Interpretacja Paulinka - Duet Juranda

„Paulinka” w wykonaniu Duetu Juranda to utwór, który stanowi fascynujący przykład polskiej muzyki rozrywkowej okresu międzywojennego. Powstały w 1934 roku jako foxtrot, z muzyką Zygmunta Białostockiego, wpisuje się w nurt piosenek kabaretowych i rewiowych, które często charakteryzowały się dwuznacznością, lekkością i pewną dawką rubaszności. Sam Duet Juranda był najprawdopodobniej formacją powiązaną z popularnym wówczas Chórem Juranda, męskim zespołem wokalnym założonym w 1932 roku przez Jerzego Koszutskiego (Juranda) i Mariana Rottengrubera (Ryszarda Marrota). Chór ten słynął z parodii muzycznych, utworów groteskowych oraz kupletów, które nierzadko operowały humorem sytuacyjnym i aluzjami. W tym kontekście „Paulinka” jawi się jako kwintesencja tamtych czasów, odzwierciedlając beztroską, choć niekiedy prowokacyjną atmosferę warszawskich teatrów rewiowych.

Początkowe wersy utworu – „Ja to widzę, ja to czuję... Otom jest temu winny Złudny(?) śnie, co nam mówi: Daremnie tylko ten” – wprowadzają nieco tajemniczy, wręcz melancholijny ton, który zdaje się stać w kontrze do dalszej, zdecydowanie bardziej frywolnej narracji. Można je interpretować jako ulotne westchnienie podmiotu lirycznego, być może nad utraconymi nadziejami lub marzeniami, które ustępują miejsca bardziej przyziemnym, natychmiastowym przyjemnościom. Ten „złudny sen” może symbolizować idealistyczne podejście do życia, które zostaje skonfrontowane z pragmatyczną rzeczywistością. Jednak w kontekście kabaretowym, taki wstęp mógł służyć również jako ironiczna preludia do właściwej, znacznie mniej wysublimowanej treści, tworząc humorystyczny kontrast.

Centralną postacią piosenki jest tytułowa Paulinka – kobieta nakreślona z dużą swobodą i bez ogródek. W ustach dwóch rozmówców, którzy zgodnie przyznają: „Znamy obaj Paulinę, Znamy dobrze tę dziewczynę. Znamy ją, co to za numerek jest. Z każdej strony to dziewucha fest”, Paulinka jawi się jako postać o nieposkromionym temperamencie i swobodnym podejściu do życia, a przede wszystkim do relacji z mężczyznami. Określenia takie jak „dziewucha fest” czy „co to za numerek jest” jednoznacznie sugerują jej energiczny i być może nieco rozrywkowy charakter. Dwuznaczność zostaje rozwinięta w kolejnych wersach: „Wierzaj mi, mówię ci! To kobieta zuch, Starczy na nas dwóch. Dama to jest żywa, Która uwielbia ruch”. To powtarzające się zapewnienie o tym, że Paulinka „staraczy na nas dwóch” oraz że „uwielbia ruch”, z całą pewnością odnosi się nie tylko do jej zamiłowania do tańca, ale również, a może przede wszystkim, do jej aktywności w sferze intymnej. Paulinka jest przedstawiana jako nieugięta, pełna życia i energii kobieta, która potrafi sprostać oczekiwaniom wielu adoratorów.

Piosenka ma charakter zachęty, wręcz namowy jednego mężczyzny do drugiego, aby dołączyli do wspólnego „balu” z Paulinką. Wersy „Idź więc i do niej wal” są jawnym wezwaniem do akcji, pozbawionym subtelności i romantycznych podtekstów. Relacja z Paulinką jest prezentowana jako okazja do hedonistycznej zabawy, o czym świadczą słowa: „Będziem z Paulinką Zapijali winko Mniam, mniam, mniam”. Onomatopeja „Mniam, mniam, mniam” w kontekście picia wina i spotkania z tak opisaną kobietą, dodatkowo wzmacnia wrażenie zmysłowej rozkoszy i bezpośredniej przyjemności. Brakujące fragmenty tekstu, oznaczone jako „Najpierw ..., a potem ...”, są klasycznym zabiegiem celowego niedopowiedzenia, który w epoce kabaretu był często wykorzystywany do sugerowania treści zbyt śmiałych na bezpośrednie wypowiedzenie, pozostawiając je domyślności publiczności. Z dużym prawdopodobieństwem te pominięte wersy pogłębiałyby seksualne aluzje, co doskonale wpisywało się w konwencję ówczesnych rozrywkowych występów.

Podsumowując, „Paulinka” Duetu Juranda to piosenka, która, mimo pozornej prostoty, doskonale oddaje ducha epoki międzywojennej i specyfikę rewiowej, nieco pikantnej twórczości. Jest to utwór o radości życia, o bezpretensjonalnym, wręcz dosadnym podejściu do przyjemności i relacji międzyludzkich. Paulinka, choć być może nieco uprzedmiotowiona przez męskich narratorów, staje się symbolem wolności obyczajowej i pewnego rodzaju wyzwolenia, które charakteryzowało środowiska artystyczne i rozrywkowe tamtych lat. Piosenka jest dowodem na to, że polska scena muzyczna lat 30. potrafiła być nie tylko sentymentalna, ale i odważna, bawiąc się konwencjami i prowokując publiczność z przymrużeniem oka.