Interpretacja Typewrite Lesson - Cornelius

Utwór „Typewrite Lesson” japońskiego artysty Corneliusa, czyli Keigo Oyamady, to znacznie więcej niż z pozoru prosta, spoken-wordowa lekcja pisania na maszynie. Pochodzący z przełomowego albumu Fantasma, wydanego w Japonii w 1997 roku i rok później na świecie, utwór ten jest doskonałym przykładem eksperymentalnego i eksploracyjnego stylu Corneliusa, który łączy dysonans z przyjemnymi harmoniami, a także wykorzystuje sample z kultury masowej, czyste elektroniczne tony i dźwięki natury. „Typewrite Lesson” został stworzony poprzez samplowanie starego nagrania instruktażowego „Type-Right Course” firmy Conversa-Phone.

Na pierwszy rzut oka, tekst piosenki jest wiernym odzwierciedleniem samplowanego materiału: męski instruktor spokojnie prowadzi słuchacza przez sekwencje liter, zachęcając do zapamiętywania i bezwzrokowego pisania, a kobiecy głos (ucznia) powtarza te litery. Instrukcje takie jak „Try not to look at the keys when typing, and don't worry about mistakes. They will disappear with practice. Ready?” wprowadzają w ten świat opanowywania nowej umiejętności. Jednak to, co zaczyna się jako niewinna lekcja, szybko przekształca się w coś znacznie bardziej niepokojącego, stając się subtelną, ale potężną krytyką współczesnego życia, uwarunkowań społecznych, autonomii, oporu i rozpadu.

Kluczem do głębszej interpretacji są pozornie losowe sekwencje liter, które instruktor każe pisać. Okazuje się, że tworzą one prawdziwe akronimy i skróty związane z instytucjami, ideologiami, markami medialnymi i mechanizmami kontroli kulturowej. Słyszymy kolejno takie kombinacje jak: FBI (Federalne Biuro Śledcze), CIA (Centralna Agencja Wywiadowcza), KKK (Ku Klux Klan), CNN (Cable News Network), IBM (International Business Machines), UCC (Uniform Commercial Code, ale też United Church of Christ), USA (Stany Zjednoczone Ameryki) oraz, na koniec, ponure RIP (Rest in Peace). Cornelius sprytnie wykorzystuje te skróty, by zasugerować, że społeczeństwo, a zwłaszcza kultura amerykańska (jako że większość akronimów jest anglojęzyczna i dotyczy USA), jest kolapsem pod ciężarem własnej maszynerii, ideologii i struktur władzy.

Dźwiękowa transformacja w utworze również dodaje warstw interpretacyjnych. W pewnym momencie, zwłaszcza podczas sekwencji liter, które mogłyby odnosić się do grup punkowych lub protestacyjnych (np. SOB), głos kobiety-uczennicy staje się wyraźnie zrobotyzowany, niemal jakby mówił głos sztucznej inteligencji. To symbolizuje, że nawet subwersja czy bunt mogą zostać zmechanizowane i wchłonięte przez system, stając się jego kolejną, kontrolowaną częścią. Lekcja pisania na maszynie staje się metaforą uczenia się ideologii i wartości społecznych poprzez powtarzanie, naśladownictwo i posłuszeństwo, odzwierciedlając, jak media, instytucje i edukacja uczą nas, co mówić, zanim zrozumiemy, dlaczego.

W kontekście twórczości Corneliusa, który jest znany z koncepcji „ton-chi” – „patrzenia na coś i uzyskiwania innej odpowiedzi” – „Typewrite Lesson” jest mistrzowskim przykładem przekształcenia czegoś banalnego w głęboką, a nawet niesamowitą przestrogę. Początkowe, beztroskie pytanie instruktora „Ready?” i końcowe „Good luck” nabierają makabrycznego wydźwięku, sugerując, że lekcja nie dotyczy jedynie pisania, ale jest wprowadzeniem do systemu, który nas otacza, a na który często nie zwracamy uwagi. Jeśli „nie zrozumiałeś, wróć i posłuchaj ponownie”, bo „prawda była przed tobą przez cały czas”. To nie tylko o jednym kraju, to o wszystkich systemach, w których żyjemy, i o tym, jak ignorujemy znaki, które wskazują, że świat się rozpada.