii i jego relacji z publicznością. To nie tylko piosenka, to celebracja Rammstein, ich dziedzictwa i ich nieustannego powrotu.