Interpretacja Como Puede Vivir - Cecilia

Piosenka „Como Puede Vivir” hiszpańskiej kantautorki Cecilii (właściwie Evangeliny Sobredo Galanes), to poruszająca i niezwykle trafna krytyka konsumpcjonizmu, alienacji w pracy oraz narastających trudności ekonomicznych, które dręczyły społeczeństwo w Hiszpanii lat 70., a które pozostają zadziwiająco aktualne do dziś. Utwór, choć napisany w latach 70., ukazał się dopiero po tragicznej śmierci artystki w wypadku samochodowym w 1976 roku, trafiając na pośmiertny album „Canciones Inéditas” w 1983 roku, a później także na kompilację „Desde que tú te has ido” w 1996 roku. Fakt ten świadczy o tym, jak wiele z jej twórczości, często nacechowanej silnym komentarzem społecznym i feministycznym, mogło czekać na sprzyjający moment do publikacji, wolny od cenzury, z którą Cecilia borykała się za życia.

Tekst piosenki rozpoczyna się od portretu mężczyzny, który budzi się każdego ranka „do taktu zegara”, by założyć „koszulę i krawat”. „Ya no es un hombre, es una máquina extraña, vestida de gris” – śpiewa Cecilia, malując obraz jednostki pozbawionej indywidualności, stłamszonej przez codzienne obowiązki i uniformizację. Ta maszyna w szarym garniturze symbolizuje pracownika epoki „dzikiego kapitalizmu” i „nadprodukcji”, ofiarę „eksploatacji pracy” i „smutnych zawodów, które nas alienują”. To przerażające pytanie „cómo puede vivir” (jak może żyć?), pojawiające się już w pierwszej zwrotce, staje się refrenem i motywem przewodnim utworu, podkreślając absurd i beznadziejność takiej egzystencji.

Kolejne wersy bezlitośnie opisują rosnące koszty życia, gdzie „la vida sube más, todo está por las nubes” (życie drożeje, wszystko jest pod chmurami), a nikogo nie stać na to, by to wszystko „osiągnąć”. To echo problemów społecznych, które Cecilia poruszała, podkreślając „carestía de la vida” (wysokie koszty życia). Bohater piosenki, nawet śpiąc, „śni o rachunkach i zastawia swoją skórę”, aby spłacić raty za samochód i paliwo, które stają się jego ruiną. Ten obraz jest potężną metaforą uwięzienia w spirali długów i materialnych zobowiązań, gdzie sen – zazwyczaj ucieczka – staje się kolejnym polem bitwy z rzeczywistością.

Piosenka rozszerza perspektywę, wprowadzając postać żony, która „czyni cuda” i „rozciąga swój budżet”, kupując na wyprzedażach i wyprzedażach. Jednak nawet jej wysiłki są daremne, ponieważ „wszystko jest drogie”, „podrożał tytoń”, „nie ma już nic taniego”. To ukazuje, jak problemy ekonomiczne dotykają całej rodziny i że nawet codzienne, drobne wybory konsumenckie stają się aktem desperackiej walki. Krytyka ta była niezwykle trafna w latach 70. w Hiszpanii, która przechodziła transformację i mierzyła się z rosnącymi kosztami.

Kulminacja następuje pod koniec miesiąca, kiedy „spadają deszcze rachunków”: za wodę, światło, gaz, szkołę dziecka i raty za mieszkanie. Wobec tego przytłoczenia, protagonista zadaje sobie ostateczne pytanie: „Y si esto es vida él no quiere vivirla, prefiere morir, cómo se puede vivir” (A jeśli to jest życie, on nie chce go żyć, woli umrzeć, jak można tak żyć?). To dramatyczne stwierdzenie podkreśla całkowite wyczerpanie i poczucie pułapki, wskazując na skrajny poziom rozpaczy i beznadziei, gdy materialne troski przytłaczają sam sens istnienia.

„Como Puede Vivir” to utwór, który w swojej prostocie i bezpośredniości dotyka fundamentalnych kwestii ludzkiej egzystencji w obliczu presji ekonomicznej i społecznej. Cecilia, znana z bycia „aguijón para la doble moral española” (ostrogą dla hiszpańskiej podwójnej moralności) i z wyprzedzania swojej epoki, celnie uderzyła w bolączki społeczeństwa, które do dziś pozostają aktualne. Jej twórczość, w tym ta piosenka, jest dowodem na to, że była nie tylko utalentowaną wokalistką, ale przede wszystkim bystrą obserwatorką i krytyczką otaczającej ją rzeczywistości.