Interpretacja Turkish Delight - Susanne Sundfør

Utwór „Turkish Delight” Susanne Sundfør to głęboka, oniryczna i niezwykle sugestywna kompozycja, która zanurza słuchacza w atmosferze zimowej apokalipsy i duchowej pustki. Tekst piosenki, z jego mrocznymi obrazami, czerpie wyraźne inspiracje z klasycznej literatury fantasy, a konkretnie z „Opowieści z Narnii: Lew, Czarownica i stara szafa” C.S. Lewisa. To połączenie osobistych refleksji artystki z uniwersalnymi motywami baśniowymi tworzy niezwykle chwytającą za serce i prowokującą do myślenia całość.

Piosenka otwiera się wizją upadłego świata: „Angels are lost in the sooted fog / Of a million fallen dots on a disc of mud / All the closets forgotten / All the lakes are frozen” (Anioły gubią się w sadzy mgły / Milionów spadających kropek na dysku błota / Wszystkie szafy zapomniane / Wszystkie jeziora są zamarznięte). Te obrazy malują krajobraz rozpadu, zapomnienia i wiecznego zimna, symbolizującego stan duchowego uwięzienia lub egzystencjalnej stagnacji. „Dysk błota” może odnosić się do ziemi pogrążonej w chaosie, a „zapomniane szafy” i „zamarznięte jeziora” potęgują poczucie opuszczenia i utraty.

Centralnym elementem tekstu, który od razu przywołuje skojarzenia z Narnią, jest motyw „Turkish delight” (Rachatłukum). W kontekście wiecznej zimy i śniegu, podmiot liryczny deklaruje: „I'll have a Turkish delight / I've got the freeze, they offer me holy wine / It gets me through the night”. Rachatłukum w Narnii było słodyczą, która omamiła Edmunda, prowadząc go na ścieżkę zdrady w zamian za obietnicę władzy od Białej Czarownicy. Tutaj „Turkish delight” może symbolizować ulotne, materialne pokusy lub pozorną przyjemność, która pozwala przetrwać trudną rzeczywistość, ale nie oferuje prawdziwego wyzwolenia. Z kolei „holy wine” (święte wino), choć kojarzone z duchowością i pocieszeniem, w tym kontekście również może być interpretowane jako sztuczny środek ucieczki od „mrozu” wewnętrznego lub zewnętrznego.

Dalsza część utworu wzmacnia ten poczucie przygnębienia: „The moon lingers on and shines down / Upon the shroud that covers both the living and the dead / Of a forgotten empire / You better kneel, you better kneel down / Before the lady, the shadows of sun”. Księżyc, rzucający światło na „całun okrywający zarówno żywych, jak i umarłych”, podkreśla powszechność cierpienia i bliskość śmierci. Odniesienie do „zapomnianego imperium” i wezwanie do klękania przed „damą, która przyćmiewa słońce” silnie rezonuje z postacią Białej Czarownicy z Narnii, która ustanowiła wieczną zimę i sprawowała tyrańskie rządy. Jest to ostrzeżenie przed potęgą zła i przypomnienie o konieczności poddania się jej, jeśli nie ma się siły do walki.

W ostatniej zwrotce piosenka nabiera charakteru krytyki społecznej i ludzkiej natury: „Everybody's hungry for more and more and more and / Even though they know that Maugrim's at the door and / Everybody thought they could make it on their own but / I have seen them turn into stone”. „Maugrim” to imię kapitana wilczej straży Białej Czarownicy, jej wiernego sługi. Jego obecność „u drzwi” symbolizuje nieuchronne zagrożenie i konsekwencje niepohamowanej chciwości. Ludzie, którzy „pragną więcej i więcej” i wierzą, że „poradzą sobie sami”, ostatecznie „zamieniają się w kamień”. Jest to kolejna bezpośrednia aluzja do Narnii, gdzie Czarownica zamieniała swoich przeciwników w kamienne posągi. Sundfør używa tego obrazu, by skrytykować ludzką arogancję, egoizm i ślepą pogoń za przyjemnościami, która prowadzi do utraty człowieczeństwa i wolności.

Warto zaznaczyć, że sama Susanne Sundfør w wywiadach nie zawsze pamięta dokładne inspiracje do konkretnych utworów, ale przyznała, że proces tworzenia albumu „The Brothel”, na którym znajduje się „Turkish Delight”, był dla niej bardzo inspirujący i pełen „szalonych pomysłów”. Piosenka powstała w czasie, gdy Sundfør wracała do muzycznej aktywności po kilku latach przerwy, co mogło przełożyć się na jej intensywny i poszukujący charakter. Chociaż utwór nie ma jednoznacznej, podanej przez autorkę interpretacji, to jego głęboka atmosfera i intertekstualne nawiązania sprawiają, że pozostaje jednym z najbardziej hipnotyzujących i intrygujących dzieł w dorobku Susanne Sundfør. Piosenka łączy baśniowy pesymizm z mroczną refleksją nad kondycją współczesnego człowieka, uwięzionego między pokusą a konsekwencjami własnych wyborów.