Interpretacja Niebiański blask / Z dna piekieł - Dzwonnik z Notre Dame

"Niebiański blask / Z dna piekieł" (oryginalnie "Hellfire") to jeden z najbardziej pamiętnych i zarazem najmroczniejszych utworów w historii filmów Disneya, będący kulminacyjnym momentem wewnętrznego konfliktu sędziego Claude'a Frolla z filmu "Dzwonnik z Notre Dame" z 1996 roku. Piosenka, zaśpiewana przez Frolla (w oryginalnej wersji przez niezapomnianego Tony'ego Jaya, którego reżyserzy Gary Trousdale i Kirk Wise wybrali ze względu na jego krótki występ w "Pięknej i Bestii"), stanowi brutalny kontrast dla wcześniejszej, pełnej nadziei pieśni Quasimodo "Niebiański blask" ("Heaven's Light"). Obie kompozycje, często łączone w jedną, ukazują skrajnie odmienne spojrzenia na tę samą kobietę – Esmeraldę.

Utwór rozpoczyna się od uroczystego, łacińskiego chóru śpiewającego fragment "Confiteor Deo Omnipotenti" – spowiedzi powszechnej, czyli wyznania grzechów. Ten religijny kontekst jest kluczowy, ponieważ w tle przez cały czas trwania piosenki chór powtarza kolejne fragmenty modlitw, w tym "mea culpa" (moja wina), "mea maxima culpa" (moja bardzo wielka wina) oraz "Kyrie Eleison" (Panie, zmiłuj się). Służy to jako potężne narzędzie ironii, uwypuklające hipokryzję Frolla. Podczas gdy inni wyznają swoje grzechy, Frollo, postrzegający siebie jako człowieka sprawiedliwego i czystego ("Beata Maria, Ty wiesz, jak wiele zalet mam / I być dumny mogę z moich cnót"), odrzuca odpowiedzialność za swoje mroczne żądze.

Frollo uważa się za znacznie czystszego od "słabego i rozwiązłego, ciemnego ludu", co już na początku ukazuje jego ogromne ego i samouwielbienie. Kiedy jednak pojawia się w nim namiętność do Esmeraldy, nie potrafi jej zrozumieć ani zaakceptować. Zamiast uznać ją za swoje własne uczucie, projektuje winę na Esmeraldę, widząc ją jako kusicielkę i czarownicę, która "śle nieszczęście". Tekst "Czemu ciągle widzę ją / A jej oczy drążą mnie na wskroś" pokazuje jego obsesję, która z każdą chwilą pogłębia się, stając się nieokiełznanym "ogniem z dna piekieł" w jego żyłach. Ten ogień symbolizuje nie tylko pożądanie, ale i jego wewnętrzne piekło, wynikające ze zderzenia jego rzekomej pobożności z zakazanymi uczuciami.

Wizualnie scena "Hellfire" jest równie mocna, co tekst. Podczas gdy Frollo śpiewa, w płomieniach kominka pojawia się prowokacyjnie tańcząca sylwetka Esmeraldy, co symbolizuje jego palącą żądzę. Później pojawiają się zakapturzone postacie, chóralnie wykrzykujące "mea culpa", co jest ucieleśnieniem jego sumienia, które Frollo usilnie zagłusza, odmawiając przyjęcia winy. Frollo, zaślepiony swoim przekonaniem o własnej prawości, obwinia nawet Boga za to, że stworzył Diabła silniejszym od człowieka, co pozwala mu usprawiedliwić swoje grzeszne myśli.

Piosenka osiąga swoje przerażające apogeum, gdy Frollo, niezdolny do pogodzenia się z własnymi uczuciami i do pokonania obsesji, wygłasza makabryczne ultimatum: "I zniszcz Esmeraldę / Niech zazna ognia piekieł, lub / Ma kochać tylko mnie i moją być!". To moment, w którym jego religijna fanatyka łączy się z opętańczym pożądaniem, prowadząc do decyzji o unicestwieniu obiektu swoich fantazji, jeśli nie będzie mógł jej posiadać. Ten element, będący odzwierciedleniem kluczowego wątku z oryginalnej powieści Victora Hugo, podkreśla złożoność i mrok postaci Frolla, co było niezwykłe jak na film Disneya.

"Hellfire" jest powszechnie uznawany za jedną z najlepszych i najbardziej złożonych piosenek złoczyńców w historii Disneya, a także za utwór, który wywołał wiele kontrowersji ze względu na tematykę piekła, grzechu, potępienia i lubieżności, powszechnie uznawane za nieodpowiednie dla dzieci. MPAA rozważała nawet przyznanie filmowi kategorii PG (odradza się oglądanie dzieciom bez opieki rodziców). Stephen Schwartz, autor tekstów, oraz Alan Menken, kompozytor, stworzyli arcydzieło, które doskonale oddaje wewnętrzne piekło postaci. Tony Jay, aktor podkładający głos Frolla, również przyczynił się do ikoniczności tej roli, dostarczając mocny i energetyczny występ. Utwór ten jest tak znaczący, że wielu krytyków i fanów uważa go za jeden z głównych powodów, dla których „Dzwonnik z Notre Dame” jest filmem o wiele bardziej dojrzałym i głębokim niż typowe produkcje Disneya. Świadczy o tym również fakt, że, jak donoszą źródła, kontrowersyjne tematy, w tym właśnie ten utwór, mogły przyczynić się do decyzji o anulowaniu planowanego remake'u filmu aktorskiego.