Interpretacja Morana - Manntra

Utwór „Morana” chorwackiego zespołu Manntra to głęboka, rytmiczna i nasycona mrokiem interpretacja postaci z mitologii słowiańskiej, która doskonale wpisuje się w charakterystyczny dla zespołu nurt folk metalu i industrialu, często czerpiącego z chorwackiego folkloru i historii. Piosenka, wydana jako pierwszy singiel z albumu „War of the Heathens” w 2023 roku, od razu wprowadza słuchacza w świat zapomnianych sił natury i konsekwencji ludzkiej ignorancji.

Sama Morana (lub Marzanna w Polsce) to słowiańska bogini zimy, śmierci i odrodzenia, utożsamiana z nadejściem chłodów, chorób i głodu. W tekście Manntry jest ona przedstawiona jako nieustępliwa, cykliczna siła, której nie da się trwale pokonać. Początkowe wersy, „Her ashes above our heads / Gone with the wind, we celebrate”, sugerują chwilowe zwycięstwo nad tą siłą, być może symboliczne pożegnanie z zimą, jak w tradycyjnym topieniu Marzanny. To świętowanie jest jednak krótkotrwałe i naznaczone pewną naiwnością, ponieważ „Oh, she will be back one day / One day comes so fast”. To wyraźne przypomnienie o nieuchronności cyklu natury – zima zawsze powróci.

Centralny refren – „Morana / She calls by the winter's fall / She calls / Morana” – jest niczym pradawne wezwanie, głos natury, który rozbrzmiewa wraz z nadejściem zimy. Morana nie jest jedynie symbolicznym przedstawieniem pory roku, ale aktywną, świadomą istotą, która „wzywa”. To nadaje jej boski, wręcz przeznaczający charakter.

Najbardziej krytyczne wobec ludzkości wersy to „By the sea we burn / Though we never learn” oraz „Like fools, we forget her strength / From ashes, she'll rise again”. Można je interpretować jako komentarz do ludzkiej skłonności do zapominania o potędze sił naturalnych, ignorowania ich ostrzeżeń i niezdolności do wyciągania wniosków z przeszłych katastrof. „Płoniemy nad morzem”, co może odnosić się do katastrof naturalnych, konfliktów czy samoniszczących działań ludzkości, a mimo to „nigdy się nie uczymy”. Nawet jeśli Morana zostanie zredukowana do popiołów, jej siła i tak się odrodzi, ponieważ ludzkość „jak głupcy” zapomina o jej prawdziwej mocy. To metafora odwiecznego cyklu zniszczenia i odrodzenia, w którym ludzka pamięć i pokora są ulotne.

Ostatnie zwrotki piosenki malują jeszcze bardziej makabryczny i bezlitosny obraz Morany, poprzez nagromadzenie przydomków: „Waits in darkness / Moves in silence / Dreamy creeper / Soulless reaper / Freezing fairy / Cemetery / Godless taker / Famine maker”. Te określenia podkreślają jej wszechobecność, podstępność i nieuchronność. Jest „bezcielesnym żniwiarzem”, „mrożącą wróżką” i „twórcą głodu”, co idealnie oddaje jej mitologiczną rolę jako przynoszącej zimno, śmierć i niedostatek. Sformułowanie „Godless taker” (bezbożny zbieracz/zabieracz) może sugerować, że jest to siła pierwotna, która wykracza poza wszelkie moralne i religijne ramy, działająca bez sentymentów i bez odniesienia do ludzkich bogów czy wartości.

Tekst piosenki jest silnym przypomnieniem o kruchości ludzkiej egzystencji i cyklicznej dominacji natury. Manntra, poprzez mocne riffy i intensywny wokal Marko Matijevicia Sekula, wzmacnia to przesłanie, tworząc atmosferę zarówno grozy, jak i szacunku dla pierwotnych sił. Kompozytorami utworu są Marko Matijević Sekul, Marko Purišić, Andrea Kert i Zoltan Lečei, co podkreśla zespołowy wysiłek w stworzeniu tej epickiej, mitologicznej opowieści. Piosenka jest nie tylko muzyczną podróżą w głąb słowiańskiego panteonu, ale także uniwersalnym ostrzeżeniem przed arogancją i brakiem pokory wobec nieokiełznanych aspektów świata, który nas otacza.