Interpretacja Last Christmas - Wham!

Piosenka "Last Christmas" autorstwa Wham! to, wbrew pozorom, znacznie więcej niż tylko świąteczny hit; to gorzka opowieść o złamanym sercu, zdradzie i trudnej lekcji miłości, opakowana w chwytliwą, synth-popową melodię. Chociaż utwór jest nierozerwalnie związany z Bożym Narodzeniem, samo święto stanowi jedynie tło dla głębokiego, osobistego dramatu. Jak wielokrotnie podkreślano, "Last Christmas" to przede wszystkim piosenka o nieudanym romansie, a jedynym prawdziwym świątecznym akcentem jest tytuł i wzmianka o Bożym Narodzeniu w tekście.

Utwór otwiera się od ikonicznego wyznania: "Last Christmas, I gave You my heart. But the very next day, You gave it away." Te słowa natychmiast zanurzają słuchacza w świat rozczarowania i niewdzięczności. Podmiot liryczny ofiarował swoje serce, symbol całkowitego zaufania i miłości, tylko po to, by zostało ono odrzucone z szokującą szybkością. „Oddanie” serca przez adresata może oznaczać nie tylko odrzucenie miłości, ale i ujawnienie jej ulotności, co szczególnie dotkliwe jest w okresie symbolizującym ciepło i bliskość. W tym roku, by uchronić się przed kolejnymi łzami, postanawia oddać swoje uczucia komuś wyjątkowemu, co świadczy o dążeniu do emocjonalnego wzrostu i poszukiwania wzajemności.

George Michael, geniusz stojący za tym utworem, napisał i wyprodukował każdy jego element w lutym 1984 roku, w zaledwie około godzinę, siedząc w swojej dziecięcej sypialni, podczas gdy jego kolega z zespołu Andrew Ridgeley oglądał telewizję na dole. Ridgeley wspominał ten moment jako "chwilę cudu" i chwalił Michaela za "destylowanie esencji Świąt w muzykę" oraz dodanie tekstu o "zdradzonej miłości". Michael sam zagrał na wszystkich instrumentach: automacie perkusyjnym LinnDrum, syntezatorze Roland Juno-60 oraz dzwonkach sań, dekorując nawet studio nagraniowe w sierpniu 1984 roku, aby stworzyć świąteczny nastrój.

Dalsze wersy, "Once bitten, and twice shy, I keep my distance, but you still catch my eye," ujawniają wewnętrzny konflikt narratora. Mimo świadomości bólu i potrzeby dystansu, wciąż odczuwa pociąg do osoby, która go zraniła. Pytanie "Tell me baby, Do you recognize me?" jest pełne nadziei i goryczy; pragnie być dostrzeżony, doceniony, a może nawet uwidocznić zmianę, jaka w nim zaszła. Upływający rok nie zaskakuje go, utwierdzając w przekonaniu o powierzchowności dawnej relacji. W wierszach "Now I know, what a fool I've been, But if you kissed me now I know you'd fool me again" pobrzmiewa masochistyczna świadomość własnej wrażliwości i łatwowierności, wskazując na trudność uwolnienia się od toksycznego uczucia.

Teledysk, nakręcony w malowniczym kurorcie narciarskim Saas-Fee w Szwajcarii, wzmacnia narrację o miłosnym trójkącie. George Michael, Andrew Ridgeley i ich przyjaciele, w tym chórzyści Pepsi i Shirlie oraz mąż Shirlie, Martin Kemp, wspólnie spędzają ferie. Wideo, które było ostatnim, w którym George Michael pojawił się bez swojego charakterystycznego zarostu, kontrastuje sielskie, świąteczne sceny z melancholijnymi wspomnieniami przeszłego romansu. Zgodnie z anegdotą, Ridgeley musiał zostać usunięty z ostatniej sceny obiadu, ponieważ tak się śmiał, że jego oczy spuchły i był "nienadający się do filmowania". Co ciekawe, Andrew Ridgeley w teledysku nosi broszkę, którą w fabule piosenki, postać George'a Michaela ofiarowała swojej byłej.

W kolejnych zwrotkach podmiot liryczny staje w "A crowded room, Friends with tired eyes", ukrywając się przed swoją eks i jej "soul of ice". Jest to obraz poczucia izolacji i próby ochrony własnego serca w obliczu chłodnej obojętności. Nagle uświadamia sobie, że był jedynie "shoulder to cry on", a nie prawdziwym partnerem. Wyrażenie "A man under cover" (w polskim tłumaczeniu w tekście jest "A face on a lover, With a fire in his heart. A man undercover, But You tore me apart.") bywa interpretowane jako subtelne odniesienie do osobistych zmagań George'a Michaela jako geja żyjącego wówczas w ukryciu. Ta linia może symbolizować ukryte aspekty tożsamości i miłości, dodając piosence warstwy głębszego, osobistego bólu i pragnienia autentycznej miłości.

Mimo że "Last Christmas" jest synonimem świąt, jego sukces rynkowy był długo wyczekiwany. W momencie premiery w 1984 roku, utwór utknął na drugim miejscu brytyjskiej listy przebojów, ustępując miejsca charytatywnemu singlowi Band Aid "Do They Know It's Christmas?" – co jest ironią losu, biorąc pod uwagę, że George Michael również śpiewał na tej płycie i przekazał wszystkie tantiemy z "Last Christmas" na rzecz pomocy Etiopii. Dopiero 1 stycznia 2021 roku, po 36 latach, "Last Christmas" w końcu osiągnął upragnioną pierwszą pozycję w Wielkiej Brytanii, a następnie ponownie w 2023 roku, stając się pierwszym utworem, który dwukrotnie był świątecznym numerem jeden rok po roku. Menedżer Wham!, Simon Napier-Bell, ujawnił, że Michael był "nieco zmartwiony" faktem, iż jego "perfekcyjna" piosenka była świąteczna, pragnąc być zapamiętanym głównie jako świetny autor tekstów w szerszym kontekście. Jednak Andrew Ridgeley podkreślał, że George Michael "chciał napisać świąteczny numer 1" i byłby "zachwycony" osiągnięciem tego celu. Shirlie Kemp dodaje, że Michael uwielbiał święta, ponieważ "mógł się w nich przebrać", co dawało mu pewną swobodę.

Ostateczne przesłanie piosenki, wyrażone w wersach "Now I've found, A real love. You'll never, Fool me again", jest deklaracją samoodnalezienia i nadziei na przyszłość. Podmiot liryczny, choć wciąż naznaczony przeszłością, jest gotowy na nową, prawdziwą miłość, która będzie szczera i odwzajemniona. Piosenka, mimo melancholijnego tonu, kończy się nutą optymizmu, obietnicą, że serce zostanie oddane komuś wyjątkowemu, kto będzie je cenił i kochał. To arcydzieło George'a Michaela, pełne emocjonalnej złożoności, pozostaje nie tylko świątecznym hitem, ale i ponadczasowym hymnem o odporności serca.