Interpretacja Somewhere Over The Rainbow - Izrael Kamakawiwo'ole

Izrael Kamakawiwoʻole, znany jako Bruddah Iz, swoją niezapomnianą interpretacją medleyu "Somewhere Over The Rainbow" i "What a Wonderful World" stworzył utwór, który stał się globalnym fenomenem i hymnem nadziei. Jego wersja, wyróżniająca się prostotą akompaniamentu ukulele i głębokim, soulfulowym wokalem, emanuje ciepłem i optymizmem, mimo że sam artysta borykał się z poważnymi problemami zdrowotnymi, umierając w wieku 38 lat z powodu powikłań otyłości.

Historia nagrania tego utworu jest niemal legendarna. W 1988 roku, około 3 nad ranem, Iz zadzwonił do studia nagraniowego w Honolulu, mówiąc, że ma pomysł, który musi natychmiast nagrać. Milan Bertosa, inżynier dźwięku, zgodził się, dając mu zaledwie 15 minut na przybycie. Kiedy Iz, ważący około 500 funtów (około 227 kg), wszedł do studia z samym ukulele, Bertosa musiał najpierw znaleźć dla niego duże stalowe krzesło. W ciągu jednej, spontanicznej sesji, w zaledwie 20 minut, Iz nagrał trzy utwory, w tym ten hipnotyzujący medley, w jednym podejściu. Bertosa wspominał, że "po prostu uchwyciliśmy ten moment", a nagranie było tak wyjątkowe, że grał je później rodzinie i przyjaciołom. Chociaż Izrael Kamakawiwoʻole nagrał bardziej "żywą" wersję tego medleyu na swój debiutancki album "Ka ʻAnoʻi" w 1990 roku, to właśnie ta akustyczna, nagrana spontanicznie wersja z 1988 roku, dodana później do albumu "Facing Future" z 1993 roku, podbiła serca ludzi na całym świecie. Album "Facing Future" stał się jednym z najlepiej sprzedających się albumów hawajskiej muzyki wszech czasów i pierwszym hawajskim albumem, który uzyskał status platynowej płyty. W 2020 roku utwór został nawet wybrany do zachowania w amerykańskim Krajowym Rejestrze Nagrań przez Bibliotekę Kongresu, jako "kulturowo, historycznie lub estetycznie znaczący".

Tekst piosenki rozpoczyna się od klasycznego pragnienia ucieczki do idyllicznego miejsca "gdzieś za tęczą" ("Somewhere over the rainbow / Way up high"), gdzie marzenia, pielęgnowane niczym kołysanki, naprawdę się spełniają ("And the dreams that you dream of / Dreams really do come true"). Iz, swoim delikatnym, kojącym głosem, od razu nadaje temu uniwersalnemu przesłaniu nadziei głęboki, osobisty wymiar. Wers "Someday, I wish upon a star / Wake up where the clouds are far behind me / Where trouble melts like lemon drops" maluje obraz miejsca, gdzie zmartwienia znikają jak słodkie kropelki, a spokój unosi się "High above the chimney top". Ten fragment oddaje esencję tęsknoty za utopią, wolną od ziemskich trosk, co dla wielu, w tym dla narodu hawajskiego, symbolizuje również nadzieję na lepszą przyszłość i samostanowienie.

Unikalność wersji Iza polega na płynnym przejściu do "What a Wonderful World" Louisa Armstronga, co nie tylko wzbogaca utwór, ale także zmienia jego wydźwięk. Zamiast tylko marzyć o ucieczce, Iz zaczyna dostrzegać piękno w otaczającym go świecie: "Well, I see trees of green and red roses too / I'll watch them bloom for me and you / And I think to myself / What a wonderful world". Ta część tekstu to celebracja prostych radości życia – barw natury, uśmiechów na twarzach ludzi, autentycznych więzi wyrażonych w uściskach dłoni ("They're really saying I, I love you"), a także nadziei na przyszłość, jaką niosą ze sobą rosnące dzieci ("I hear babies cry and I watch them grow / They'll learn much more then we'll know"). Mimo początkowego pragnienia ucieczki, artysta ostatecznie znajduje cudowność świata tu i teraz, w codziennych, prostych doświadczeniach.

Wers "And the dreams that you dare to / Oh why, oh why can't I?" jest szczególnie poruszający. Zawiera on nutę melancholii, a może nawet poczucie niedostępności tej wymarzonej krainy, choć jednocześnie jest pytaniem o możliwość realizacji własnych pragnień. W kontekście życia Iza i jego walki z chorobą, to pytanie nabiera dodatkowej głębi – czy on sam, pomimo swoich fizycznych ograniczeń, mógł w pełni doświadczyć tej "cudownej" rzeczywistości, którą tak pięknie opiewał?. Jego głos, pełen łagodności i autentyczności, sprawia, że słuchacze czują się zaproszeni do wspólnego podróżowania przez emocje zawarte w piosence.

Utwór Kamakawiwoʻole stał się ścieżką dźwiękową do wielu filmów i seriali, w tym "Meet Joe Black", "50 First Dates", "ER" i "Scrubs", co przyczyniło się do jego ogromnej popularności i trwałego wpływu na kulturę. Jego wykonanie jest postrzegane jako hymn nadziei, pozytywności i inkluzywności, rezonujący z ludźmi w każdym wieku, z różnych środowisk. To świadectwo, że prawdziwe piękno i nadzieja nie zawsze leżą w odległym, niedostępnym miejscu, ale często można je odnaleźć w prostocie i cudowności otaczającego nas świata, wystarczy tylko otworzyć serce i oczy, by to dostrzec. Izrael Kamakawiwoʻole, ze swoim ukulele i niezwykłym głosem, przypomniał nam, że nawet w najtrudniejszych chwilach, jest coś pięknego do odkrycia, a marzenia, te odważnie wyśnione, naprawdę mogą się spełnić.