Interpretacja Łowiczanka jestem - Mazowsze

„Łowiczanka jestem” w wykonaniu legendarnego Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze” to utwór, który nie tylko bawi i porywa do tańca, ale przede wszystkim jest głębokim wyrazem regionalnej tożsamości i celebracją dziedzictwa kulturowego Łowicza. Piosenka ta, będąca łowiczanką walczykiem, ma swoje korzenie w tradycyjnej melodii ludowej znanej jako „Łoiconka”. Tadeusz Sygietyński, współzałożyciel i pierwszy dyrektor artystyczny „Mazowsza”, wykorzystał tę ludową frazę do skomponowania muzyki, podczas gdy słowa napisała jego żona i współtwórczyni zespołu, Mira Zimińska-Sygietyńska. Ich artystyczna wizja pozwoliła przetworzyć autentyczny folklor w arcydzieło, które podbiło serca publiczności w Polsce i na świecie.

Piosenka jest pieśnią dumy, opowiadającą o pełnej życia, pięknej i niezależnej kobiecie z Łowicza. Już w pierwszym wersie „Łowiczanka jestem, dana, dana, dana, Mogę śpiewać, tańczyć do białego rana” słychać radość i energię, typową dla łowickiego temperamentu. To deklaracja gotowości do celebrowania życia z zapałem i bez ograniczeń. Podkreślenie miejsca pochodzenia – „z samego Łowicza” – jest kluczowe, akcentując silne poczucie przynależności do tej specyficznej krainy. Fraza „Od innych panienek wianka nie pożyczam” symbolizuje niezależność i autentyczność łowiczanki, która nie potrzebuje naśladować innych ani uciekać się do sztuczek, by olśnić otoczenie. Jej urok jest naturalny i w pełni własny.

Kolejne zwrotki malują portret idealnej łowiczanki: „Każda Łowiczanka ma jak gwiazdy oczy, Każdego chłopaka od razu uroczy” oraz „Każda Łowiczanka usta ma jak wiśnie, Kto tego nie widzi, niech go dunder świśnie”. Te barwne opisy podkreślają jej niezaprzeczalne piękno i magnetyczny wpływ na mężczyzn. Użycie ludowego powiedzenia „niech go dunder świśnie” dodaje tekstowi swady i humoru, świadcząc o pewności siebie i przekonaniu o własnym uroku.

Charakterystyczne dla utworu jest również humorystyczne porównanie z „Warszawiankami”. „Warszawianki sławne - ładne, ale zdradne, Łowickie na odwrót - zdradne, ale ładne” to zabawna gra słów, która jednocześnie obala i potwierdza stereotypy, ostatecznie jednak afirmując urodę Łowiczanek. Jest to figlarne puszczenie oka, sugerujące, że choć może i mają swoje wady, to ich uroda jest bezdyskusyjna, a być może ich „zdradność” jest tylko częścią ich fascynującego charakteru.

Piosenka nie zapomina także o mężczyznach z regionu, komplementując ich i uzupełniając obraz łowickiej społeczności: „Najlepsze tancerze - łowickie chłopaki, Najlepsze mężowie - łowickie Księżaki”. Określenie „Księżaki” odnosi się do mieszkańców Księstwa Łowickiego, historycznego regionu, co jeszcze mocniej wzmacnia lokalną tożsamość i dumę z pochodzenia. To świadectwo, że cały Łowicz, ze swoimi mężczyznami i kobietami, jest miejscem wyjątkowym, pełnym energii i wartości.

„Mazowsze”, wykonując „Łowiczankę jestem”, przyczyniło się do utrwalenia i globalnej promocji niezwykle barwnego folkloru łowickiego. Strój łowicki, znany z bogactwa barw, pasiaków i kunsztownych haftów, jest jednym z najbardziej efektownych w Polsce. Muzyka łowicka, której fragmenty zainspirowały Tadeusza Sygietyńskiego, była również źródłem inspiracji dla samego Fryderyka Chopina w jego mazurkach i walcach.

Ciekawostką jest, że popularność tej melodii wykraczała poza sceny i festiwale. W trudnych czasach stanu wojennego w Polsce, utwór ten posłużył jako podstawa dla parodii o wymiarze politycznym. Powstała wówczas piosenka „Ekstremistka jestem”, śpiewana w obozach internowania, która z dumy regionalnej przekształciła się w pieśń oporu i sprzeciwu. Wers „Siedzę sobie w celi, bom internowana” na melodię „Łowiczanki jestem” stał się symbolem walki o wolność, co pokazuje, jak głęboko zakorzeniona w polskiej kulturze jest ta melodia i jak potrafi ona adaptować się do zmieniających się kontekstów, zachowując przy tym swój emocjonalny rezonans.

Podsumowując, „Łowiczanka jestem” to nie tylko chwytliwa melodia i dowcipny tekst. To przede wszystkim hymn na cześć łowickiej kobiety, jej urody, niezależności i radości życia, a także hołd dla całego regionu Łowicza, z jego bogatą kulturą, barwnymi strojami i żywiołowym folklorem. Zespół „Mazowsze”, dzięki swojemu mistrzostwu, zapewnił tej pieśni miejsce w kanonie polskiej muzyki ludowej, sprawiając, że łowicki duch tańczy do dziś na scenach całego świata.