Interpretacja Pożegnanie Ojczyzny - Pieśniary

Piosenka "Pożegnanie Ojczyzny" w wykonaniu zespołu Pieśniary to głęboko emocjonalna i symboliczna podróż w głąb polskiej tożsamości, naznaczona nostalgią, miłością do ziemi przodków oraz niezłomną wiarą w powrót do korzeni. Utwór ten zyskał szczególne znaczenie dzięki swojej melodii, która jest tożsame z klasycznym Polonezem a-moll "Pożegnanie Ojczyzny" Michała Kleofasa Ogińskiego. Sam Ogiński, kompozytor, polityk i dyplomata, napisał ten polonez w 1794 roku, w obliczu upadku Rzeczypospolitej i swojej emigracji po powstaniu kościuszkowskim, co nadało mu wymiar symbolu narodowej tęsknoty i patriotyzmu. Słowa do melodii Ogińskiego, podejmujące wątek miłości do polskiej ziemi, napisała w XX wieku Halina Szymulska, co umieściło utwór w repertuarze pieśni patriotycznych. Pieśniary, białoruski zespół folk-rockowy założony w 1969 roku przez Władimira Mulawina, znani z czerpania z białoruskiego folkloru i tworzenia własnych aranżacji pieśni ludowych, wykonali ten utwór również po polsku, co przyczyniło się do jego popularności na Białorusi i w krajach byłego ZSRR. Wersja wokalna w ich wykonaniu stała się niezwykle rozpoznawalna, a na Białorusi rozważano nawet uczynienie go hymnem państwowym po upadku Związku Radzieckiego.

Utwór rozpoczyna się od wizji "pieśni do Ojczyzny", która "wirując w niebie niby ptak" leci do "ojców domu". Ten obraz natychmiast buduje poczucie tęsknoty i głębokiego przywiązania do miejsca pochodzenia. Wspomnienie o "miłej i kochanej, co na zawsze mi oddana" personalizuje to przywiązanie, łącząc miłość do kraju z miłością do bliskiej osoby. Zaczarowana polonezem księżycowa noc jest piękną metaforą tradycji i kultury, która jest nieodłączną częścią tożsamości narodowej. Polonez Ogińskiego sam w sobie jest często grany podczas studniówek, a nawet żegnano nim transatlantyk MS Batory, co świadczy o jego zakorzenieniu w polskiej tradycji.

Druga strofa wzmacnia ten związek z przeszłością i ziemią: "Z tamtych pól i wód wszyscy pochodzimy, stamtąd jest nasz rodowód". To afirmacja wspólnych korzeni i nierozerwalnej więzi z ojczyzną. Zapewnienie "dokąd kiedyś powrócimy, nie opuścimy go już" (uzupełnione intymnym "kochany kraj, kochany kraj") wyraża głęboką nadzieję na powrót i stałość tego związku, niezależnie od okoliczności. To echo losu samego Ogińskiego, który po upadku insurekcji musiał opuścić kraj, ale jego serce pozostało w nim.

Kolejna część tekstu przenosi nas w świat dzieciństwa, skupiając się na motywie "kościoła na górze". Kościół staje się symbolem duchowych korzeni, niewinności i moralnego kompasu. Wspomnienie biegania do niego w dzieciństwie, słodko śpiewających aniołów i przemawiających ojców, a także światła z ambony i kojących kościelnych dzwonów, ukazuje religijność jako integralny element wychowania i poczucia bezpieczeństwa, nierozerwalnie związanego z krajem. To podkreśla sakralny wymiar więzi z ojczyzną.

Modlitewne wołanie "Boże, dodaj nam siły, Boże, bądź miłościwy, Boże, broń nas przed wrogiem, Boże, wskazuj nam drogi" wprowadza ton pokory i prośby o boską opiekę. Te wersy sugerują, że naród mierzy się z wyzwaniami, wrogami, być może nawiązując do historycznych rozbiorów Polski, które były bezpośrednim kontekstem powstania Poloneza Ogińskiego. Opis "czarującego kraju blasku", "najpiękniejszego w świecie lasu" oraz czekających rzek, z których "płynie do nas życia czas", to idylliczny obraz ojczyzny – krainy pięknej, życiodajnej i wiecznej. Całość kulminuje w silnym przesłaniu: "tam jest Ojczyzna, tam jest nasz kraj, do ziemi swej powinniśmy powrócić". To manifest przeznaczenia i obowiązku powrotu do korzeni, do miejsca, które definiuje tożsamość.

Powtórzenie pierwszej strofy na zakończenie utworu zamyka pieśń w kręgu niezmiennej miłości i tęsknoty za ojczyzną, podkreślając cykliczność powracających uczuć i wieczną aktualność tematu. Piosenka Pieśniar "Pożegnanie Ojczyzny" to nie tylko piękna interpretacja muzycznego arcydzieła, ale także wzruszająca opowieść o silnej więzi z narodową historią, kulturą, duchowością i niezatartej nadziei na powrót do ukochanej ziemi. Ten utwór, będący wokalną wersją poloneza Ogińskiego, stał się symbolem patriotyzmu i tęsknoty za ojczyzną, nie tylko w Polsce, ale i na Białorusi.