Interpretacja Nemesis - Benjamin Clementine

Utwór „Nemesis” Benjamina Clementine’a to głęboka, emocjonalna pieśń, która snuje opowieść o złamanych obietnicach, zdradzie i nieuchronności konsekwencji. Jest to osobista narracja, zakorzeniona w życiowych doświadczeniach artysty, w tym w trudnym okresie bezdomności i samotności, które postrzegał jako swojego „nemesis” – niezwyciężonego wroga, który jednak stał się katalizatorem samopoznania i odporności.

Piosenka rozpoczyna się od potężnych metafor, które od razu zarysowują obraz głębokiego zaangażowania i wyczerpującego wysiłku w relacji. Słowa „If I held my breath on you, / I would have died a thousand times / And if chewing was to show you how much I cared / I would probably be wearing dentures by now” wyrażają ogromną, wręcz niemożliwą do spłacenia inwestycję emocjonalną. Oznaczają one, że podmiot liryczny włożył w tę relację tak wiele, że to niemal kosztowało go życie i zdrowie, a wszelkie próby wyrażenia troski byłyby daremne i zbyt wyczerpujące, by je kontynuować. Te obrazy są, zdaniem samego Clementine’a, głębokie i żywe, mimo że początkowo uważał tekst za „absurdalny” i „zbyt prosty”.

Następnie utwór przechodzi do sedna konfliktu: „Promises broken / Nemesis our token”. To stwierdzenie jasno określa, że obietnice zostały złamane, a Nemezis stała się symbolem ich wspólnej historii. Odbiorca wiadomości odchodzi do „nowego domu”, pozostawiając za sobą zrujnowane relacje. W tym momencie Clementine wprowadza główny morał piosenki, który powtarza się kilkukrotnie: „Treat others the way, you want to be treated / Remember your days are fully numbered”. Jest to przypomnienie o złotej zasadzie wzajemności i ulotności życia, zachęta do empatii i szacunku w interakcjach międzyludzkich.

W drugiej części piosenki perspektywa nieco się odwraca, ukazując cykliczność zdrady. Podmiot liryczny zwraca się do drugiej osoby, używając podobnych metafor: „If you held your breath on me / You would have died a million times / And if chewing was to show me how much you cared / You would have probably swallowed / Your tongue by now”. Te linie sugerują, że wysiłek drugiej strony w okazaniu troski byłby równie, a może nawet bardziej, wyczerpujący i daremny. Podmiot liryczny jasno stwierdza: „All I’m trying to say darling, / Is that you know very well / That I left her for you / Now I guess you are doing the same old, / Same thing to me now”. To wyznanie ujawnia gorzką ironię: bohater sam dopuścił się zdrady dla obecnej partnerki, a teraz staje się jej ofiarą, doświadczając tej samej krzywdy, którą zadał innym.

W tle pojawia się motyw ucieczki od bólu – „These days Hennessy dries my veins” – a przeszłość powraca w postaci „genesis smiles back at me”. Artysta zastanawia się nad przyszłością partnerki, sugerując, że „heresy might be your new fate, faith”, podkreślając wolność wyboru w tym, w co się wierzy. Jednakże, niezależnie od wyboru, główna zasada pozostaje niezmienna: „Don’t you ever forget to / Treat others the way, you want to be treated / Remember your days are fully numbered”.

Zwieńczeniem utworu jest mocne przesłanie o konsekwencjach. Clementine ostrzega: „Next time, / Treat others the way you want to be treated / Otherwise you’ll get your punishment”. Kulminacja następuje w linijkach: „And life ain’t a bitch, / Nemesis is, / Is the mother of karma / So long you run”. To ostateczne stwierdzenie jasno identyfikuje Nemezis nie jako ślepą zemstę, lecz jako ucieleśnienie karmy, nieuniknionej sprawiedliwości, która dosięga każdego. W tym kontekście, Nemezis jest siłą porządkującą, która przywraca równowagę, a przed którą nie da się uciec, bez względu na to, jak długo się biegnie.

Co ciekawe, sam Benjamin Clementine początkowo wahał się przed nagraniem „Nemesis”, uważając ją za „muzycznie niedoskonałą” i „tekstowo absurdalną”, a swój ówczesny menedżer Matthieu Gazier „zmusił go” do jej nagrania. Mimo tych początkowych obiekcji, utwór stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i uwielbianych dzieł Clementine’a, często wykorzystywanym w różnych projektach i wywołującym entuzjazm na koncertach. Piosenka, wydana jako singiel w styczniu 2015 roku, pochodzi z debiutanckiego albumu „At Least for Now”, który w tym samym roku zdobył prestiżową nagrodę Mercury Prize. Krytycy często chwalą Clementine’a za jego surowy, poetycki styl, dramatyzm i połączenie soulowego barytonu z melancholijnym fortepianem i porywającymi orkiestracjami, co sprawia, że jego teksty swobodnie płyną ponad muzyką, jak wiersze. Wpływy jego trudnych doświadczeń, takich jak bezdomność w Londynie i Paryżu, wyraźnie wybrzmiewają w melancholijnych tonach „Nemesis”, czyniąc z utworu swoisty hymn odporności i poszukiwania współczucia.