Interpretacja Karev Yom - Folo

Utwór „Karev Yom” w wykonaniu Folo to fascynujące połączenie starożytnej poezji liturgicznej z nowoczesnym wyrazem muzycznym. Tytułowe frazy, „Karev yom, karev yom, Asher hu lo yom velo laila”, co oznacza „Zbliża się dzień, który nie jest ani dniem, ani nocą”, niosą ze sobą głębokie przesłanie nadziei i oczekiwania, zakorzenione w żydowskiej tradycji.

Tekst piosenki jest w rzeczywistości ostatnią strofą starożytnego żydowskiego piyyutu (poetyckiego hymnu liturgicznego) zatytułowanego „Vayehi bahatzi HaLayla” – „I tak to będzie w środku nocy”. Pochodzi on z VI-VII wieku naszej ery, a jego autorem jest palestyński poeta Yannai. Pieśń ta jest tradycyjnie wykonywana podczas Sederu Paschalnego, świątecznego posiłku towarzyszącego rytualnemu czytaniu Hagady. Cały piyyut wylicza szereg cudownych wydarzeń, które według tradycji miały miejsce o północy, koncentrując się na powrocie z wygnania lub łagodzeniu jego cierpień, a „Karev Yom” symbolizuje ostateczne odkupienie. Można to odnieść do rozstąpienia się Morza Czerwonego, które umożliwiło Izraelitom bezpieczne przejście.

Centralny motyw „dnia, który nie jest ani dniem, ani nocą” jest niezwykle potężną metaforą. Sugeruje on czas przejściowy, liminalny stan pomiędzy znanym porządkiem a nadchodzącą, boską interwencją. To może być czas mesjański, duchowe przebudzenie, a może okres ostatecznego sądu, w którym granice ziemskiego postrzegania czasu i przestrzeni zacierają się, ustępując miejsca boskiej obecności. W tym dniu nie ma już miejsca na ziemskie podziały i dualizmy.

Kolejne wersy, „Ram hoda, hoda, hoda, Ki lekha hayom af lekha halaila”, czyli „Najwyższy, niech będzie wiadomo, że Twój jest dzień i Twoja jest noc”, podkreślają absolutną suwerenność Boga nad całym stworzeniem i czasem. To przypomnienie, że nawet w niepewności i ciemnościach nadchodzącego „dnia bez dnia i nocy” to On pozostaje panem wszystkiego. Prośba „Shomrim hafked, hafked leirkha, Kol hayom vekhol halaila” – „Postaw strażników nad Twoim Miastem przez cały dzień i całą noc” – jest błaganiem o boską ochronę. Odzwierciedla ona ludzką potrzebę bezpieczeństwa i poczucie zaufania w obliczu niewiadomego, prosząc o czujność i opiekę w każdym momencie, niezależnie od tego, czy jest to jasny dzień, czy mroczna noc.

Kulminacyjnym punktem przesłania jest werset „Tair, tair, tair, tair, Tair keor yom kheshkhat laila” – „Rozjaśnij, rozjaśnij ciemność nocy światłem dnia”. To głębokie pragnienie rozproszenia ciemności – zarówno fizycznej, jak i duchowej – przez światło prawdy, nadziei i boskiej łaski. Noc symbolizuje tu nie tylko literalną ciemność, ale także ignorancję, cierpienie, wygnanie czy zagrożenie, które mają zostać oświecone niczym blaskiem dnia.

Folo, czyli Folarin Odunlami, to wschodząca nigeryjska gwiazda muzyki, znana przede wszystkim z mieszania rytmów Afrobeat z soulowymi melodiami i R&B. Jego kariera nabrała rozpędu po debiucie z singlem „Ginger Me” w 2022 roku i przełomowym utworze „Alone” z 2024 roku. Muzyka Folo często porusza uniwersalne tematy miłości, złamanego serca i rozwoju osobistego. Wybór tak tradycyjnego, hebrajskiego tekstu, jakim jest „Karev Yom”, przez artystę zakorzenionego w afrykańskich rytmach i współczesnym R&B, jest niezwykle intrygujący. Choć nie ma publicznie dostępnych wywiadów, w których Folo szczegółowo omawia swój wybór tego utworu, można przypuszczać, że jest to wyraz poszukiwania uniwersalnych wartości duchowych, które przekraczają granice kultur i języków.

Artysta, czerpiąc z tak głębokiego źródła, jakim jest starożytna modlitwa o odkupienie, być może dąży do dotknięcia tematu ponadczasowej nadziei i światła w obliczu trudności, które rezonują z ludźmi na całym świecie, niezależnie od ich pochodzenia. Jego muzyka, charakteryzująca się „emocjonalną głębią, bliskimi sercu tematami i zaraźliwą energią”, może nadać temu sakralnemu tekstowi nową, współczesną warstwę, czyniąc go dostępnym dla szerszej publiczności. Połączenie tradycyjnej, być może chasydzkiej, melodii (przypisywanej Bracławskim Chasydom lub Ba'al Szem Towowi) z nowoczesną produkcją Folo, tworzy most między przeszłością a teraźniejszością, między duchowością a codziennością, między kulturami. To nie tylko muzyczne przedsięwzięcie, ale i symboliczne działanie, które podkreśla wspólne ludzkie dążenie do nadziei, ochrony i rozproszenia ciemności, a także wiarę w nadejście lepszego czasu – dnia, który jest czymś więcej niż tylko dniem.