Interpretacja Soneto A Valle - Cecilia

Interpretacja utworu „Soneto A Valle”, zaśpiewanego przez Cecilię, to fascynujące spotkanie poezji, muzyki i historii literatury. Choć tekst piosenki jest przypisywany Cecilii, w rzeczywistości jest to sonet napisany przez wybitnego nikaraguańskiego poetę Rubéna Darío, jednego z czołowych przedstawicieli modernizmu, dedykowany jego przyjacielowi i równie wpływowej postaci hiszpańskiej literatury, Ramónowi del Valle-Inclánowi. Cecilia, a właściwie Evangelina Sobredo Galanes, hiszpańska piosenkarka i autorka tekstów, która zginęła tragicznie w wypadku samochodowym w 1976 roku, pracowała nad albumem poświęconym poezji Valle-Inclána, gdy doszło do jej śmierci. To dodaje niezwykłej głębi i tragizmu jej interpretacji tego utworu.

Sonet rozpoczyna się od portretu „Este gran don Ramon de las barbas de chivo” – „tego wielkiego Don Ramóna z kozimi brodami” [tekst piosenki]. Opis ten natychmiast przywołuje charakterystyczny wizerunek Ramóna del Valle-Inclána, znanego z jego ekstrawaganckiego, dżentelmeńskiego wyglądu, długiej brody i włosów, a także z faktu, że stracił ramię w bójce w kawiarni. Darío maluje obraz człowieka o monumentalnej posturze, porównując go do „viejo dios, altanero y esquivo” – „starego boga, wyniosłego i nieuchwytnego” [tekst piosenki], który ożywił się w chłodzie własnej rzeźby. To sugestia jego ponadczasowości, autorytetu i pewnej niedostępności, cechujących osoby wybitne i intrygujące. Valle-Inclán był postacią, która silnie oddziaływała na otoczenie, budząc podziw i respekt.

Dalej poeta skupia się na jego oczach: „El cobre de sus ojos por instantes fulgura / Y tras la llama roja un ramo de olivo” – „Miedź jego oczu przez chwilę błyska / A za czerwonym płomieniem gałązka oliwna” [tekst piosenki]. Miedziany blask może symbolizować jego intensywność, pasję i energię twórczą, a czerwony płomień wskazuje na żar jego ducha. Gałązka oliwna, pojawiająca się za tym płomieniem, może sugerować ukryty spokój, mądrość, a może nawet pragnienie pokoju, pomimo jego burzliwej natury i skłonności do konfrontacji. Obecność tej postaci ma głęboki wpływ na podmiot liryczny: „Tengo la sensacion de que siento y que vivo / A su lado una vida mas intensa y mas dura” – „Mam wrażenie, że czuję i żyję / U jego boku życiem intensywniejszym i twardszym” [tekst piosenki]. To świadczy o transformacyjnej mocy Valle-Inclána, który swoją obecnością potrafił wywołać w innych poczucie głębszego przeżywania i zrozumienia rzeczywistości, nawet jeśli wiązało się to z większym trudem.

Trzecia strofa pogłębia to wrażenie: „Este gran don Ramon del Valle-Inclan me inquieta / Y a traves del zodiaco de sus veros actuales / Se me esfuma en radiosas visiones de poeta / O se me rompe en un frasco de cristales” – „Ten wielki Don Ramón del Valle-Inclán niepokoi mnie / I przez zodiak jego obecnych wersetów / Rozmywa mi się w promiennych wizjach poety / Lub rozbija się w fiolce kryształów” [tekst piosenki]. Słowo „niepokoi” (inquieta) podkreśla złożoność emocji, jakie wzbudzał Valle-Inclán. „Zodiak jego obecnych wersetów” odnosi się do jego twórczości literackiej, która, niczym gwiazdozbiór, tworzy złożony i tajemniczy wszechświat. W jego obecności rzeczywistość zdaje się rozpływać w „promiennych wizjach poety”, co wskazuje na siłę jego wyobraźni i zdolność przekształcania świata w poezję. Alternatywnie, te wizje mogą „rozbijać się w fiolce kryształów”, co może symbolizować kruchość, destrukcję iluzji, albo nawet dekonstrukcję konwencjonalnych form, którą Valle-Inclán tak biegle praktykował w swoim teatrze „esperpento”.

Ostatnia strofa dostarcza najbardziej dramatycznego i symbolicznego obrazu: „Yo he le visto arrancarse del pecho la saeta / Que lanzan los siete pecados capitales” – „Widziałem, jak wyrywał sobie z piersi strzałę / Wystrzeloną przez siedem grzechów głównych” [tekst piosenki]. Ten obraz jest niezwykle mocny. „Saeta” to strzała, a jej wyrwanie z piersi, zwłaszcza w kontekście siedmiu grzechów głównych, symbolizuje niezwykłą siłę charakteru, duchową walkę i odwagę. Ramón del Valle-Inclán, jako postać kontrowersyjna i zbuntowana przeciwko ustalonemu porządkowi, musiał stawiać czoła wielu oskarżeniom i krytyce. Ten wers może odnosić się do jego nieustępliwości w obronie własnych przekonań i artystycznej wizji, nawet w obliczu moralnego osądu. Można również dostrzec w tym osobistą walkę, odrzucenie konwenansów i przyjęcie własnej, często trudnej drogi, w której nie bał się mierzyć z najgłębszymi aspektami ludzkiej natury.

Cecilia, ze swoim charakterystycznym, melancholijnym i introspektywnym stylem, wnosi do tego sonetu dodatkową warstwę emocjonalną. Jej interpretacja, nagrana w tak młodym wieku i będąca częścią jej niedokończonego projektu, rezonuje z powagą i głębią słów Darío. Piosenkarka, która sama była znana z tworzenia znaczących tekstów, wplatających społeczne komentarze i osobiste refleksje, z pewnością czuła pokrewieństwo dusz z dwoma gigantami literatury hiszpańskojęzycznej. Pośmiertne wydanie tej niepublikowanej wcześniej makiety na albumie „Diálogos… Vol. 3” w 2013 roku, zatytułowanym również „Diálogos con Valle”, podkreśla głęboki szacunek i artystyczne powinowactwo Cecilii do postaci Ramóna del Valle-Inclána. Jej wykonanie to swoisty hołd, most łączący trzy artystyczne dusze, które na różne sposoby kształtowały hiszpańską kulturę. W ten sposób „Soneto A Valle” staje się nie tylko portretem wybitnego pisarza, ale także świadectwem artystycznego dialogu przekraczającego granice czasu i życia.