Interpretacja Cocaine Decisions - Frank Zappa

Piosenka „Cocaine Decisions” Franka Zappy, pochodząca z jego 36. albumu The Man from Utopia z 1983 roku, stanowi ostrą i bezkompromisową krytykę użycia kokainy, skierowaną nie do typowych, marginalizowanych użytkowników narkotyków, ale do osób wpływowych i zamożnych. Zappa, znany ze swojego zdecydowanie antynarkotykowego stanowiska, które podtrzymywał przez całą karierę, widział w zażywaniu środków odurzających "przepustkę do bycia dupkiem" i był głęboko zaniepokojony ich wpływem na procesy decyzyjne, zwłaszcza u ludzi na stanowiskach władzy. Uważał, że narkotyki czynią ludzi pionkami w rękach rządu, pozbawiając ich wolności umysłu. W „Cocaine Decisions” ten osobisty gniew i frustracja osiągają szczyt, czyniąc utwór jednym z najbardziej wściekłych w jego dorobku.

Utwór otwiera się prowokacyjnym zawołaniem „Chop a line now... Cocaine decisions...”, natychmiast wprowadzając słuchacza w temat. Zappa szybko identyfikuje swoich adresatów: „You are a person with a snow-jon / You got a fancy gotta go job”. To wyraźne odniesienie do zamożnych, wpływowych jednostek, „śnieżnych rekinów” w lśniących biurach, których „kokainowe decyzje podjęte dzisiaj / Będą oznaczać, że miliony gdzie indziej / Zrobią to na twój sposób”. Tekst piosenki bezlitośnie wskazuje na dalekosiężne konsekwencje hedonistycznych wyborów tych, którzy cieszą się wysoką pozycją społeczną – lekarzy, prawników, a także „facetów z branży filmowej”. Zappa stawia się poza tą elitarną klasą, podkreślając dystans: „You are a person who is high class / You are a person not in my class”.

Centralnym punktem interpretacji jest osobista irytacja Zappy. Choć nie chce wiedzieć o szczegółach ich nałogu („I don't wanna know / 'Bout the things that you pull / Outta your nose / Or where they goes”), wyraża ostry sprzeciw wobec ich wpływu na życie społeczne. Linijki „But if you are wasted / From the stuff you're stickin' in it / I get madder every day / 'Cause what you do 'n' what you say / Affects my life in such a way / I learn to hate it every minute!” są szczególnie wymierzone w producentów muzycznych i kierownictwo studiów nagraniowych, na których decyzje Zappa był bezpośrednio narażony. Ta wściekłość wynika z poczucia, że prywatne rozpasanie elit przekłada się na publiczne szkody i moralny upadek.

Zappa krytykuje iluzoryczność i nietrwałość bogactwa i statusu, przeciwstawiając je brutalnej rzeczywistości uzależnienia: „And the cocaine decisions that you make today / Will mean nothing later on / When you get nose decay”. To cyniczne ostrzeżenie o fizycznych skutkach nałogu, które ostatecznie zniwelują pozorną potęgę ich decyzji. W piosence pojawia się także odniesienie do ukrywania skutków: „And the cocaine decisions that you make today / Will not be discovered till it's over 'n' done / By the customers you hold at bay”. Sugeruje to korupcję i zaniedbania, których ofiarą padają klienci lub społeczeństwo, często nieświadomi prawdziwych przyczyn złych decyzji.

Muzycznie „Cocaine Decisions” jest zaskakująco bezpośrednie i proste jak na Zappę, co miało służyć podkreśleniu wagi tekstu. Utwór charakteryzuje się pulsującą linią basu, mocnym bitem perkusyjnym i bluesowymi partiami harmonijki ustnej Craiga „Twistera” Stewarda, celowo nie odciągając uwagi od przesłania. Ta surowość muzyczna wzmacnia surowość liryczną. Zappa nie skupia się na skomplikowanych aranżacjach, lecz na bezlitosnej, raportującej funkcji tekstu, jak sam często postrzegał swoją rolę liryka.

Interesującym i tragicznym elementem w historii utworu jest incydent z koncertu w Palermo we Włoszech w 1982 roku. Podczas wykonywania „Cocaine Decisions” wybuchły zamieszki, a policja użyła gazu łzawiącego. Mimo to Zappa i jego zespół grali przez półtorej godziny w oparach gazu. To wydarzenie stało się inspiracją dla okładki albumu The Man from Utopia, symbolizując w pewien sposób chaos i „drogą brzydotę” (EXPENSIVE UGLINESS) wynikającą z toksycznych decyzji, zarówno na poziomie osobistym, jak i społecznym. Piosenka podsumowuje krytykę Zappy słowami: „You make EXPENSIVE UGLINESS”, kwestionując wartość i moralność produktów tworzonych przez ludzi pod wpływem narkotyków, wspieranych przez potakujących im księgowych i doradców. Pytanie „How do you do it? -- Let me guess...” jest sarkastycznym komentarzem, wskazującym na oczywistą przyczynę tego stanu rzeczy.