Interpretacja To Tylko Kobieta - Made in Poland

Jesteś odbiciem w bagnie, jesteś najgorszym odbiciem – te otwierające wersy utworu „To Tylko Kobieta” zespołu Made in Poland natychmiast wprowadzają słuchacza w świat surowy i pozbawiony złudzeń. Piosenka, która ukazała się w 1985 roku, w początkowej fazie działalności tej krakowskiej grupy, jest świadectwem jej cold wave'owych i new wave'owych korzeni. Made in Poland, powstałe w 1984 roku z popiołów punkowej formacji Ekshumacja, szybko wyrobiło sobie markę na polskiej scenie muzycznej, debiutując entuzjastycznie przyjętym występem na Festiwalu w Jarocinie. Tekst utworu, przypisywany Arturowi Hajdaszowi, z muzyką Krzysztofa Grażyńskiego i Piotra Pawłowskiego, idealnie wpasowuje się w charakterystyczny dla zespołu chłodny, posępny styl, często porównywany do Joy Division czy The Cure.

Tekst „To Tylko Kobieta” jest bezlitosnym i brutalnym aktem oskarżenia, skierowanym w stronę podmiotu lirycznego – tytułowej kobiety. Obraz „bagna”, które „wszystko pochłania”, jest potężną metaforą zepsucia, destrukcji i moralnego rozkładu, symbolizującą nie tylko konkretną osobę, ale być może szerszy, pesymistyczny obraz rzeczywistości, typowy dla epoki i gatunku muzycznego. To zniknięcie w bagiennej, cuchnącej otchłani symbolizuje utratę wartości, autentyczności i wszelkiej dobroci.

Zarzut „Stwarzasz pozory dobroci” demaskuje hipokryzję i fałsz, sugerując, że zewnętrzne zachowania są jedynie maską, pod którą kryje się coś znacznie mroczniejszego. Powtarzające się, niczym refren, stwierdzenie „Jesteś kobietą” jest najbardziej prowokacyjnym elementem utworu. To uogólnienie, choć może mieć swoje korzenie w bardzo osobistym rozczarowaniu twórców, czyni z piosenki uniwersalny manifest frustracji i rozgoryczenia. W kontekście artystycznym lat 80., pełnym buntu i dekonstrukcji norm społecznych, takie bezpośrednie przypisanie negatywnych cech kobiecie mogło być nie tylko wyrazem skrajnego zawodu, ale także formą artystycznej prowokacji, mającej na celu wstrząśnięcie odbiorcą.

Dalsze wersy, „Twoja ohydna żądza / Zabija wszelkie twe uczucia”, wskazują na destrukcyjną siłę pożądania, która unicestwia empatię, głębsze relacje i wszelkie prawdziwe emocje. To właśnie żądza jest tu przedstawiona jako siła sprawcza duchowej pustki. Kobieta staje się niewolnicą własnych pragnień, które prowadzą do wewnętrznego wyniszczenia. Podkreśla to również kolejny zarzut: „Nie jesteś zdolna do niczego / Niczego, co wymaga głębi”. Ta diagnoza płytkości, braku zdolności do refleksji, prawdziwych uczuć czy głębszego zaangażowania, jest ostatecznym aktem oskarżenia. W świecie poszukującym sensu, taka niezdolność do głębi jest równoznaczna z bezwartościowością.

Piosenka ta, choć pozbawiona publicznie dostępnych, szczegółowych komentarzy twórców, jest mocnym, ikonicznym przykładem estetyki cold wave w Polsce. Jej siła tkwi w prostocie i dosadności przekazu, który pomimo kontrowersyjnego tonu, doskonale oddaje nastrój epoki, pełnej niepokoju, rozczarowania i buntu. „To Tylko Kobieta” to nie tylko muzyczny utwór, ale i gorzka refleksja nad ludzką naturą, jej słabościami i zdolnością do tworzenia pozorów, które ostatecznie prowadzą do wewnętrznego bagna.