Interpretacja Life On Mars? - Trey Songz

Utwór „Life On Mars?” to jeden z najbardziej ikonicznych i poetyckich dzieł w historii muzyki, choć często bywa błędnie przypisywany. W rzeczywistości jest to kompozycja Davida Bowiego, pochodząca z jego albumu Hunky Dory z 1971 roku. Co ciekawe, tekst, który jest przedmiotem tej interpretacji, został wykonany również przez artystę R&B, Trey Songza, w 2016 roku, jako cover na potrzeby serialu HBO „Vinyl”. Songz przyznał, że był zaszczycony możliwością zinterpretowania piosenki tak wielkiej legendy, a po śmierci Bowiego, jego wykonanie stało się osobistym hołdem dla artysty.

Geneza utworu Bowiego jest fascynująca i nieco przewrotna. Piosenka powstała jako swego rodzaju „zemsta” lub parodia słynnego „My Way” Franka Sinatry. Bowie, w 1968 roku, napisał angielskie słowa do francuskiej piosenki „Comme d'habitude” pod tytułem „Even a Fool Learns to Love”, lecz jego wersja została odrzucona. Prawa do utworu kupił Paul Anka, który stworzył „My Way”. Rozczarowany Bowie, zdeterminowany, by stworzyć coś równie wielkiego, napisał „Life On Mars?” w jedno popołudnie, siedząc w parku i później dopracowując ją na pianinie. Sam Bowie opisał ten utwór jako „reakcję wrażliwej młodej dziewczyny na media”. W późniejszych wypowiedziach dodał, że bohaterka czuje się „rozczarowana rzeczywistością” i „gorzko zawiedziona, że nie ma dostępu do znacznie wspanialszego życia, o którym się jej mówi”. Mówił też o alienacji i wewnętrznej izolacji.

Pierwsza zwrotka wprowadza nas w świat „dziewczyny z mysimi włosami”, dla której „Boże, strasznie mała to sprawa” jest jej życie. Szuka ona ucieczki w kinie, gdzie siada „na miejscach z najczystszym widokiem” i jest „zahipnotyzowana srebrnym ekranem”. Jednak film okazuje się być „smutnym nudziarstwem”, bo „przeżyła go dziesięć razy lub więcej”. To obraz rozczarowania, gdzie nawet media, mające oferować eskapizm, dostarczają jedynie powtarzalnych i nieinspirujących treści. Dziewczyna jest na tyle znużona, że „mogłaby napluć w oczy głupcom”, którzy każą jej skupiać się na...

...obrazach rodem z filmowego spektaklu: „Marynarzach / Walczących w sali tanecznej”, „jaskiniowcach” i „stróżu prawa / Bijącym niewłaściwego faceta”. To surrealistyczny, niemal groteskowy obraz społeczeństwa, gdzie przemoc, niesprawiedliwość i pierwotne instynkty są przedstawiane jako „najdziwniejsze show” lub „najlepiej sprzedające się show”. Centralne pytanie, „Czy jest życie na Marsie?”, jest retorycznym wyrazem tęsknoty za alternatywną rzeczywistością, lepszym światem, ucieczką od ziemskiego rozczarowania i absurdu.

Druga zwrotka rozszerza krytykę społeczną. „Na umęczonym czole Ameryki / Myszka Miki urosła w krowę” to aluzja do komercjalizacji sztuki i utraty niewinności, gdzie symbol wolności i marzeń staje się maszynką do zarabiania pieniędzy. Linie „Teraz robotnicy strajkowali dla sławy / Bo Lennon znów jest na sprzedaż” można interpretować jako cyniczne spojrzenie na komodyfikację buntu i ideałów (tu: Johna Lennona) lub na liderów związkowych w latach 70., którzy strajkowali dla własnej sławy. Obraz „myszy w milionowych hordach / Od Ibizy po Norfolk Broads” ukazuje masową turystykę, która zamiast prawdziwej ucieczki, oferuje jedynie kolejną formę powtarzalnego, masowego doświadczenia. Nawet hasło „Rule Britannia jest poza zasięgiem / Dla mojej matki, mojego psa i klaunów” to kąśliwa uwaga na temat pustki nacjonalizmu, który służy nielicznym, a nie zwykłym ludziom. Bowie, zmieniając perspektywę na pierwszą osobę – „Ale film to smutne nudziarstwo / Bo napisałem go dziesięć razy lub więcej” – zdaje się sugerować, że artysta sam staje się więźniem powtarzalności, a proces twórczy może również prowadzić do znużenia.

Interpretacja Treya Songza, wydana dla serialu „Vinyl”, gdzie motywem przewodnim była branża muzyczna lat 70., nabiera dodatkowego znaczenia. Śpiewając te słowa po śmierci Bowiego, Songz zaoferował nie tylko własną, aksamitną wokalną interpretację, ale także most łączący pokolenia artystów w poszukiwaniu sensu w obliczu medialnego zgiełku i powtarzalności życia. Jego cover stał się dowodem na uniwersalność przesłania Bowiego – pytań o cel, sens ucieczki i prawdziwe życie, które wciąż rezonują, niezależnie od gatunku muzycznego czy epoki.