Interpretacja Phantom of the opera - Iron Maiden

Iron Maiden's "Phantom of the Opera" to utwór głęboko zakorzeniony w klasycznej powieści Gastona Lerouxa o tym samym tytule, jednak przetworzony przez pryzmat wczesnego heavy metalu zespołu. Piosenka, wydana na debiutanckim albumie grupy Iron Maiden 11 kwietnia 1980 roku, jest arcydziełem epickiej kompozycji i jednym z ulubionych utworów fanów, często pojawiającym się na koncertach. Utwór jest w całości autorstwa basisty Steve'a Harrisa, który często pisał długie piosenki w sekcjach.

Tekst utworu przedstawia narrację opartą na powieści, ale z perspektywy Christine, śpiewaczki, za którą tęskni upiór. Rozpoczyna się od poczucia obsesji i nieuchronności: "I've been looking so long for you now / You won't get away from my grasp" ("Tak długo cię szukałem / Nie uciekniesz z mojego uścisku"). Te słowa natychmiast wprowadzają nas w mroczny świat, gdzie tytułowy upiór, ukrywający się za "false mask" ("fałszywą maską"), jest gotowy do ujawnienia. Maska symbolizuje tu nie tylko fizyczne skrycie jego zniekształceń, ale także głębsze ukrywanie jego cierpienia i przeszłości, która jest jedynie "remains of your past" ("resztkami twojej przeszłości").

Teatralne tło utworu jest kluczowe. "You're standing in the wings / There you wait for the curtain to fall" ("Stoisz za kulisami / Czekasz, aż opadnie kurtyna") doskonale oddaje scenerię Opery Paryskiej i wszechobecny wpływ upiora, który posiada "terror and holding / You have on us all" ("terror i władzę, którą masz nad nami wszystkimi"). To wywołuje poczucie bezradności i strachu, które potęguje liryka: "Yeah, I know that you're gonna / Scratch me and maim me and maul / And you know I'm helpless / From your mesmerizing cat call" ("Wiem, że mnie podrapiesz i okaleczysz / I wiesz, że jestem bezradna / Od twojego hipnotyzującego wezwania"). Ta zwrotka podkreśla niebezpieczną fascynację i kontrolę upiora nad ofiarą, nawet w obliczu pewnej destrukcji.

Fragmenty ostrzegawcze, takie jak "Keep your distance, walk away / Don't take his bait / Don't you stray / Don't fade away" ("Trzymaj dystans, odejdź / Nie daj się złapać na jego przynętę / Nie błądź / Nie znikaj"), mogą być interpretowane jako wewnętrzny głos Christine lub uniwersalne ostrzeżenie przed pokusą i mroczną siłą, która czyha, by "get you" ("dopadnie cię"). Walka z upiorem przenosi się do sfery psychiki, co widać w wersach: "I'm running and hiding in my dreams / You're always there" ("Uciekam i chowam się w snach / Zawsze tam jesteś"). Upiór staje się koszmarem, diabłem, który "damaged my mind and my soul" ("zniszczył mój umysł i duszę"), nawiedzając i dręcząc w swoim "lair" ("legowisku").

Interesującym faktem jest, że utwór, trwający ponad siedem minut, wyróżnia się zmienną strukturą, progresywnymi elementami i dynamicznymi zmianami tempa, co czyni go jednym z najbardziej skomplikowanych utworów na debiutanckim albumie. Bruce Dickinson, późniejszy wokalista Iron Maiden, wspominał, że był zszokowany, gdy po raz pierwszy usłyszał ten utwór, zdając sobie sprawę, że zespół metalowy może grać taką melodię.

Wczesny gitarzysta zespołu, Dennis Stratton, ujawnił w wywiadzie, że pierwotnie nagrał "Phantom of the Opera" z wieloma warstwami harmonii gitarowych i falsetowymi wokalami, które sprawiły, że utwór brzmiał jak Queen. Jednak menadżer zespołu, Rod Smallwood, odrzucił tę wersję, mówiąc: "You can get rid of all that. It sounds like fucking Queen" ("Możesz się tego pozbyć. Brzmi to jak pieprzona Queen"). Stratton wyraził chęć ponownego nagrania utworu w tej oryginalnej, bardziej rozbudowanej wersji. Pomimo tej interwencji, "Phantom of the Opera" stał się jednym z flagowych utworów Iron Maiden, prezentującym skomplikowane partie basu Steve'a Harrisa i harmonie gitar, które stały się znakiem rozpoznawczym zespołu. Piosenka była również używana w reklamie napoju Lucozade w latach 80. w Wielkiej Brytanii.