Interpretacja Unloveable - The Smiths

„Unloveable” The Smiths to utwór przesiąknięty charakterystycznym dla Morrissey’a połączeniem autoironii, rozpaczy i głębokiego pragnienia akceptacji. Piosenka, która pierwotnie ukazała się jako strona B singla „Bigmouth Strikes Again” i znalazła się na kompilacji „Louder Than Bombs” z 1987 roku, jest niemal manifestem osoby czującej się niezrozumianą i niekochaną.

Już sam początek – „I know I'm unloveable / You don't have to tell me” – uderza z brutalną szczerością. Podmiot liryczny nie oczekuje współczucia ani pocieszenia, a jedynie sygnalizuje, że doskonale zdaje sobie sprawę ze swojego „stanu”. To gorzkie przyjęcie samotności i poczucia bycia postrzeganym negatywnie przez innych, jakby była to od dawna zaakceptowana prawda. Powtórzenie frazy „Message received loud and clear” tylko wzmacnia poczucie rezygnacji, ukazując, że wszelkie sygnały odrzucenia zostały w pełni przyswojone i nie ma sensu ich dalej komunikować.

W kolejnych wersach Morrissey – bo trudno nie utożsamiać podmiotu lirycznego z jego sceniczną personą – oferuje wszystko, co ma, choć jednocześnie deprecjonuje to: „I don't have much in my life / But, take it, it's yours”. Ta sprzeczność jest kluczowa. Z jednej strony, ma poczucie, że jego życie jest ubogie, a jego wartość niewielka. Z drugiej, w akcie rozpaczliwej szczodrości czy może raczej ostatecznej desperacji, oddaje to „niewiele” potencjalnemu odbiorcy, licząc na jakąkolwiek formę uwagi czy związku. To poruszające wyznanie wrażliwości, gdzie mimo niskiej samooceny, istnieje głębokie pragnienie połączenia i akceptacji.

Najbardziej ikonicznym fragmentem utworu jest bez wątpienia wers: „I wear Black on the outside / Because Black is how I feel on the inside”. To doskonała metafora wewnętrznego stanu melancholii, smutku i poczucia izolacji, manifestującego się w zewnętrznym wyglądzie. Czerń staje się tu wizualnym odzwierciedleniem ciemności duszy, potwierdzając publicznie to, co dzieje się w środku. Ten wers stał się tak rozpoznawalny, że był cytowany i używany nawet w popkulturze, m.in. na koszulkach z wizerunkiem Jamesa Baldwina, co wywołało dyskusje na temat jego interpretacji i kontekstu. Jest to przykład, jak Morrissey potrafił uchwycić uniwersalne poczucie bycia „innym”.

Poczucie inności zostaje jeszcze bardziej podkreślone w słowach: „And if I seem a little strange / Well, that's because I am”. To bezkompromisowe przyjęcie własnej odmienności, niemal dumne, ale wciąż podszyte tęsknotą. Przyznaje, że jest dziwny, ale jednocześnie sugeruje, że ta dziwność jest integralną częścią jego istoty, a nie czymś, co można łatwo zmienić czy ukryć.

Finał piosenki, „But, I know that you would like me / If only you could see me / If only you would meet me”, wprowadza nutę nadziei, choć bardzo kruchą. Mimo deklarowanego poczucia „unloveable”, istnieje iskra wiary, że prawdziwe poznanie mogłoby zmienić percepcję innych. To apel o zrozumienie i empatię, ukryte w introspekcyjnym, melancholijnym tonie charakterystycznym dla Morrissey’a. Podmiot liryczny wierzy, że gdyby tylko dana osoba miała szansę zobaczyć go bez uprzedzeń, zrozumiałaby i polubiła go. To pokazuje, że pod całą tą warstwą samodeprecjacji kryje się głębokie pragnienie bliskości i udowodnienia, że zasługuje na miłość.

„Unloveable” to utwór, który nie był co prawda wydany jako singiel A-side, ale zdobył uznanie wśród fanów i krytyków jako „ukryty klejnot” w dyskografii The Smiths. Jest to świadectwo zdolności Morrissey’a do przekazywania skomplikowanych emocji w sposób zarówno surowy, jak i poetycki, czyniąc go bliskim wielu słuchaczom, którzy odnajdują w jego tekstach echa własnych doświadczeń związanych z poczuciem inności i pragnieniem akceptacji. Piosenka jest doskonałym przykładem, jak The Smiths potrafili transformować autodeprecjację w cichy, ale potężny apel o zrozumienie. Utwór, współtworzony przez Johnny'ego Marra i Morrissey'a, pozostaje jednym z najbardziej osobistych i wzruszających hymnów na temat wewnętrznej walki z poczuciem bycia niekochanym.