Interpretacja Kashmir - Led Zeppelin

„Kashmir” Led Zeppelin to utwór, który wykracza poza granice zwykłej piosenki rockowej, stając się monumentalną odyseją dźwięku i słowa, jednym z najbardziej rozpoznawalnych i cenionych dzieł zespołu. Wydany w 1975 roku na podwójnym albumie „Physical Graffiti”, utwór jest efektem współpracy Roberta Planta, Jimmy’ego Page’a i Johna Bonhama, choć jego geneza sięga 1973 roku. John Paul Jones dołączył później do sesji, dodając orkiestracje, co ostatecznie nadało kompozycji jej epicki rozmach.

Tekst piosenki, napisany przez Roberta Planta po powrocie z trasy koncertowej po USA w 1973 roku, powstał pod wpływem niezwykłej podróży przez pustynię Saharę w Maroku, w drodze na Festiwal Folkloru. Mimo tytułu, Kaszmir, region w Azji Południowej, nie ma bezpośredniego związku z inspiracją liryczną; nazwa jest raczej symbolicznym określeniem odległego, mistycznego miejsca. Plant wspominał, że inspiracją była niekończąca się, jednopasmowa droga przecinająca pustynię, otoczona grzbietami piaskowca, która dawała wrażenie jazdy przez kanał bez końca. Stąd też pochodzą otwierające wersy: „Oh, let the sun beat down upon my face, stars fill my dreams”. Podkreślał, że chodziło o podróż samą w sobie, a nie konkretną lokalizację geograficzną.

Wizja Planta jako „traveler of both time and space” doskonale oddaje uniwersalny charakter poszukiwań i duchowych wędrówek. Fragmenty takie jak „To sit with elders of the gentle race, this world has seldom seen / They talk of days for which they sit and wait, all will be revealed” sugerują spotkanie z pradawną mądrością i oczekiwanie na objawienie głębszej prawdy. Jest to opowieść o życiu jako przygodzie, serii oświeconych momentów, eksplorująca abstrakcyjne koncepcje, a nie tylko wielkość.

Warstwa muzyczna „Kashmir” jest równie fascynująca. Jimmy Page opracował sygnaturowy riff w 1973 roku, eksperymentując z niestandardowym strojeniem DADGAD, którego używał wcześniej w utworach takich jak „White Summer” czy „Black Mountain Side”. Sam Page nazwał ten riff swoim najlepszym i opisał go jako „hipnotyzujący”. Początkowo Page i Bonham pracowali nad utworem sami w Headley Grange, tworząc „kolosalny moment” z potężnym brzmieniem perkusji. Jimmy Page wyobrażał sobie tę kompozycję jako „potężną, orkiestrową, a nawet groźną”. Późniejsze dodanie przez Johna Paula Jonesa orkiestracji smyczkowych i dętych, wraz z Mellotronem, stworzyło egzotyczne, wschodnie brzmienie, które było wówczas przełomowe w rocku. Utwór charakteryzuje się unikalną polirytmią, gdzie riff gitarowy jest w metrum trójkowym, a partia wokalna w czterowymiarowym, co tworzy wrażenie złożoności i bogactwa.

Robert Plant uważał „Kashmir” za jedno ze swoich ulubionych dzieł i pragnął, by zespół był bardziej pamiętany z tego utworu niż ze „Stairway to Heaven”, nazywając go „perfekcyjnym Zeppelinem”. Docenił jego intensywność, która nie popadła w ciężki metal, etykietę, której żaden z członków zespołu nie lubił. Wyzwanie stanowiło zaśpiewanie do tak złożonej rytmiki; Plant przyznał, że był „sparaliżowany” i „niemal we łzach” podczas prób, szukając odpowiedniego, „nieprzepompowanego” sposobu wyrazu, który byłby „antytezą muzyki”.

Metaforyczne obrazy w tekście, takie jak „All I see turns to brown, as the sun burns the ground / And my eyes fill with sand, as I scan this wasted land”, odzwierciedlają surowość i bezkres pustyni, stanowiąc symbol poszukiwania i dezorientacji („Tryin' to find....Tryin' to find where I've been”). Narrator poszukuje swojego „Shangri-La beneath the summer moon”, odległego, utraconego raju, obiecując powrót, „Like the dust that lufts high in June, when moving through Kashmir”. Cały utwór, z jego mistyczną atmosferą i wielowarstwową kompozycją, jest świadectwem zdolności Led Zeppelin do czerpania inspiracji z różnorodnych źródeł kulturowych i tworzenia muzyki, która „przekracza granice”. Stał się on koncertowym klasykiem, wykonywanym przez zespół na niemal każdym występie po wydaniu.