Interpretacja Wołanie przez ciszę - Universe

Utwór „Wołanie przez ciszę” zespołu Universe to prawdziwy klejnot polskiej piosenki, ballada, która porusza najczulsze struny ludzkiej duszy, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych hitów grupy, wykonywanym przez charyzmatycznego wokalistę Mirosława Bregułę. Powstała na początku lat 80., a za jej tekst i muzykę odpowiadają wspólnie Breguła i Henryk Czich, współzałożyciele zespołu, którego nazwa nawiązuje do piosenki Beatlesów „Across The Universe”. Od momentu swojego powstania piosenka ta nie tylko wybrzmiewała na koncertach, ale stała się także nieodłącznym elementem ognisk i harcerskich wypraw, co świadczy o jej głębokim zakorzenieniu w zbiorowej świadomości.

Piosenka rozpoczyna się od wyznania: „Nie o uśmiech mi chodzi, bo się śmiałaś nie raz, / Ale o to co kiedyś otworzyło się w nas”. To od razu sygnalizuje, że narrator nie tęskni za powierzchowną radością czy zwykłą relacją. Jego ból dotyczy czegoś znacznie głębszego – „czegoś co przyszło tak szybko i przeszło jak wiatr” – czyli ulotnej, intensywnej więzi, która nie miała szansy na pełne rozkwitnięcie, a której brak jest teraz najbardziej odczuwalny. To pragnienie utraconej esencji, nie zaś jej zewnętrznych przejawów.

Kolejna zwrotka maluje obraz relacji, która wydawała się niewinna, a może celowo niedopowiedziana: „Przychodziłem co wieczór posłuchać Twych płyt, / O miłości w ogóle nie mówiliśmy nic”. Ta niedomówiona miłość, ukryta pod płaszczem przyjaźni czy wspólnych zainteresowań, nabiera dramatyzmu wraz z nagłym odejściem ukochanej: „Wyjechałaś tak nagle, cichutko jak mysz, / Zostawiłaś swój adres i list”. Ten gest – pozostawienie adresu i listu – sugeruje pewną nadzieję, ale jednocześnie podkreśla pasywność i zaskoczenie narratora. Odjazd „cichutko jak mysz” potęguje poczucie niezrozumienia i pustki.

Refren jest sednem utworu, dramatycznym „Wołaniem przez ciszę”. Obraz „wszystkich gwiazd na niebie wyliczę” symbolizuje ogromną, niemożliwą do zrealizowania skalę poszukiwań i desperacji. Mimo tego wysiłku, odpowiedzią jest tylko „cisza i pustka dookoła”. To metaforyczne odzwierciedlenie poczucia kompletnej izolacji i bezsilności wobec nieobecności. Ta fraza, z jej melancholijnym, ale jednocześnie potężnym wydźwiękiem, na stałe wpisała się w kanon polskiej muzyki rozrywkowej.

W trzeciej zwrotce, podmiot liryczny idealizuje ukochaną, nazywając ją „aniołem, miłością bez dna” i „boginią, którą widzę co dnia”. Mimo fizycznego braku, jej obraz jest żywy i wszechobecny w jego myślach. To pokazuje, jak silne i totalne jest jego uczucie. Jednak to wyidealizowanie kontrastuje z rzeczywistością niepewności: „Jakże długo mam czekać, jak prosić Cię mam, / Każesz trwać w niepewności, więc trwam”. To zdanie ujawnia rezygnację i bolesne zawieszenie w czasie, brak kontroli nad własnym losem, oddanie się woli „bogini”.

Ostatnia zwrotka przynosi kolejny paradoks. Mimo posiadania fizycznych pamiątek – listów i zdjęć – narrator czuje się samotny: „Żyję jak grzeszny anioł w tłumie ludzi, lecz sam”. Określenie „grzeszny anioł” jest intrygujące. Może oznaczać kogoś z natury dobrego, ale obciążonego błędem, grzechem tęsknoty, niemożności puszczenia przeszłości, albo kogoś, kto czuje się niegodny, by jego „anioł” powrócił. Mimo tego poczucia winy lub nieadekwatności, „jeszcze tli się nadzieja, że spotkamy się znów”. Ta iskierka nadziei prowadzi do ostatecznego, niemal magicznego wołania: „Do księżyca się śmiejąc przywołuję Cię - wróć!”. Uśmiech w tej frazie może być wyrazem gorzkiej ironii, nadziei graniczącej z szaleństwem, lub po prostu desperackiej próby odczarowania rzeczywistości, przywołania utraconej miłości siłą woli i wspomnień.

„Wołanie przez ciszę” jest świadectwem uniwersalnego ludzkiego doświadczenia tęsknoty, straty i niegasnącej nadziei. Jej popularność i ponadczasowość potwierdziło m.in. wydanie jej na albumie „The Best Of” w 1992 roku, ale także fakt, że doczekała się odświeżonej, tanecznej wersji autorstwa Aras Wolfa i Nikki w 2023 roku, co świadczy o jej ciągłej aktualności i zdolności do przemawiania do nowych pokoleń. Sam Aras Wolf podkreślił, że Universe to legenda, która swoimi tekstami przekazuje wartościową treść, z którą wielu może się utożsamić. Piosenka ta, nasycona emocjami i głębokim przesłaniem, zyskała szczególny, niemal profetyczny wymiar w kontekście tragicznej śmierci Mirosława Breguły w 2007 roku. To sprawiło, że „Wołanie przez ciszę” pozostaje nie tylko utworem o niespełnionej miłości, ale także poruszającym świadectwem kruchości ludzkiego losu i siły emocji, które potrafią przetrwać w ciszy przez lata.