Interpretacja Kochać - Piotr Szczepanik

"Kochać" Piotra Szczepanika to jedna z najbardziej ikonicznych polskich ballad o miłości, która od lat 60. XX wieku głęboko rezonuje z odbiorcami. Tekst do utworu napisał Andrzej Tylczyński, a muzykę skomponował Andrzej Korzyński. Piosenka, wydana w 1966 roku, szybko zdobyła status radiowego przeboju roku i na stałe wpisała się w kanon polskiej muzyki rozrywkowej. Co ciekawe, Andrzej Tylczyński stworzył tekst podczas jednego wieczoru, a współpraca z Korzyńskim zaowocowała natychmiastowym sukcesem.

Utwór rozpoczyna się od pozornie prostej frazy: "Kochać — jak to łatwo powiedzieć". Te słowa od razu wprowadzają słuchacza w główny konflikt i paradoks piosenki – kontrast między łatwością werbalizacji uczucia a jego wewnętrzną, często skomplikowaną naturą. Miłość jest tu przedstawiona jako coś ulotnego i nieuchwytnego, "niepokojem", który "nie zna dnia, który da się powtórzyć". To podkreśla jej efemeryczny charakter i nieodwracalność minionych chwil. Piotr Szczepanik, urodzony w Walentynki, 14 lutego 1942 roku, w jednym z wywiadów przyznał, że miłość zawsze go uskrzydlała, ale też potrafiła bardzo zaboleć. To osobiste doświadczenie zdaje się być spójne z głębią emocjonalną zawartą w tekście.

Druga zwrotka maluje obraz intymności, gdzie "Nagle świat się mieści w Twoich oczach", ale szybko pojawia się też niepokój i poczucie obcości: "Już nie wiem, czy Ciebie znam". To przejście od całkowitego zespolenia do niepewności odzwierciedla zmienność relacji międzyludzkich i ulotność momentów szczęścia, które "Więdną, szybko zmienia je czas". Metafora "kolorowych przeźroczy" trafnie oddaje wrażenie migawkowych, pięknych, lecz nietrwałych wspomnień.

Powtórzony refren "Kochać — jak to łatwo powiedzieć / Kochać — tylko to, więcej nic…" staje się tu gorzką refleksją. Miłość jest wszechogarniająca, zawiera w sobie "kolor nieba", symbolizujący radość, nadzieję i piękno. Jednak równie silnie obecny jest w niej "rdzawy pył gorzkich dni", co oznacza ból, rozczarowanie i trudności. Ta dwubiegunowość uczucia jest kluczowa dla interpretacji utworu, ukazując miłość jako spektrum doświadczeń, a nie tylko idylliczną wizję. Piosenka stała się tak popularna, że w latach 60. XX wieku rozbrzmiewała nie tylko na koncertach, ale i w urzędach stanu cywilnego, stając się tłem dla rozpoczęcia wspólnego życia wielu par. W niektórych urzędach młode pary mogły nawet wybrać, czy na ich ceremonii zostanie odegrane klasyczne „Ave Maria”, czy właśnie „Kochać”.

Kolejna zwrotka pogłębia poczucie oddalenia i utraty. Mimo fizycznej bliskości ("Jeszcze obok Ciebie moje ramię"), partnerzy "szukamy się", co sugeruje emocjonalną przepaść i niezrozumienie. Wizja wspólnej przyszłości staje pod znakiem zapytania: "Może nie pójdziemy już razem", a słowa, które kiedyś miały moc, "z wolna tracą swój sens". To obraz powolnego rozpadu relacji, gdzie komunikacja staje się niewystarczająca, a deklaracje miłości pustoszeją.

Ostatnia zwrotka ponownie przywołuje refren, ale z istotną modyfikacją: "Bo miłość jest niewiadomą / Lecz chcę wiedzieć, czy wiary starczy mi". Ta zmiana podkreśla centralne przesłanie utworu – miłość jest czymś nieprzewidywalnym, pełnym ryzyka i niepewności. Podmiot liryczny nie dąży już do naiwnego, bezwarunkowego "niepytania o nic", lecz szuka potwierdzenia, czy będzie w stanie utrzymać wiarę w to uczucie pomimo jego złożoności i zmienności. To świadczy o dojrzewaniu do miłości i refleksji nad jej prawdziwą naturą, która wymaga siły, zaufania i wytrwałości, by sprostać wyzwaniom.

Ciekawostką jest fakt, że Piotr Szczepanik zadedykował ten utwór swojej żonie Krystynie, która zmarła w 1971 roku w wieku zaledwie 28 lat po walce z białaczką. Ten osobisty dramat tak bardzo nim wstrząsnął, że po powrocie na estradę początkowo nie chciał wykonywać "Kochać". Dopiero prośby fanów skłoniły go do ponownego włączenia piosenki do repertuaru. Utwór, choć napisany przez Tylczyńskiego i Korzyńskiego, stał się tak bliski artyście, że traktował go "jakby to ja je napisał. Jakby z mojego wnętrza wyszły". Sam Szczepanik nie był autorem większości swoich tekstów, ale przykładał wielką wagę do ich przesłania, a autorzy poznawali go osobiście, by tworzyć utwory idealnie dopasowane do jego wrażliwości.

"Kochać" to ponadczasowa ballada, która od lat nie traci na popularności. Jej urok tkwi w prostocie formy i głębi przekazu, łączącej romantyzm z melancholią, idealizm z realizmem, dając słuchaczom zarówno ukojenie, jak i skłaniając do refleksji nad tym, czym naprawdę jest miłość.