Interpretacja Si No Fuera Porque - Cecilia

Cecilia, a właściwie Evangelina Sobredo Galanes, była ikoną hiszpańskiej sceny muzycznej lat 70., cenioną za swoje głębokie, często kontrowersyjne teksty i niezwykle osobisty styl. Jej piosenki, przesiąknięte krytyką społeczną, feminizmem i refleksjami nad ludzkim losem, wyprzedzały swoją epokę. Utwór "Si No Fuera Porque", pochodzący z jej drugiego albumu Cecilia 2 z 1973 roku, jest jednym z najbardziej poruszających i introspektywnych dzieł artystki, otwarcie poruszającym temat myśli samobójczych – kwestii niezwykle delikatnej i tabu w ówczesnej Hiszpanii. Sam album Cecilia 2 był płytą bardziej dojrzałą, intymną i rozbudowaną, jednak nie cieszył się należytą promocją i przez lata był niedostępny w całości na platformach streamingowych, co czyni go w pewnym sensie "przeklętym" dziełem.

Piosenka "Si No Fuera Porque" to intymna spowiedź osoby zmagającej się z głębokim pragnieniem śmierci, ale powstrzymywanej przez szereg potężnych czynników. Narratorka, choć wyznaje, że "zabiłaby się jutro, nie myśląc o tym" (Me mataría mañana sin pensar en ello), enumeruje powody, dla których tego nie czyni. To właśnie te powody stanowią o sile i złożoności utworu, ukazując wewnętrzną walkę i sieć ludzkich zależności. Cecilia często postrzegała śmierć jako coś organicznego i naturalnego, co jest widoczne w wielu jej tekstach, a sama piosenka, jak zauważyła artystka, miała być zbiorem "powodów, by żyć".

Pierwsza zwrotka skupia się na fizycznych i emocjonalnych konsekwencjach śmierci dla najbliższych. Myśl o pochówku, o "dwóch czarnych cyprysach, które pochłoną moje sny" (Y que dos cipreses negros / Se comerán mis sueños), symbolizuje ostateczność i zapomnienie, ale przede wszystkim to płacz ojca na pogrzebach jest silnym hamulcem (Sí no fuera porque mi padre / Siempre llora en los entierros). Ten obraz dotyka najczulszych strun, ukazując bezbronną miłość rodzicielską jako barierę przed autodestrukcją. To osobiste odniesienie do bólu bliskich było w tamtych czasach niezwykle odważnym i poruszającym tematem w muzyce popularnej.

W drugiej zwrotce punkt ciężkości przenosi się na postać kochanka. Narratorka zastanawia się, czy "ktoś będzie po mnie płakać, tęsknić za moim ciałem, za moim spojrzeniem" (Alguien me llorará / Eche de menos mi cuerpo / Mi manera de mirar). To pragnienie bycia zapamiętaną w fizycznym i emocjonalnym wymiarze, a także świadomość wrażliwości partnera (Sí no fuera porque mi amante / Es algo sentimental), staje się kolejnym powodem do pozostania przy życiu. Ukazuje to, jak głębokie więzi emocjonalne mogą stanowić kotwicę w chwilach największego kryzysu, nawet jeśli ten powód jest nieco bardziej egocentryczny niż ból ojca.

Trzecia zwrotka eksploruje lęk przed zapomnieniem i osądem po śmierci. Pytanie, czy ktoś "powie: niech Bóg ją strzeże, czy diabeł ją posiądzie" (Para decir: Dios la guarde / O el diablo la tendrá), odnosi się do kwestii pośmiertnego osądu i tego, jak zostanie ocenione jej życie. Jednak jeszcze silniejszym motywatorem jest świadomość, że "tak smutno jest stać się wspomnieniem" (Sí no fuera porque es tan triste / Convertirse en recuerdo). To nie tylko strach przed zapomnieniem, ale przed utratą obecności, przed redukcją całego życia do biernego wspomnienia. Ta melancholijna refleksja nad kruchością istnienia stanowi jeden z najbardziej filozoficznych momentów utworu.

Ostatnia zwrotka wprowadza element religijny i moralny, ukazując bunt narratorki. Myśl o tym, że "zechcą mnie wyspowiadać, aby otworzyć mi niebo na oścież" (Me querrán confesar / Para abrirme el cielo / De par en par), odnosi się do tradycyjnych oczekiwań Kościoła. Jednak zdecydowane stwierdzenie: "gdyby nie to, że zgrzeszyłam / I nie zamierzam się wycofać" (Sí no fuera porque he pecado / Y no pienso volverme atrás), jest aktem radykalnego sprzeciwu. Narratorka świadomie przyjmuje swoje grzechy i odmawia pokuty, odrzucając możliwość łatwego odkupienia. To może być interpretowane jako sprzeciw wobec narzucanej moralności, afirmacja własnej tożsamości, nawet jeśli wiąże się to z wiecznym potępieniem, lub po prostu jako niemożność zmuszenia się do wiary w konwencjonalne zbawienie. Ta linijka podkreśla niezależny i buntowniczy charakter twórczości Cecilii, która często krytykowała hipokryzję społeczną i religijną, próbując modernizować Hiszpanię lat 70. poprzez swoją sztukę.

W kontekście całej twórczości Cecilii, która w piosenkach takich jak "Dama, Dama" czy "Mi Querida España" odważnie podejmowała tematy społeczne i polityczne, "Si No Fuera Porque" wpisuje się w jej autentyczną i bezkompromisową wizję świata. Była artystką, która potrafiła połączyć wpływy muzyki brytyjskiej i amerykańskiej z hiszpańską literaturą i kulturą, tworząc unikalny styl, który wciąż rezonuje z publicznością. Piosenka ta, podobnie jak wiele innych jej dzieł, ukazuje złożoność ludzkiego ducha, wewnętrzne konflikty i głęboki wpływ relacji międzyludzkich na naszą egzystencję. Pomimo mrocznego tematu, ostatecznie jest to pieśń o powodach do życia, o niewidzialnych nitkach, które wiążą nas ze światem i sprawiają, że nawet w najgłębszym mroku wciąż tli się iskierka nadziei i odpowiedzialności.