Interpretacja Alles probiert - RAF Camora

Utwór „Alles probiert” autorstwa RAF Camory z gościnnym udziałem Boneza MC to prawdziwy hymn o determinacji, walce z przeciwnościami losu i ostatecznym triumfie, który jest ściśle powiązany z autobiograficzną historią rapera. Singiel ten, wydany 21 lipca 2017 roku jako trzecia zapowiedź albumu „Anthrazit”, stał się symbolicznym podsumowaniem długiej i wyboistej drogi RAF Camory na szczyt niemieckiego hip-hopu.

Piosenka rozpoczyna się od wspomnień z dzieciństwa RAF Camory w zachodnim Wiedniu lat 90.. Wychowany między śladami wojny na serbskich fasadach budynków, czuł się obco z powodu języka i niepewności co do oczekiwań społeczeństwa. To doświadczenie tożsamości i trudnego otoczenia kształtowało jego wczesne aspiracje. Już wtedy, na pytanie „Co chcesz robić?”, odpowiadał: „Być gwiazdą” i marzył o krukach (Raben). Ta wizja, powtarzająca się w jego twórczości, często symbolizuje zło, pokusę pieniędzy i sławy, ale także ostrzeżenie i pamięć o przeszłości. W młodości, mimo modlitw z mamą i trudności finansowych (ojciec miał wówczas dwadzieścia kilka lat, więc brakowało mu środków nawet na Nintendo), RAF Camora nie potrafił zarobić na swoje marzenia o milionach, kradnąc rowery czy handlując trawą. Tysiąclecie nadeszło, a on wciąż był biedny, paląc bongo jak narkoman i tworząc beznadziejne, ale dla niego rewolucyjne bity. Wyrzucony ze szkoły za pisanie tekstów na lekcjach, znalazł się na ulicy, co stanowiło dla niego hańbę.

W refrenie Bonez MC doskonale oddaje uniwersalny motyw piosenki: „Ich hab’ alles probiert!” (Próbowałem wszystkiego!). Opisuje swoje nieudane próby w pracy (McDonald's za 400 euro) i w szkole, gdzie nauczyciele „terapeutyzowali” go, twierdząc, że nic z niego nie będzie. Mimo braku studiów, pracy dorywczej i korzystania z zasiłku dla bezrobotnych (Hartz IV), Bonez MC podkreśla swoje zagubienie, wyrażane także przez liczne tatuaże. Ta część piosenki odzwierciedla frustrację i poczucie bezwartościowości, które często towarzyszą artystom na początku ich drogi. Jednak finalnie, z dumą stwierdza: „Aber jetzt steh’ ich hier und hab’ mehr Kohle als ihr” (Ale teraz stoję tutaj i mam więcej forsy niż wy).

Druga zwrotka RAF Camory kontynuuje opowieść o jego zmaganiach, przenosząc się do Berlina w 2007 roku. Spędzał godziny na tworzeniu bitów, które nikt nie chciał kupić, a menedżerowie odradzali mu produkcję. Frustracja była tak duża, że stał przed plakatami Bushido i wciąż marzył o krukach. Bez grosza przy duszy, z brakiem wsparcia z urzędu pracy z powodu braku obywatelstwa, grał koncerty w pustych klubach, co było dla niego upokarzające. Kruki ponownie pojawiają się w jego snach, odzwierciedlając ciągłą walkę. W 2010 roku, po wydaniu pierwszych tape’ów promowanych przez MySpace, po raz pierwszy zarobił trochę pieniędzy, co przyciągnęło uwagę, ale również urzędników skarbowych, którzy zabrali mu wszystko, co znów było dla niego hańbą. Warto zauważyć, że RAF Camora, właściwie Raphael Ragucci, jest obywatelem Austrii i Włoch, urodzonym w Szwajcarii, a w wieku 6-8 lat przeniósł się do Wiednia. W 2007 roku przeprowadził się do Berlina, ponieważ w Austrii nie widział perspektyw dla hip-hopu. W jednym z wywiadów wspomniał, że czuł się ograniczony w swojej muzyce, tworząc „psychoterapeutyczne” utwory o problemach psychicznych, a przeprowadzka i zmiana stylu dały mu większą swobodę.

Most (Bridge) jest momentem rozliczenia się z przeszłością. RAF Camora podkreśla, że nie zapomniał o tych, którzy wcześniej go ignorowali, a teraz nagle są „z nim” i postują jego zdjęcia. Z dumą rapuje: „Piss’ von West-Wien direkt auf euren Nobelbezirk” (Szczam z Zachodniego Wiednia prosto na waszą dzielnicę bogaczy), co jest wyrazem jego niezłomnej tożsamości jako „Westwiener”.

Ostateczny triumf wybrzmiewa w drugim refrenie: „Es hat funktioniert!” (To się udało!). Rafał Ragucci celebruje swój sukces – Alfa A7 Sportwagen w kolorze antracytowym, uśmiechających się urzędników skarbowych, którzy teraz zarabiają na nim pół miliona. Tekst zawiera także symboliczną zemstę na córce dyrektora szkoły, co może być metaforą jego zwycięstwa nad systemem, który go odrzucił. Kruk na plecach kontroluje wszystko wokół niego, co jest nawiązaniem do jego wizerunku i symboliki, która według niego reprezentuje „zło, pokusę pieniędzy i sławy”. RAF Camora wyjaśniał w wywiadach, że kruk jest dla niego czymś więcej niż tylko gimmickiem – to przypomnienie i ostrzeżenie dla samego siebie. W jego utworze „Schwarzer Rabe” opowiedział historię stojącą za krukiem jako jego osobistym znakiem rozpoznawczym. Powtarzające się „Mama, sieh her, Papa, guck nur, es hat funktioniert” (Mamo, popatrz, Tato, tylko spójrz, to się udało) jest wzruszającym potwierdzeniem jego ciężko wywalczonego sukcesu dla tych, którzy go wspierali lub wątpili w niego.

„Alles probiert” doskonale wpasowuje się w szerszy kontekst twórczości RAF Camory, zwłaszcza w erze „Palmen aus Plastik” z Bonezem MC, która zrewolucjonizowała brzmienie niemieckiego rapu. Poza muzyką, RAF Camora odnosi sukcesy jako przedsiębiorca, otwierając studia tatuażu i barbershopy, wydając książki, a nawet zakładając własną agencję zarządzania artystami. W 2022 roku Forbes oszacował jego całkowitą wartość netto na 50 milionów euro, z rocznymi zarobkami z muzyki sięgającymi 16 milionów euro, co jest świadectwem jego ogromnego sukcesu. Piosenka jest dowodem na to, że RAF Camora, mimo wszelkich przeszkód, „wszystko próbował” i dzięki temu osiągnął „wszystko”, stając się jednym z najbardziej wpływowych artystów w niemieckojęzycznym hip-hopie. Jego kariera to przykład wytrwałości, ambicji i odwagi, które pozwoliły mu stać się jedną z najważniejszych postaci na niemieckiej scenie hip-hopowej.