Interpretacja Bum cyk cyk - Stasiek Wielanek & Ela Szaniewska

Piosenka „Bum cyk cyk” w wykonaniu Staśka Wielanka i Eli Szaniewskiej to klasyczny przykład radosnego, choć podszytego nutką zalotów i niepokoju, utworu z nurtu warszawskiego folkloru miejskiego. Stanisław Wielanek, znany kompozytor, wokalista i zbieracz miejskiego folkloru, był założycielem Kapeli Czerniakowskiej, a później w 1985 roku Kapeli Warszawskiej, która kontynuowała tradycje przedwojennych orkiestr podwórkowych. W ich repertuarze znajdowały się zarówno piosenki warszawskich przedmieść, jak i utwory legionowe, żydowskie, lwowskie, a także stare tanga i pieśni biesiadne. Ela Szaniewska, jako jedna z wykonawczyń estradowych, brała udział w programach i nagraniach Kapeli Warszawskiej, przyczyniając się do odtwarzania tego unikalnego klimatu muzycznego.

Tekst „Bum cyk cyk” to miniatura opowieści o młodzieńczym uczuciu i niezręcznych zalotach w wiejskim lub podmiejskim krajobrazie. Głównymi bohaterami są chłopiec i dziewczyna – Hanka. Chłopiec, pełen zapału, próbuje nakłonić Hankę do spotkania. Pierwsze strofy to zaproszenia „u chrustu” i „u płota”, okraszone obietnicą „czegoś z odpustu” i deklaracją „strasznej ochoty”. Pytania „A co?” i „Na co?” pojawiające się w tych fragmentach, choć otwarte, natychmiast nasuwają skojarzenia z młodzieńczym flirtem, a wręcz z subtelną sugestią czegoś więcej niż tylko niewinnej pogawędki. Powtarzające się frazy „tam u chrustu, tam u chrustu” czy „tam u płota, tam u płota” budują rytmikę i wzmacniają poczucie intymności miejsca, z dala od ciekawskich spojrzeń.

Hanka jednak nie jest bezwolna. Jej odpowiedź wprowadza element konfliktu: „Kiej mi matuś już mówiła, bym się z tobą nie bawiła”. To zderzenie młodzieńczego porywu z autorytetem rodzicielskim, typowe dla folkloru i opowieści z dawnych lat. Lęk Hanki przed konsekwencjami jest bardzo realny – „Kiej mi matuś sprawi lanie”. Matka, jawiąca się jako strażniczka moralności i dobrego wychowania, stanowi przeszkodę dla rozwoju tej wiejskiej romancy. Chłopiec próbuje złagodzić jej obawy, zachęcając: „Pójdżaże, głupia, nie bójże się, pójdżaże, cosik dam ci w lesie”. Las, podobnie jak chrust, to miejsce ustronne, a obietnica „cosik” pozostaje tajemnicza i dwuznaczna, co potęguje napięcie i element perswazji.

Jednak finał historii jest zaskakujący. Hanka, zamiast ulec, podejmuje decyzję o ucieczce: „Hanka tego nie słuchała, nogi za pas i zmykała”. Ostatnia strofa maluje obraz dziewczyny, która „ino ciągiem becy”, czyli płacze. Ta nagła zmiana tonu, od zalotów i obietnic do płaczu, sugeruje, że sytuacja mogła być dla Hanki bardziej stresująca, niż chłopiec zakładał. Możliwe, że jej ucieczka była spowodowana strachem przed konsekwencjami ze strony matki, obawą przed intencjami chłopca, lub po prostu świadomością, że wplątuje się w sytuację, która mogłaby zaszkodzić jej reputacji. Pytanie „A gdzie? A gdzie? A gdzie? Się wie!” może wskazywać na ironię lub ludową mądrość – wszyscy wiedzą, dlaczego Hanka uciekła i dokąd, bo takie historie są uniwersalne i powtarzalne.

Powtarzający się refren „Tarara, tarara, Bum, cyk, cyk, cyk” nadaje piosence lekkości i taneczności, maskując nieco dramatyzm opowieści. To proste, onomatopeiczne brzmienie imituje rytm muzyki, być może tańca ludowego, który jest nieodłącznym elementem biesiad i spotkań towarzyskich. Charakterystyczna dla twórczości Staśka Wielanka i Kapeli Warszawskiej była właśnie umiejętność łączenia prostoty przekazu z autentycznymi emocjami, często okraszona warszawskim dialektem i humorem. W tym kontekście „Bum cyk cyk” to nie tylko opowieść o zalotach, ale także o odwiecznym tańcu między pokusą a rozsądkiem, młodzieńczym pożądaniem a obowiązkiem, osadzona w autentycznym kolorycie polskiej wsi lub przedmieść. Piosenka, mimo swojej prostoty, doskonale oddaje ducha minionych epok, w których takie historie rozgrywały się na co dzień, stając się częścią lokalnego folkloru i wspomnień.