Interpretacja Zawsze odbić się od dna, trzeba radę dać - Peja

Utwór „Zawsze odbić się od dna, trzeba radę dać” Peji to kwintesencja jego twórczości, hymniczne przesłanie o nieustannej walce, wytrwałości i wierności sobie, zakorzenione głęboko w doświadczeniach ulicznego życia. Numer ten, pochodzący z albumu Slums Attack pt. „I nie zmienia się nic...” wydanego pierwotnie w 2001 roku, (a później reedycjonowanego w 2010 i 2017 roku) stanowi swoisty manifest artysty, który od lat konsekwentnie buduje swoją pozycję na polskiej scenie hip-hopowej.

Już od pierwszych wersów Peja stawia fundamentalne pytania o sens i autentyczność. „Sam już nie wiem kto kłamie kto ma jakie zadanie / powiedz mi człowieku, czy rozumiesz przesłanie” – to introspekcja, ale i wezwanie do słuchacza, aby zastanowił się nad wartością i prawdziwością przekazu. Dla Pei muzyka rapowa to nie „żadna pieśń nowa / nieprzesłodzona gadka stylowa”. To surowy, nieudawany głos prosto z ulicy, odzwierciedlający codzienną rzeczywistość. Artysta podkreśla, że życie nieustannie przysparza „lawinę kłopotową”, a walka z przeciwnościami jest niełatwa. Gniew, frustracja i poczucie beznadziei są częstymi towarzyszami, ale kluczowe jest to, by „dać radę trzeba i nieważne gdzie biegam / niezależnie od warunków”. To stała deklaracja niezłomności i odmowy poddania się.

Refren, powtarzany wielokrotnie, jest niczym mantra: „Zawsze odbić się od dna, trzeba radę dać”. To nie tylko chwytliwe hasło, ale sedno filozofii Peji – w każdej sytuacji, nawet w największym upadku, należy znaleźć siłę do podniesienia się. To przesłanie rezonuje z osobistymi doświadczeniami rapera, który otwarcie mówił o swoich zmaganiach, w tym z alkoholizmem, podkreślając, że „człowiek nie jest w stanie sobie sam poradzić, w grupie jest siła”. Choć piosenka powstała lata przed jego publicznym mówieniem o trzeźwości, tematyka walki o siebie i wychodzenia z dołka była obecna w jego twórczości od zawsze, czego przykładem jest chociażby utwór „Na dnie...”.

Peja wyraźnie odcina się od „łatwych numerów” i drogi do szybkiej kariery. Preferuje „przekaz szczery” i autentyczność, nawet jeśli oznacza to bycie „separatem z wyboru”. W tekście poruszana jest uniwersalna pogoń za pieniądzem i materializmem, ale raper dystansuje się od żebrania o fortunę, choć przyznaje, że marzy o Majorce. Frustracja jest jego stałym towarzyszem, lecz nie szuka pomocy z zewnątrz, wierząc w swoją zdolność do samodzielnego pokonywania przeszkód. Podkreśla, że „stawka jest inna, życie sprawa nienaiwna”, a rap staje się „alternatywą dla rozbojów”. To ważny aspekt jego twórczości – muzyka jako sposób na przetrwanie i wyrażenie siebie w trudnym środowisku.

Wersy takie jak „w poszukiwaniu zdobyczy pozycji i szacunku / każdy orze jak może bez utraty wizerunku” doskonale oddają uliczną mentalność, gdzie honor i reputacja są niezwykle cenne. Peja nie idealizuje tej rzeczywistości, przyznając, że „życie zdąży dać Ci w kość”, a „wkurwionych rzesze w zamian dają złość”. Jednak w tym chaosie raper widzi siebie jako tego, który „zabija szarość dnia” poprzez swoje słowo i czyn. Jest „żywiołem”, nie dba o to, co inni o nim myślą, a jego styl „pod ziemią głęboko” świadczy o korzeniach i niezależności.

Charakterystycznym elementem twórczości Peji jest również silne związanie z Poznaniem. Wspomniane „Zjednoczony Poznań, nowe miasto-Rataje” to ukłon w stronę jego korzeni i społeczności, którą reprezentuje. Akcentuje swoje przywiązanie do „prawdziwej muzyki i prawdziwej niezależności”, deklarując: „WRR zawsze będę walczył o to / chłamu nie walę, kanę palę stale”. Skrót WRR w jego kontekście można interpretować jako Wielkopolski Rap Reprezentant, choć sam Peja często posługiwał się tym skrótem jako synonimem swojego niezłomnego podejścia do rapu. Ciekawostką jest, że samo słowo „peja” w gwarze poznańskiej oznacza „wesz”, co dodaje jego pseudonimowi swoistego, nieco prowokacyjnego, ulicznego charakteru, idealnie wpisującego się w jego wizerunek.

„Zawsze odbić się od dna, trzeba radę dać” to nie tylko piosenka, to credo Peji i wielu jego słuchaczy. To pieśń o wytrwałości, walce o godność w niesprzyjających warunkach i o mocy, jaką daje autentyczny przekaz, który „odbija się zawsze temat realny nie gaśnie”. Mimo upływu lat, przesłanie utworu pozostaje ponadczasowe i niezmiennie aktualne.