Interpretacja Czy te oczy mogą kłamać? - Adrianna Biedrzyńska i Zbigniew Zamachowski

Piosenka "Czy te oczy mogą kłamać?", w niezapomnianym wykonaniu Adrianny Biedrzyńskiej i Zbigniewa Zamachowskiego, to utwór o głębokiej introspekcji i doświadczeniach, które kształtują ludzkie relacje. Tekst, którego autorką jest wybitna Agnieszka Osiecka, a muzykę skomponował Jan Pietrzak, powstał już w 1965 roku. Jego geneza jest niezwykle intrygująca: legendarna fraza narodziła się z żartobliwej riposty Jana Pietrzaka podczas kawiarnianej sprzeczki z Osiecką w warszawskiej "Antycznej". Poetka natychmiast wyczuła w niej potencjał na ponadczasowy utwór. Od tego czasu piosenka doczekała się wielu interpretacji, z których każda nadała jej nowy wymiar emocjonalny. Wersja zaśpiewana przez Biedrzyńską i Zamachowskiego, ceniona za prostotę i szczerość, doskonale oddaje uniwersalne przesłanie tekstu.

Utwór rozpoczyna się od portretu dwojga ludzi naznaczonych przeszłością: "kobieta po przejściach, mężczyzna z przeszłością". Już pierwsze wersy ujawniają ciężar poprzednich doświadczeń, które sprawiają, że nowa miłość jest źródłem zmęczenia i wątpliwości: "bardzo się męczą, męczą przez czas długi, co zrobić, co zrobić z tą miłością". Mężczyzna, jak podpowiada tekst, "już je widział, już zna te dziewczyny z poszarpanymi nerwami", "co wracają nad ranem nie same". To obraz jego cynizmu, nabytego po "życiu złamanem", wynikającego z powtarzalności bolesnych schematów. Kobieta z kolei doskonale zna męskie wymówki: "że żona go nie rozumie, że wcale ze sobą nie śpią". Ona "na pamięć to umie", co wskazuje na jej własne rozczarowania i utratę naiwności. Ta początkowa część piosenki maluje obraz ludzi ostrożnych, niemal pogodzonych z samotnością, którzy mimo wszystko mierzą się z pojawiającym się uczuciem.

Refren, z jego ikonicznym pytaniem "Czy te oczy mogą kłamać?", stanowi centralny punkt utworu. Jest to retoryczne zapytanie, w którym pobrzmiewa nadzieja, ale i rozpaczliwe pragnienie prawdy w obliczu nieufności. Fraza "chyba nie!", a następnie "ależ skąd!" jest próbą samooszustwa lub desperackim wezwaniem do autentyczności w relacji. Mężczyzna deklaruje: "Gdy się farsa zmienia w dramat, nie pierzcham w kąt", co może świadczyć o jego gotowości do podjęcia wyzwania i stawienia czoła trudnościom, mimo obaw. Wers "Itp." w refrenie, powtarzany zarówno przez kobietę, jak i mężczyznę, sugeruje powtarzalność typowych zapewnień w relacjach.

Druga część utworu przynosi jednak iskierkę nadziei. Wbrew początkowym trudnościom, "gdy się czasem w życiu uda kobiecie z przeszłością, mężczyźnie po przejściach, kąt wynajmują gdzieś u ludzi i łapią, i łapią trochę szczęścia". To subtelna zmiana, która wskazuje, że przezwyciężenie wcześniejszych schematów jest możliwe. On "zapomina na rok te dziewczyny z bardzo długimi nogami", wybierając "ciszę z radzieckim szampanem", co symbolizuje jego pragnienie spokoju i prawdziwej bliskości. Ona natomiast odnajduje "pewność, o którą wszystkim wam chodzi", zasypia "bez żadnych proszków", a "wino w lodówce się chłodzi". To obrazy błogiego spokoju i bezpieczeństwa, którego oboje szukali.

Zakończenie, z powtórzonym refrenem, dodaje kolejną warstwę interpretacyjną. Wers "Kiedyś to zrozumiesz sama, to był błąd" jest zaskakujący. Może być to refleksja nad przeszłymi błędami, wypowiedziana przez któregoś z bohaterów, świadectwo dojrzewania i zrozumienia, że wcześniejsze obawy były niepotrzebne. Może to być również subtelna nuta ostrzeżenia, że choć teraz jest dobrze, życie bywa przewrotne. Niezależnie od interpretacji, piosenka ta jest głęboką analizą ludzkich uczuć, zaufania i niełatwego procesu budowania relacji w cieniu dawnych zranień. Śpiewana przez Adriannę Biedrzyńską i Zbigniewa Zamachowskiego, z ich aktorską wrażliwością, nabiera dodatkowej głębi, stając się uniwersalnym hymnem o nadziei na prawdziwą miłość mimo życiowych doświadczeń.