Interpretacja Theo wir fahr'n nach Lodz - Vicky Leandros

"Theo, wir fahr'n nach Lodz" w wykonaniu Vicky Leandros, to przebój z 1974 roku, który stał się klasykiem niemieckiego szlagieru. Jednak jego historia jest znacznie starsza i sięga głęboko w przeszłość, co czyni interpretację tekstu jeszcze bardziej fascynującą. Podstawą piosenki jest silne pragnienie ucieczki z nudy i monotonii życia wiejskiego do tętniącego życiem miasta – Łodzi.

Tekst piosenki jest wyrazem frustracji podmiotu lirycznego, który ma "tej wiejskiej sielanki dosyć" ("Ich habe diese Landluft satt"). Opis "Bóg zapomnianej wioski" ("Gott verlass'nes Dorf") pełnej "siana i torfu" ("Heu und Torf") oraz "gnoju" ("Mist und Dung") podkreśla jego znużenie. Zwroty takie jak "zawsze ten sam kierat" ("Stets der gleiche Trott") i odgłosy zwierząt ("Im Stall die Kuh macht muh, Die Hähne kräh'n dazu") malują obraz dusznej, pozbawionej perspektyw egzystencji. Narrator pragnie "wydostać się stąd" ("Ich will hier raus") i czuje się "za młody na gnój" ("Ich fühl mich zu jung für Mist und Dung"). To pragnienie ucieczki jest uniwersalne i rezonuje z każdym, kto kiedykolwiek czuł się uwięziony w rutynie.

Łódź w tej piosence staje się symbolem nadziei, wolności i szansy na nowe życie. To miejsce, gdzie można "chwycić szczęście za grzywę" ("Da fassen wir das Glück am Schopf") i "wszystko przewrócić do góry nogami" ("Und hauen alles auf den Kopf"). To obietnica "muzyki i tańca" ("Musik und Tanz"), "elegancji" ("Eleganz") oraz wielkiego festiwalu, który pozwoli "zapomnieć o świecie" ("Das uns die Welt vergessen lässt"). Przede wszystkim jednak, Łódź oznacza możliwość bycia "wolnym" ("frei") i doświadczenia prawdziwej "miłości" ("Liebe ist mit dabei"). Postać Theo, do którego skierowane są te wszystkie prośby, jest przedstawiona jako "leniwy świstak" ("faules Murmeltier"), którego trzeba obudzić i przekonać do wspólnej podróży. Repetycja refrenu "Theo, wir fahr'n nach Lodz" ("Theo, jedziemy do Łodzi") świadczy o niezwykłej determinacji podmiotu lirycznego i jego nieugiętej woli zmiany.

Co ciekawe, sama Vicky Leandros w wywiadzie z 2018 roku przyznała, że piosenka "Theo, wir fahr'n nach Lodz" "w ogóle do niej nie pasowała" ("Es passte so gar nicht zu mir"). Zastanawiała się, jak to możliwe, że po zaśpiewaniu takich utworów jak "Après toi" (którym wygrała Eurowizję w 1972 roku) czy "L'amour est bleu", nagrała coś tak odmiennego. Mimo to, piosenka stała się jej jedynym hitem numer jeden w Niemczech, pozostając na listach przebojów przez 28 tygodni. To zaskakujące, biorąc pod uwagę jej osobiste odczucia.

Prawdziwa historia utworu jest jednak znacznie głębsza i bardziej złożona. Pierwotnie piosenka nosiła tytuł "Rosa, wir fahr'n nach Lodz" i została napisana w 1915 roku przez Austriaków Fritza Löhner-Bedę i Artura Marcella Werau. Był to satyryczny "kuplet marszowy", a "Rosa" odnosiła się do austriacko-węgierskiego moździerza kalibru 30,5 cm, używanego podczas I wojny światowej. W oryginalnym tekście moździerz "Rosa" był "trudną narzeczoną" Franzla, z którą wyruszał w podróż poślubną do Łodzi na początku wojny. Co więcej, melodyczne korzenie utworu sięgają jeszcze wcześniej – mówi się o jidyszowej pieśni "Itzek, komm mit nach Lodz" śpiewanej przez żydowskich mieszkańców Łodzi w XIX wieku, która satyrycznie odnosiła się do rozwijającej się metropolii przemysłowej. Istniały też inne wariacje, np. "Leo, wir geh'n nach Lodz, wir bau'n ein Haus und eine Fabrik". Niektórzy badacze wskazują nawet na starsze, chorwackie pieśni z wojny trzydziestoletniej jako źródło melodii.

Vicky Leandros i jej ojciec, Leo Leandros (który był również jej producentem), zmienili tekst i dostosowali go do nowej, bardziej współczesnej formy. Wersja Vicky Leandros z 1974 roku całkowicie odcięła się od militarnych i politycznych konotacji, skupiając się na eskapizmie i marzeniu o miejskim życiu. To właśnie ten aspekt, oderwany od historycznego kontekstu, sprawił, że piosenka stała się tak popularna w powojennych Niemczech, gdzie idea ucieczki od wiejskiej monotonii do dynamicznego miasta była silnie obecna w kulturze popularnej. Łódź, jako miasto, jest niezwykle interesujące z historycznego punktu widzenia – w XIX wieku była to szybko rozwijająca się metropolia włókiennicza, przyciągająca ludzi z różnych środowisk, w tym wielu niemieckich osadników, którzy przyczynili się do jej industrialnego i kulturalnego rozwoju.

Ostatecznie, "Theo, wir fahr'n nach Lodz" to piosenka o poszukiwaniu lepszego życia, wolności i miłości, uosobionych przez obietnicę tętniącego życiem miasta. Choć Vicky Leandros, jako artystka, nie czuła się z nią w pełni związana, to uniwersalność przesłania i chwytliwa melodia sprawiły, że utwór stał się ponadczasowym przebojem, którego bogata historia tylko dodaje mu głębi i znaczenia.