Interpretacja Bem que se quis - Marisa Monte

„Bem que se quis”, ikoniczny utwór Marisy Monte, to melancholijna i głęboka ballada bolero, która od momentu swojego wydania w 1989 roku na debiutanckim albumie artystki, MM, porusza serca słuchaczy swoją szczerością i emocjonalną intensywnością. Piosenka stała się natychmiastowym hitem w Brazylii, będąc jedną z najczęściej odtwarzanych w 1989 roku. Co ciekawe, utwór ma włoskie korzenie – jest to portugalska wersja piosenki „E Po' Che Fa’” włoskiego kompozytora Pino Daniele z 1982 roku. Nelson Motta, odpowiedzialny za portugalski tekst, nie dokonał dosłownego tłumaczenia, lecz „przetłumaczył sentyment” oryginału, tworząc nową, oryginalną lirykę, która idealnie wpasowała się w brazylijski kontekst emocjonalny.

Piosenka rozpoczyna się od refleksji nad minionym związkiem i utraconą szansą na szczęście: „Bem que se quis / Depois de tudo / Ainda ser feliz / Mas já não há / Caminhos prá voltar” (Naprawdę się chciało / Po wszystkim / Jeszcze być szczęśliwym / Ale już nie ma / Dróg powrotu). Te wersy natychmiast wprowadzają w nastrój rezygnacji i zaakceptowania nieuchronnego końca, jednocześnie sugerując pragnienie, które nigdy nie zostało w pełni zrealizowane. Pytanie „E o quê, que a vida fez / Da nossa vida?” (I co życie zrobiło z naszego życia?) podkreśla poczucie bezradności wobec losu i przemijania, zaś „O quê, que a gente / Não faz por amor?...” (Czego człowiek / Nie robi dla miłości?...) wskazuje na ogromne poświęcenia i wysiłki podejmowane w imię uczucia, które ostatecznie nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Jest to wyraźny motyw miłości, która, mimo bólu, wciąż jest siłą napędową ludzkich działań.

W kolejnej części tekstu następuje fascynująca sprzeczność: „Mas tanto faz! / Já me esqueci / De te esquecer” (Ale to bez znaczenia! / Już zapomniałam / O zapomnieniu ciebie). To zdanie doskonale oddaje paradoks prawdziwej miłości i niemożność całkowitego wymazania ukochanej osoby z pamięci. Podmiot liryczny przyznaje, że jej własne zapomnienie o zapomnieniu dowodzi, iż dawne uczucie nadal trwa, wplecione w samą esencję jej istnienia. Dalej pojawia się deklaracja absolutnego oddania: „Porque! / O teu desejo / É meu melhor prazer / E o meu destino / É querer sempre mais / A minha estrada corre / Pro seu mar...” (Bo! / Twoje pragnienie / Jest moją największą przyjemnością / A moim przeznaczeniem / Jest chcieć zawsze więcej / Moja droga biegnie / Do twojego morza...). Metafora drogi biegnącej do morza symbolizuje nieodwołalne dążenie i połączenie dwóch istnień, gdzie jedno staje się nierozerwalnie związane z drugim, a własne pragnienia są zdominowane przez pragnienia ukochanej osoby.

Ostatnia strofa to zmysłowe, wręcz rozpaczliwe wołanie o bliskość fizyczną i emocjonalną: „Agora vem, prá perto vem / Vem depressa, vem sem fim / Dentro de mim / Que eu quero sentir / O teu corpo pesando / Sobre o meu / Vem meu amor, vem prá mim / Me abraça devagar / Me beija e me faz esquecer...” Podmiot liryczny szuka ukojenia i ucieczki od bólu w objęciach, pragnąc, by fizyczna intymność pozwoliła zapomnieć o przeszłości i wszelkich cierpieniach. Jest to prośba o moment, w którym świat zewnętrzny przestaje istnieć, a jedyną rzeczywistością staje się bliskość z drugą osobą. Powtarzające się frazy i struktura utworu wzmacniają ten cykliczny charakter pragnienia i niemożności ucieczki od uczucia.

Marisa Monte, opisując piosenkę, zaznaczyła, że jest to „klasyczna i jednocześnie współczesna pieśń miłosna, z przepięknym tekstem Nelsona Motty”. Artystka wyraziła także podziw dla Pino Daniele, porównując go do Caetano Veloso w Brazylii. Sam Nelson Motta wspominał, że piosenka „czekała” na Marísę, kiedy ją jej zaproponował, po tym jak inna artystka nie była nią zainteresowana. „Marisa ją pokochała: wyglądało na to, że muzyka czekała na nią”. Krytycy również przyjęli utwór z entuzjazmem, podkreślając jego piękno i melodyjność. Prostota melodii, aranżacji i wersów, połączona z romantycznym i pełnym pasji wykonaniem Marisy, sprawiła, że „Bem que se quis” stało się niezapomnianym klasykiem. Jej obecność na ścieżkach dźwiękowych telenowel, takich jak O Salvador da Pátria (1989), O Rebu (2014) czy Verão 90 (2019), ugruntowała jej status w brazylijskiej kulturze, ukazując uniwersalność przesłania miłości i straty. Aktorka Lúcia Veríssimo osobiście poprosiła, aby utwór był motywem przewodnim jej postaci w telenoweli O Salvador da Pátria, co świadczy o tym, jak mocno piosenka rezonowała z publicznością.