Interpretacja Parostatek - Krzysztof Krawczyk

Piosenka "Parostatek" Krzysztofa Krawczyka, to jeden z tych utworów, które na stałe wpisały się w kanon polskiej muzyki rozrywkowej. Utwór, który zachwycił pokolenia słuchaczy i do dziś cieszy się niesłabnącą popularnością, kryje w sobie ciekawą historię i intrygujące detale.

Tekst piosenki, autorstwa słynnego satyryka Tadeusza Drozdy, powstał na przełomie lat 60. i 70. XX wieku. Początkowo nie był on przeznaczony dla Krzysztofa Krawczyka. Drozda, jako młody student Politechniki Wrocławskiej i członek Kabaretu Elita, pisał setki tekstów, często tworząc je w pośpiechu. Sam autor przyznał, że nie był specjalnie zadowolony ze stworzonych przez siebie słów, nazywając niektóre sformułowania, jak np. "głosem dziewczyny tak cudnie śruba gra", "głupotą". Co więcej, zwracał uwagę na techniczną nieścisłość – parostatki zazwyczaj nie posiadały śruby, lecz wielkie łopatkowe koła przy burtach. Jednak te "niedociągnięcia" tekstowe wcale nie przeszkodziły w osiągnięciu statusu przeboju.

Historia związana z tym, jak tekst trafił do Krawczyka, jest dość przypadkowa. Tadeusz Drozda woził ze sobą archiwum z różnymi tekstami. Podczas jednej z tras koncertowych w połowie lat 70., kiedy Krzysztof Krawczyk – świeżo po rozstaniu z Trubadurami i rozpoczynający karierę solową jako "Samotny Trubadur" – przeglądał jego notatki, natknął się na "Parostatek". Piosenkarzowi tekst tak bardzo przypadł do gustu, że w ciągu zaledwie 15 minut stworzył do niego motyw przewodni muzyki. Muzyka do utworu jest dziełem Krzysztofa Krawczyka i Jerzego Miliana, który również zaaranżował i obrobił kompozycję. Co ciekawe, pierwotna melodia, autorstwa Janusza Bartosika, była stylizowana na ragtime i piosenkę wykonywała wcześniej Bożena Wrona z zespołem Sami Swoi.

Interpretacja "Parostatku" to przede wszystkim sentymentalna podróż w czasie, powrót do wspomnień i marzeń związanych z minionymi latami. Tekst piosenki rozpoczyna się od kadru ze starego albumu u dziadka, gdzie uwieczniono statek na parę sprzed lat stu. Jest to symboliczne otwarcie na przeszłość, na świat, który odszedł, ale pozostał żywy w pamięci i na fotografiach. Obraz tłumu marynarzy i słońca na górze, które pięknie lśni tworzy idylliczną wizję beztroski i piękna, wzbudzając nostalgię – aż się cni.

Refren to esencja piosenki, zaproszenie do pięknego rejsu tym symbolicznym parostatkiem. Mimo klątw bosmana i głośnych krzyków aż od rana, dusza podmiotu lirycznego śpiewnie łka, co można interpretować jako melancholię połączoną z radością z przeżywania tych wspomnień. Wezwanie do włożenia kąpielowego kostiumu i złożenia ciała na pokładzie to zaproszenie do pełnego zanurzenia się w tym wspomnieniu, do beztroskiego oddania się przyjemności chwili. Fraza bo tutaj szum maszyny, bo tutaj głosem dziewczyny tak cudnie śruba gra to najbardziej intrygujący fragment, który Tadeusz Drozda sam określał jako "głupotę". Można ją jednak rozumieć jako metaforyczne oddanie radości i harmonii, jaka panuje na statku – mechaniczny szum maszyny łączy się z melodyjnym, przyjemnym dźwiękiem, przypominającym głos dziewczyny, co symbolizuje idealne zgranie i piękno podróży.

Postać dziadka-bosmana, który wśród majtków wzbudzał wiecznie strach i krzyczał, aż drżały na brzegach kwiatki, dodaje piosence humoru i kolorytu, kontrastując z ogólnym sentymentalnym tonem. Jego twardy charakter łagodnieje w momencie, gdy zapalił fajkę, a tytoń mu zaczął płuca grzać. Dziadek coś nucił, marzył, by wieki mógł tam trwać, co podkreśla uniwersalne pragnienie zatrzymania szczęśliwych chwil i wiecznego trwania w beztrosce. Marek Sierocki interpretował "Parostatek" jako opowieść o tęsknocie za parostatkami, czyli rzeczami, które już przeminęły, oraz jako sentymentalny powrót do dzieciństwa.

"Parostatek" stał się flagowym utworem solowej kariery Krzysztofa Krawczyka, nagranym w 1976 roku, w czasach, gdy artysta miał już ugruntowaną popularność. Piosenka była ucieleśnieniem muzycznego eskapizmu, tęsknoty za starymi, lepszymi czasami, trafiając w gusta publiczności, która od razu ją pokochała. Co ciekawe, utwór nagrał również sam Tadeusz Drozda oraz Danuta Rinn. Istniały plany stworzenia czeskiej wersji pt. "Parolot", na którą Drozda wyraził zgodę, jednak ostatecznie nie doszło do jej nagrania.

"Parostatek" to ponadczasowy hit, który dzięki charyzmatycznemu wykonaniu Krzysztofa Krawczyka i jego charakterystycznemu barytonowemu głosowi, zyskał status kultowego utworu. Nawet pomimo pewnych "nielogiczności" w tekście, jego lekkość, optymizm i nostalgiczny klimat sprawiły, że piosenka na zawsze wpisała się w serca Polaków, stając się symbolem beztroskich wakacji i podróży w świat wspomnień.