Interpretacja Last time - Dave Gahan & Soulsavers

Tekst piosenki "Last Time" Dave'a Gahana i Soulsavers, pochodzący z ich drugiego wspólnego albumu Angels & Ghosts z 2015 roku, to głęboka introspekcja naznaczona poczuciem końca, poszukiwania odkupienia i akceptacji ulotności życia. Jest to utwór, który doskonale wpisuje się w ogólną tematykę albumu, eksplorującego "wieczną walkę między światłem a ciemnością, uczucia nędzy i rozgrzeszenia oraz koncepcję dwóch niedoskonałych części tworzących święte połączenie". Cała płyta Angels & Ghosts prezentuje "przerażające głębiny rozpaczy w kierunku jaśniejącego, odkupieńczego światła", a "Last Time" jawi się jako jeden z jej najbardziej przejmujących momentów.

Pierwsze wersy – "One hand in my pocket, One foot in the grave" – od razu wprowadzają słuchacza w stan ambiwalencji i egzystencjalnego zawieszenia. Z jednej strony mamy tu obraz beztroski, lekceważenia ("ręka w kieszeni"), a z drugiej świadomość bliskiego końca, nieuchronnej śmierci ("jedna noga w grobie"). To klasyczna metafora bycia w zawieszeniu, na krawędzi, gdzie obojętność miesza się ze świadomością kruchości istnienia. Dave Gahan, znany ze swojej burzliwej przeszłości, w tym doświadczeń z uzależnieniem i bliskością śmierci (był klinicznie martwy przez dwie minuty po przedawkowaniu heroiny w latach 90.), wnosi do tych słów autentyczny ciężar. W wywiadach Gahan wspominał o tym, jak jego życiowe wybory, zarówno dobre, jak i złe, miały konsekwencje, ale nie żałuje ich i postrzega swoje życie jako błogosławieństwo. Ta perspektywa nadaje tekstowi dodatkowej głębi – nie jest to tylko lament, ale refleksja kogoś, kto wiele przeszedł i znalazł w sobie akceptację.

Fragment "Standing here, waiting to be saved" podkreśla poczucie bezradności i tęsknoty za ratunkiem. Podobnie jak wiele utworów z Angels & Ghosts, "Last Time" dotyka tematu wiary i poszukiwania ukojenia. Dave Gahan wielokrotnie podkreślał, jak praca z Soulsavers pozwoliła mu na eksplorowanie jego duchowości w nowy sposób. To właśnie w tej współpracy, nacechowanej "gospelową nutą" i "dużymi akordami molowymi", Gahan znajduje przestrzeń na "bezprecedensowe emocjonalne zaangażowanie". Właśnie ten duchowy wymiar, często obecny w twórczości Soulsavers, rezonuje z osobistymi doświadczeniami Gahana, który, mimo że "rozmowa o Bogu sprawia, że czuje się nieswojo, gdy próbuje zaakceptować, że istnieje coś większego niż on sam", jest otwary na takie poszukiwania.

Powtarzające się zdanie "This will be the last time" jest osią utworu, deklaracją ostateczności. Może to być "ostatni raz" w sensie ostatecznego pożegnania z dawnym życiem, z nałogami, z cierpieniem, ale też po prostu akceptacji końca pewnego etapu lub, jak sugerują niektóre interpretacje, myśli o śmierci czy samobójstwie, co podkreśla taneczny wideoklip do utworu, ukazujący postać flirtującą ze śmiercią, próbującą uciec, ale ostatecznie z nią tańczącą i poddającą się jej kontroli. Ta fraza staje się mantrą, symbolicznym wyznacznikiem punktu zwrotnego, po którym nic już nie będzie takie samo. "Scratching my patience away" i "Scratching and sapping my troubles away" to obrazy powolnego, bolesnego procesu pozbywania się frustracji i problemów, dążenia do oczyszczenia, nawet jeśli jest to proces wyczerpujący i prowadzący do erozji.

Refren "Oh no, oh no, Just take your time now, take it slow" wprowadza zaskakujący element. W obliczu deklarowanej "ostatniej chwili" pojawia się zachęta do zwolnienia, do cierpliwego przeżywania. Może to być wewnętrzny dialog, próba uspokojenia samego siebie w obliczu decydującego momentu, a może nawet akceptacja, że niektóre procesy – czy to walka, czy odchodzenie – wymagają czasu i nie można ich przyspieszyć. W kontekście życia Gahana, który "nie patrzy wstecz na swoje życie w ten sposób, ani nie używa wymówek dla wyborów, których dokonał", ta prośba o zwolnienie może oznaczać świadome przeżywanie każdej chwili, bez pośpiechu i bez żalu, zwłaszcza gdy wie, że "to nie jest jeszcze koniec".

W drugiej zwrotce pojawia się intrygujący motyw religijny: "Have you ever follow Jesus? He lives downtown L.A. He’s coming, he’ll be here, It’s where he prays". Przeniesienie Jezusa do "downtown L.A." to odważny zabieg, który z jednej strony uziemia postać zbawiciela, czyniąc go bardziej dostępnym i współczesnym, a z drugiej może symbolizować poszukiwanie świętości i nadziei w najbardziej niespodziewanych, często zdesakralizowanych miejscach. Wskazuje to na osobistą, a nie instytucjonalną naturę wiary Gahana. Możliwe, że to odniesienie do idei, że zbawienie i duchowość są dostępne tu i teraz, w codziennym życiu, a nie tylko w odległych, sakralnych przestrzeniach. Album Angels & Ghosts jest zresztą opisywany jako mający "definitywny gospelowy wydźwięk", co jest spójne z tym motywem.

Końcowe wersy – "This will be my last time, Just say good bye, Time you know, Just passed you by" – to smutna, lecz spokojna konkluzja. Jest to pożegnanie, ale też refleksja nad upływającym czasem i być może nad utraconymi szansami. Nie ma tu dramatu, a raczej melancholijna akceptacja. Dave Gahan, jako doświadczony artysta, który osiągnął wiele i współpracował z Soulsavers już po raz drugi (wcześniej na albumie The Light the Dead See z 2012 roku), odnalazł w tej współpracy twórczą wolność, która pozwoliła mu na otwarte wyrażanie trudnych emocji. Jego wokal na albumie jest "niesamowicie surowy i autentyczny", co sprawia, że "wierzy się w prawdziwość całego bólu". W tej ostatniej chwili, w tym pożegnaniu, pobrzmiewa echo zarówno osobistych zmagań Gahana, jak i uniwersalnej ludzkiej kondycji wobec przemijania. To ostatni raz nie tyle jako kres wszystkiego, co jako moment prawdy, ostatecznego podsumowania i wybaczenia sobie.