Interpretacja Oye Como Va - Santana

„Oye Como Va” Santany to utwór, który wykracza poza proste tłumaczenie tekstu, stając się uniwersalnym zaproszeniem do tańca i celebracji życia. Choć większość słuchaczy może nie znać dosłownego znaczenia hiszpańskich słów, to zaraźliwy rytm jest głównym językiem tej piosenki, przemawiającym bezpośrednio do ciała i duszy.

Piosenka, której tytuł można przetłumaczyć jako „Słuchaj, jak to idzie” lub „Słuchaj, jak idzie mój rytm”, to nic innego jak zachęta do poddania się muzyce i dobrej zabawie. Powtarzające się frazy „Oye como va, mi ritmo, bueno pa’ goza’, mulata” (Słuchaj, jak idzie mój rytm, dobry do zabawy, mulatko) są sercem utworu. Słowo „mulata” odnosi się do kobiety o mieszanym pochodzeniu europejskim i afrykańskim, a w kontekście piosenki jest często interpretowane jako czułe określenie, oznaczające „kochanie”, „ślicznotka” lub „gorąca dziewczyna”. Niektórzy jednak wskazują, że pochodzenie tego słowa może być obraźliwe, choć w piosence Puente użył go jako komplementu.

Utwór ten, który stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych hitów Santany, jest w rzeczywistości coverem. Jego oryginalna wersja powstała w 1962 roku, stworzona przez legendę salsy i mambo, Tito Puente, i nagrana z jego orkiestrą jako utwór cha-cha-chá. Puente, amerykański kompozytor pochodzenia portorykańskiego, pomógł spopularyzować szeroki zakres latynoskich gatunków muzycznych. W jego wykonaniu piosenka miała lżejszy charakter, a główną rolę odgrywał flet, a nie gitara.

Santana wydał swoją wersję „Oye Como Va” w 1970 roku na drugim albumie zespołu, Abraxas. To właśnie ta adaptacja przyniosła utworowi międzynarodową popularność i wprowadziła muzykę Puente szerszej publiczności. Wersja Santany zgrabnie połączyła latynoskie rytmy z rockowym brzmieniem, tworząc to, co nazwano „latin rock”. Carlos Santana, meksykańsko-amerykański gitarzysta, świadomie postawił na tę piosenkę, mimo początkowych oporów innych członków zespołu. Uważał, że „Oye Como Va” to „piosenka imprezowa, która sprawia, że ludzie zapominają o swoich smutkach i problemach”. Jego intuicja okazała się słuszna – singiel z 1971 roku osiągnął 13. miejsce na liście Billboard Hot 100.

Wersja Santany charakteryzuje się napędzającą aranżacją, która natychmiast zachęca do ruchu. Oprócz ikonicznej gitary Carlosa Santany, ważną rolę odgrywa tu także organ Hammonda B3, na którym grał Gregg Rolie, rozpoczynając utwór podstawowym latynoskim rytmem i wykonując porywające solo w środku. Sekcja rytmiczna, z Jose „Chepito” Areasem na instrumentach perkusyjnych, dodała rockowego pazura, którego brakowało w oryginale Puente. Tito Puente początkowo nie był wielkim fanem bardziej rockowej wersji Santany, ale zmienił zdanie, gdy zaczęły napływać pierwsze czeki z tantiem. Publicznie podziękował Santanie, mówiąc: „Wszyscy słyszeli o Santanie. Santana! Piękny Santana! On rozpowszechnił naszą muzykę, latin rock, na całym świecie!”.

Tekst piosenki, choć prosty, zawiera odniesienia do kluczowych elementów latynoskiej kultury tańca. „Si tú no sabes bailar, si estás peleado con el son, sígueme marcando el paso, que te aseguro que es de lo más sabrosón” (Jeśli nie umiesz tańczyć, jeśli jesteś w niezgodzie z sonem, po prostu podążaj za moim krokiem, a zapewniam cię, że to jest najsmaczniejsze). Son cubano to gatunek muzyczny i taneczny, który powstał na wschodniej Kubie pod koniec XIX wieku, łącząc elementy hiszpańskie i afrykańskie, charakteryzujący się rytmem clave, strukturą call-and-response i sekcją perkusyjną. „Sabrosón” dosłownie oznacza „bardzo smaczny”, ale w tym kontekście odnosi się do świetnej zabawy i przyjemności płynącej z tańca.

Zaproszenie do „rumby” (Voy pa’ la rumba, la rumba, la rumba) podkreśla radosny, wspólnotowy charakter piosenki. Rumba to kolejny afrokubański gatunek muzyczny i taneczny, synonim zabawy i żywiołowości. Następnie utwór przechodzi do sugestii, jak tańczyć: „Esto se pone caliente, esto se baila apretado, cuatro pasitos pa’ l frente y un meneíto de lao” (Robi się gorąco, tańczy się ciasno, cztery kroki do przodu i bujnięcie na bok). Ten prosty opis oddaje esencję towarzyskiego tańca, gdzie bliskość i swobodny ruch są kluczowe.

W dalszej części tekstu pojawiają się postacie: „Ya llega el negro Vicente, y el bodeguero de al lado, que venga toda mi gente, mi gente, para que goce el tumbao” (Przychodzi już czarny Vicente i sprzedawca z sąsiedztwa, niech przyjdą wszyscy moi ludzie, moi ludzie, żeby cieszyli się tumbao). Tumbao to podstawowy rytm grany na basie lub kongach w muzyce afrokubańskiej, a w szerszym sensie może oznaczać styl, grację, rytm, a nawet pewność siebie. To zaproszenie do wspólnej zabawy, gdzie wszyscy, niezależnie od pochodzenia czy statusu, mogą razem cieszyć się energią muzyki.

„Oye Como Va” Santany nie jest jedynie piosenką, ale kulturowym mostem, który przeniósł latynoskie brzmienia do globalnego nurtu rocka, jednocześnie celebrując korzenie i uniwersalną radość z tańca. Została uhonorowana wprowadzeniem do Latin Grammy Hall of Fame w 2001 roku i Grammy Hall of Fame w 2002 roku. Jej trwałość i zdolność do wywoływania natychmiastowej reakcji tanecznej u publiczności, bez względu na język, świadczą o jej ponadczasowym charakterze i mocy rytmu.