Interpretacja Paryzie tango - Andrzej Rosiewicz i Hagaw

Paryzie tango Andrzeja Rosiewicza i zespołu Hagaw to komiczny i nieco sentymentalny portret miłosnej przygody, osadzony w pozornie romantycznej, a jednak groteskowej scenerii Paryża. Utwór, wydany w 1974 roku, w charakterystycznym dla Rosiewicza stylu łączy dowcip słowny z melodyjnością tanga, tworząc piosenkę, która bawi i jednocześnie odwołuje się do archetypicznych schematów miłosnych.

Narrator, typowy Rosiewiczowski "uwodziciel", trafia do "prowincjonalnej café gdzieś tam na Champs-Elysées". Już samo to zestawienie – prowincjonalna kawiarnia na prestiżowej alei – sugeruje pewien absurd, charakterystyczny dla jego twórczości. To nie jest elegancki, wyidealizowany Paryż, lecz miejsce, gdzie "świat deskami zabity", co dodatkowo podkreśla jego zwyczajność, a może nawet swoisty zaścianek. Tam, w jedną z niedziel, poznaje "małą mamzelle". Spotkanie to szybko przeradza się w próbę zatańczenia tanga, co stanowi centralny motyw utworu.

Dialogi z mamzelle są źródłem głównego humoru. Dziewczyna, zaniepokojona obecnością ojca ("mon papa") i potencjalną "draką", stanowczo odmawia tańczenia tanga, sugerując narratorowi inne, bardziej "bezpieczne" kulinarne doznania: "Puść pan, mówię, albo zjedz pan kraba / Są winniczki, jest też świeża żaba". Ten kontrast między namiętnością tanga a prozaicznością francuskiej kuchni jest mistrzowski. Refren "Tango, tango paryzie / Tańczmy, lecz w tańcu niech pani nie gryzie" to klasyczny Rosiewicz – łączy egzotyczną namiętność z absurdalnym, fizycznym aspektem ugryzienia, co jest hyperbolicznym przedstawieniem intensywności emocji. Odwołanie do "grand temperamentu" dziewczyny, który objawia się w gryzieniu, dodaje całości pikanterii. Pytanie "Ale co na to ma powie maman?" przewija się jako motyw przewodni, zwiastując przyszłe komplikacje.

Narrator, choć początkowo zraniony ("Pogryzła pani mnie w tangu d'amour / Pardon, czy może jest na sali... doktor?"), kontynuuje swój romans przez "tydzień lub dwa". Jest tak pochłonięty uczuciem i tańcem, że "jeść nie mogłem już manga", co humorystycznie wskazuje na jego całkowite zaangażowanie w relację. Kluczowy zwrot akcji następuje, gdy mademoiselle wyznaje mu miłość, ale od razu zaznacza, że jej matka ("maman") "skreśliła twe szanse" i nie pozwala na "mezalianse". W tym momencie następuje niespodziewana wolta fabularna, która jest jednym z najbardziej pamiętnych elementów piosenki: "Miszka ty moj, ja lublu tiebia – Bo to była emigracja rosyjska". To objawienie, że paryska mamzelle ma rosyjskie korzenie i jest częścią rosyjskiej emigracji, jest genialnym zwieńczeniem komizmu i nieoczekiwanego obrotu spraw. Rosiewicz często bawił się konwencjami, a to odkrycie narodowościowe dodaje warstwę kulturowego żartu, zmieniając romantyczną historię w anegdotę o kulturowych różnicach i uprzedzeniach.

Finalne strofy piosenki ukazują smutek i rezygnację narratora. Zostaje sam, a jego miłosne plany pokrzyżowała "maman". Powtarza motyw gryzienia, ale tym razem z tęsknotą: "Dlaczego pani mnie dziś już nie gryzie?". Brak gryzienia symbolizuje brak namiętności, brak relacji. Ostatnie wersy piosenki, z opisem wizyty u dentysty i "grand obcęgami", stanowią ironiczne podsumowanie całej przygody. Miłosne "gryzienie" doprowadziło do prawdziwych problemów z zębami, a cała romantyczna wojaż kończy się prozaicznym cierpieniem fizycznym i wizytą u stomatologa. To symboliczne sprowadzenie wysublimowanych uczuć do poziomu fizycznego bólu jest charakterystyczne dla Rosiewicza, który potrafił łączyć liryzm z groteską.

Andrzej Rosiewicz jest znany z tego, że jego utwory często były pełne dowcipu, kalamburów i nieoczekiwanych zwrotów akcji. Jest piosenkarzem estradowym, gitarzystą, tancerzem, satyrykiem, kompozytorem i choreografem. "Paryzie tango" to parodia piosenki "Der Pariser Tango" Mireille Mathieu z 1971 roku, co dodatkowo podkreśla satyryczny charakter utworu Rosiewicza. Współpraca z zespołem Hagaw, polską grupą jazzu tradycyjnego, zaowocowała longplayem "Asocjacja Hagaw i Andrzej Rosiewicz" wydanym pierwotnie w 1970 roku przez wytwórnię Muza. Hagaw wniósł do twórczości Rosiewicza swingujące, jazzowe aranżacje, które doskonale współgrały z jego scenicznym wizerunkiem i dowcipnym stylem. Twórczość Rosiewicza, osadzona w konwencji kabaretowej, często cechowała się inteligentnym komentarzem do relacji międzyludzkich i narodowych stereotypów, a także umiejętnością omijania cenzury w czasach PRL, poprzez aluzje i dwuznaczności. "Paryzie tango" to znakomity przykład tej umiejętności, gdzie lekka melodia i humor skrywają refleksję nad egzotyką, miłością i prozą życia.