Interpretacja Czy mamy jeszcze czas? - Babsztyl

Piosenka „Czy mamy jeszcze czas?” zespołu Babsztyl, z tekstem autorstwa Pawła Kasperczyka i muzyką Zbigniewa Hofmana, to utwór niezwykle poruszający, nasycony melancholią i egzystencjalnym niepokojem. Z pozoru prosta, kryje w sobie głęboką refleksję nad upływem czasu, utraconymi nadziejami i ukrytymi, często mrocznymi zakamarkami ludzkiego doświadczenia. To kompozycja, która, choć stała się rozpoznawalna dzięki emisji w telewizji i sukcesom na listach przebojów, zachowuje swoją intymną i zmuszającą do zadumy naturę.

Pierwsze wersy: „Hej! Jeśli myślisz, że to noc - to mylisz się! To tylko bramy lepki mrok...” od razu wprowadzają słuchacza w świat dwuznaczności. Noc staje się tu czymś więcej niż porą dnia – jest stanem ducha, metaforą zagubienia, beznadziei, a może nawet swoistego moralnego zaułka. Ów „lepki mrok” bram, przez które „wolnym krokiem możesz zawsze przez nią przejść” i poczucie, że „nie myśli, że zobaczy ktoś”, sugerują anonimowość i ucieczkę od osądu. To świat, gdzie granice między dniem a nocą, jawą a ukrywaną rzeczywistością zacierają się, a ludzie wybierają lub są zmuszeni do przebywania w cieniu, z dala od ciekawskich spojrzeń.

Kolejne fragmenty tekstu malują obraz smutnego podwórka, miejsca zapomnianego przez świat: „Z ulicy nic nie widać, zresztą kto by chciał / W brudy podwórka z tobą leźć? / W śmietniku, gdzie karnawał naszych dzieci trwa”. To mocne uderzenie w idylliczne wyobrażenia o dzieciństwie. „Karnawał w śmietniku” to oksymoron, który brutalnie zderza radość i beztroskę z nędzą i odrzuceniem. Dzieciństwo, które powinno być czasem niewinności, rozgrywa się wśród brudu i odpadków, symbolizując utratę, zaniedbanie i być może utracone możliwości. To właśnie tam, w tej scenerii rozpaczy, pojawia się powtarzające się jak mantra pytanie: „Ziarenek piasku słychać szept: Czy mamy jeszcze czas? Czy mamy jeszcze czas? Piach sypie się na twarz...”.

Refren jest sercem utworu, niosącym jego główny przekaz. Metafora „piachu sypiącego się na twarz” jest niezwykle sugestywna. Może symbolizować nieubłagany upływ czasu, który z każdą chwilą zaciera rysy, odbiera siły, a w końcu zasypuje całkowicie. To piasek klepsydry, ale też piasek pustyni – symbolizuje jałowość, beznadzieję i nieuchronne przemijanie. Pytanie „Czy mamy jeszcze czas?” jest wołaniem o ratunek, o chwilę oddechu, o szansę na zmianę, zanim będzie za późno. To krzyk obawy przed ostatecznym pogrążeniem się w mroku i zapomnieniu.

Trzecia zwrotka pogłębia poczucie rezygnacji i bólu: „Hej! Jeśli nie masz dokąd iść - to zostań tu! W kolanach skryjesz drżenie rąk... Kalekich lalek w oczy twoje wrośnie ból / Cisza jak makiem zasiał w krąg”. Obraz „kalekich lalek” jest niezwykle przejmujący. Lalki, które powinny być symbolem dziecięcej zabawy i marzeń, są okaleczone, reprezentując zniszczone nadzieje, zranioną wrażliwość, a może nawet utracone niewinności tych, którzy utknęli w owym „lepkim mroku”. Drżenie rąk i wszechobecna cisza potęgują wrażenie osamotnienia, bezsilności i cierpienia, które wrosło w życie bohaterów piosenki. Jest to obraz egzystencji naznaczonej poczuciem beznadziei, gdzie jedyną opcją jest poddanie się losowi i trwanie w miejscu bez przyszłości.

Warto zaznaczyć, że utwór ten, pomimo swojego ciężkiego i refleksyjnego charakteru, zyskał dużą popularność. W listopadzie 1987 roku zajął 3. miejsce w Telewizyjnej Liście Przebojów. Co więcej, jego przejmujący nastrój został dostrzeżony przez twórców filmowych – piosenka została wykorzystana w jednej z ważniejszych scen serialu telewizyjnego TVP „Akwen Eldorado”. Babsztyl, zespół założony w 1977 roku przez studentów Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku Oliwie, zaczynał swoją karierę w nurcie piosenki studenckiej, a teksty Pawła Kasperczyka często charakteryzowały się poetycką głębią i zdolnością do tworzenia sugestywnych obrazów. Fakt, że tak melancholijny i filozoficzny utwór osiągnął sukces komercyjny, świadczy o jego uniwersalności i zdolności do trafiania w najgłębsze zakamarki ludzkiej wrażliwości, niezależnie od epoki. Piosenka „Czy mamy jeszcze czas?” jest więc nie tylko lirycznym obrazem rozpaczy i przemijania, ale także świadectwem siły i ponadczasowości przesłania, które potrafi poruszyć szerokie grono odbiorców.