Interpretacja Wand'rin' Star - Lee Marvin

Piosenka „Wand'rin' Star” w wykonaniu Lee Marvina to niezwykły utwór, który zyskał status kultowego, pomimo że jego wykonawca nie był z zawodu śpiewakiem. Pochodząca z musicalu „Paint Your Wagon” z 1969 roku (oryginalnie scenicznego z 1951 roku), opowiada historię poszukiwacza złota Bena Rumsona, w którego wcielił się właśnie Marvin. Tekst, napisany przez Alana Jaya Lernera, z muzyką Fredericka Loewego, jest głęboką refleksją nad życiem w ciągłej podróży i wewnętrznym przymusem nieustannego przemieszczania się.

Centralnym motywem utworu jest powtarzające się jak mantra stwierdzenie: „I was born under a wand'rin' star” („Urodziłem się pod wędrowną gwiazdą”). To zdanie nie jest jedynie poetyckim wyrażeniem, ale esencją tożsamości bohatera, usprawiedliwieniem dla jego niespokojnej natury. Podkreśla, że nomadzkie życie nie jest wyborem, lecz przeznaczeniem, wpisanym w jego geny. Koła są stworzone do toczenia się, a muły do noszenia tobołków, tak samo jak on został stworzony do wędrówki. Wrażenie, że „I've never seen a sight that didn't look better lookin' back” („nigdy nie widziałem niczego, co nie wyglądałoby lepiej, patrząc wstecz”) doskonale oddaje melancholię i refleksyjność wędrowca, który docenia piękno chwili dopiero z perspektywy czasu, nigdy w pełni nie zakorzeniając się w teraźniejszości.

W kolejnych zwrotkach tekst piosenki kontrastuje brutalność świata zewnętrznego z bólem zadawanym przez innych ludzi. „Mud can make you prisoner and the plains can bake you dry, Snow can burn your eyes, but only people make you cry” („Błoto może cię uwięzić, a równiny wysuszyć, Śnieg może sparzyć oczy, ale tylko ludzie doprowadzą cię do płaczu”). To głębokie spostrzeżenie podkreśla, że mimo trudów życia w dzikiej naturze – czy to w czasach gorączki złota, czy w jakiejkolwiek innej odysei – największe cierpienie zadaje człowiekowi drugi człowiek. Wskazuje na uniwersalną prawdę o naturze ludzkich relacji i ich wpływie na samotnego wędrowca.

Koncepcja domu jest również przedstawiona w specyficzny sposób: „Home is made for comin' from, for dreams of goin' to, Which with any luck will never come true” („Dom jest po to, by z niego pochodzić, dla marzeń o powrocie, Które z odrobiną szczęścia nigdy się nie spełnią”). To paradoksalne życzenie, by marzenia o powrocie nigdy się nie spełniły, utwierdza wizerunek bohatera, dla którego samotność i brak stałego miejsca są jedyną prawdziwą formą istnienia. Powrót do domu oznaczałby utratę jego tożsamości, zaprzeczenie wędrownej gwiazdy.

Metaforyczne rozważania na temat piekła i nieba („Do I know where hell is, hell is in hell-o, Heaven is goodbye forever, it's time for me to go” – „Czy wiem, gdzie jest piekło? Piekło to 'cześć'. Niebo to 'żegnaj na zawsze', czas, bym odszedł”) dodatkowo podkreślają jego rezygnację z tradycyjnych wartości i dążenie do nieustannej zmiany. Piekło to początek, wejście w relacje, w świat, który może zranić. Niebo to ostateczne pożegnanie, a jednocześnie dalsza podróż. Bohater jest nieustannie w ruchu, a granice między życiem a śmiercią, spotkaniami a rozstaniami, zacierają się w jego egzystencji.

Ciekawostką jest to, że Lee Marvin nie był profesjonalnym wokalistą, a jego głęboki, niemal mrukliwy głos (przez jego współgwiazdę Jean Seberg opisany jako „jak deszcz bulgoczący w zardzewiałej rurze”) stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych elementów utworu. Mimo to, jego wykonanie „Wand'rin' Star” było ogromnym sukcesem komercyjnym, osiągając pierwsze miejsce na listach przebojów w Wielkiej Brytanii i Irlandii w marcu 1970 roku, co więcej, utrzymując „Let It Be” The Beatles na drugim miejscu. Marvin odmówił podłożenia głosu przez profesjonalnego piosenkarza, nalegając, by śpiewać samodzielnie. To właśnie ten surowy, zmęczony, pełen rezygnacji wokal doskonale oddał charakter Bena Rumsona – samotnika, który dryfuje przez życie. Jest to głos kogoś, kto pogodził się ze swoim losem, nawet jeśli nie jest z niego całkowicie szczęśliwy, i kto żył w ten sposób tak długo, że stracił nadzieję na jakąkolwiek zmianę.

Niezwykłe jest także zakończenie piosenki, które stanowi ponowne potwierdzenie jego wiecznej wędrówki: „When I get to Heaven, tie me to a tree, Or I'll begin to roam and soon you'll know where I will be” („Kiedy dostanę się do Nieba, przywiążcie mnie do drzewa, Bo zacznę wędrować i wkrótce będziecie wiedzieć, gdzie będę”). Ten humorystyczny, a jednocześnie gorzki akcent, pokazuje, że jego natura jest tak głęboko zakorzeniona, iż nawet po śmierci nie zazna spokoju. Wędrowiec wie, że jego przeznaczeniem jest ruch, a nawet po przekroczeniu bram wieczności będzie szukał nowych horyzontów. Piosenka, mimo że film „Paint Your Wagon” nie odniósł sukcesu kasowego, zyskała własne życie i stała się hymnem dla wszystkich, którzy czują w sobie niezaspokojoną potrzebę podróżowania, niezależnie od tego, czy jest to fizyczna podróż, czy duchowe poszukiwanie sensu.