Interpretacja Kafka - Jinjer

Interpretacja utworu „Kafka” ukraińskiego zespołu Jinjer, singla z albumu Duél wydanego 7 lutego 2025 roku, to głębokie zanurzenie w świat egzystencjalnej alienacji i absurdalności ludzkiego doświadczenia, mocno zainspirowane twórczością Franza Kafki. Tytuł piosenki, jak i liczne odniesienia w tekście, jasno wskazują na związki z tym wybitnym austro-czeskim pisarzem, którego dzieła są synonimem biurokratycznego koszmaru, poczucia winy bez winy i beznadziejnego zmagania z niepoznawalnymi siłami.

Wokalistka i autorka tekstów Jinjer, Tatiana Shmayluk, otwarcie przyznaje, że na tekst utworu „Kafka” wpłynął dokument o Franzu Kafce, a także jego książka Przemiana, którą czytała w szkole. Jak wyjaśniła w wywiadzie dla Kerrang!, „teraz, gdy mam ponad 30 lat, uderza mnie to znacznie mocniej”. To osobiste doświadczenie sprawia, że utwór jest nie tylko intelektualną refleksją, ale również emocjonalnym manifestem.

Piosenka otwiera się obrazem jednostki, która staje „Hardly in the spirit of the era, Delicate and thin-skinned, One appeared in front of the jury, Face uncovered against the wind” – co natychmiast przywołuje postać Josefa K. z Procesu Kafki, bohatera oskarżonego bez znajomości zarzutów. Ta kruchość i wrażliwość, ukazanie „nagiej twarzy” wobec bezlitosnego osądu świata, jest kluczowa. Shmayluk podkreśla, że bycie artystą jest „czasami piękne, ale przez większość czasu brutalne”, a ich sztuka jest „analizowana słowo po słowie i rozrywana nuta po nucie”. Ten fragment utworu odzwierciedla dylemat twórcy, który wystawia się na publiczną ocenę, godząc się na to, że „Unmasking comes in price, All that pure is compromised”.

Odniesienia do „A Gregor or a Josef will it be?” są bezpośrednim nawiązaniem do najbardziej znanych postaci Kafki: Gregora Samsy z Przemiany, który pewnego ranka budzi się jako olbrzymi owad, oraz wspomnianego Josefa K. To pytanie o tożsamość – czy stanie się niezrozumianą i odrzuconą ofiarą okoliczności („Neglected and abused”), czy też niesłusznie oskarżonym o przestępstwo, które nigdy nie zostało wyjaśnione („wrongfully accused”). Shmayluk w tej części tekstu doskonale oddaje kafkowskie poczucie bezsilności i przeznaczenia, gdzie jednostka jest jedynie pionkiem w absurdalnej grze.

Refren „I'm micro-dosing hell staying under a blissful spell, My vision drinks up the ink I dip my eyes in” to sugestywny obraz twórczego procesu i radzenia sobie z egzystencjalnym cierpieniem. „Mikrodozowanie piekła” może oznaczać świadome mierzenie się z mrocznymi stronami rzeczywistości i własnej psychiki, być może w celu przetworzenia ich w sztukę. Jak wyjaśnia Tatiana Shmayluk, „prawdziwy artysta jest bezbronny, ale tłum jest często nękany przez sępy, które wyłapują każdy twój ruch”. Ten akt tworzenia, gdzie „The void will bleed with inks”, a „The pen will slit the heart”, jest zarówno źródłem bólu, jak i jedynym sposobem na nadanie sensu pustce, na wypełnienie „Das Nichts!” (Nicości). Sam Kafka, jako prawnik, tworzył swoje dzieła w nocy, czerpiąc z doświadczeń biurokracji i izolacji.

Ostateczne poczucie wykluczenia i rezygnacji, wyrażone w słowach „In exclusion I cement myself alas! Now I am just a ghost at the attic, Life for me is doing time”, odzwierciedla los wielu kafkowskich bohaterów, skazanych na samotność i wewnętrzne więzienie. Paradoksalnie, w tej izolacji znajduje się także pewna forma akceptacji, a nawet wolności, jak w linijkach: „The world has shut me down, But it's more than just fine, Not everything has a purpose, Nothing happens for a reason”. Jest to czysty absurd, bunt przeciwko ludzkiemu pragnieniu sensu, który Shmayluk nazywa „What a treason for a man!”. To echo filozofii egzystencjalnej, która podkreśla brak inherentnego sensu w świecie, zmuszając człowieka do jego samodzielnego tworzenia lub akceptacji pustki.

Finałowe wersy „We are lonely don't feel sorry, And at night when there's no glory, Laugh without interruption to cough blood” to brutalne, lecz prawdziwe podsumowanie ludzkiego losu w obliczu absurdalności. To wezwanie do akceptacji samotności i cierpienia bez litości, a wręcz do makabrycznego śmiechu, który jest formą katharsis, nawet jeśli prowadzi do fizycznego bólu. W wywiadzie dla Amplify The Noise Tatiana Shmayluk podsumowuje to tak: „Wszyscy jesteśmy królami i królowymi przez jeden dzień, ale przez większość czasu czujemy się jak w powieści Kafki przez całe życie. To ekscytujące, ale jednocześnie surrealistyczne i absurdalne”.

„Kafka” to utwór, który nie tylko oddaje hołd jednemu z największych mistrzów literatury, ale także przekłada jego ponadczasowe motywy na współczesny język metalu, ukazując uniwersalne poczucie zagubienia, presji społecznej i nieustannego zmagania się z własnym istnieniem. Utwór ten z albumu Duél doskonale wpisuje się w introspekcyjny kierunek Jinjer, w którym, jak stwierdziła Shmayluk w wywiadzie dla Kerrang!, zespół „postawił na osobiste zmagania, podkreślając konflikty mentalne, które pandemia nasiliła”. Tatiana Shmayluk uważa, że pisanie tekstów to dla niej rodzaj terapii, a dzielenie się tymi emocjami może pomóc innym poczuć się mniej samotnymi.